Algerijnse Oorlog: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Campanile (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Campanile (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 13:
|commander2= - [[Maurice Challe]] <br />- [[Jacques Massu]]
|commander3= - [[Pierre Lagaillarde]] <br /> - [[Raoul Salan]]
|strength1=34040.000
|strength2=400.000
|strength3=3.000
|casualties1=153300.000
|casualties2=2517.500
|casualties3=100
|notes=
Regel 25:
 
== Voorgeschiedenis ==
Algerije kan als een speciaal geval beschouwd worden in de golf van [[dekolonisatie]]s sinds de Tweede Wereldoorlog. Algerije had geen traditie van nationale onafhankelijkheid. Het gebied was in [[1830-1839|de jaren 30 van de 19e eeuw]] veroverd op het in verval geraakte [[Ottomaanse Rijk]]. In dit gebied hadwoonde een aanzienlijke minderheid van kolonisten van Franse en andere Europese afkomst (ca. 10% van de bevolking; de [[Pied-noir|pieds-noirs]]). Algerije werd niet beschouwd als kolonie, maar als gewoon Frans grondgebied (onder de naam [[Frans-Algerije]]), al werd de meerderheid van [[Arabieren]] en [[Berbers]] stemrecht onthouden.
 
== Onlusten in 1945 ==
Regel 31:
 
== Frans Indo-China en de opkomst van het Arabisch nationalisme ==
Toen Frankrijk in 1954 verpletterend werd verslagen bij [[DienĐiện BienBiên PhoPhủ|Dien Bien Foe]] ([[Vietnam]]), was haar lust om te koloniseren voorbij. In 1952 kwam [[Gamal Abdel Nasser]] in Egypte met een staatsgreep aan de macht en het [[dekolonisatie|de-kolonisatievirusdekolonisatievirus]] stak nu ook [[Afrika]] aan: overal ontstonden onafhankelijkheidsbewegingen. Vandaar dat Frankrijk maar wat graag de onafhankelijkheid gaf aan [[Tunesië]] en aan het protectoraat [[Marokko]] (1956): het risico in nog een overzeese oorlog te worden meegesleept was te groot.
 
== Verloop ==
Op [[1 november]] [[1954]] begon het Algerijnse bevrijdingsfront [[Front de Libération Nationale]] (FLN) de onafhankelijkheidsoorlog. De Egyptische president Nasser steunde de Algerijnse [[guerrilla]] actief; er werden aanslagen gepleegd op Franse Algerijnen. Toen diezelfde Nasser in [[Suezcrisis|1956 het Suezkanaal bezette]], kwamen Engelse en Franse troepen tussenbeide om het Suezkanaal te heroveren. De Fransen en Engelsen ondervonden weinig militair verzet, maar werden door de VS[[Verenigde Staten]] en de USSR[[Sovjet-Unie]] teruggefloten. Die konden dat doen vanwege de verarming en verzwakking van beide Europese mogendheden na twee wereldoorlogen. Nasser werd de grote held van het Arabische [[nationalisme]], koren op de molen van de Algerijnse onafhankelijkheidsstrijders.
 
Vanaf [[1956]] kreeg het FLN daarbij steun van de buurlanden [[Marokko]] en [[Tunesië]] die onafhankelijk waren geworden. De Franse troepenmacht, waaronder het [[Frans Vreemdelingenlegioen|Vreemdelingenlegioen]], werd tot 500.000 man uitgebreid en bracht grote delen van het land onder controle. Het lukte Frankrijk echter niet het FLN geheel uit te schakelen. De opstand ontaardde daarna in een spiraal van [[Terrorisme|terreur]] en keiharde repressie, waarbij aan beide kanten geen middel werd geschuwd. Algerijnse gevangenen werden bijvoorbeeld op grote schaal gemarteld door het Franse leger. Omgekeerd opende het FLN in 1958 een tweede front in Frankrijk. Een niets en niemand ontziende bommencampagne met vele burgerdoden moest de steun van bevolking voor de oorlog ondermijnen.
 
De Franse Algerijnen, de zogeheten ''Colons'', hielpen met hun stem generaal [[Charles de Gaulle|De Gaulle]] bij presidentsverkiezingen in 1958 aan de macht komen, het begin van de [[Vijfde Franse Republiek|Vijfde Republiek]]. Ze hadden hun hoop op hem gevestigd, omdat hij als held van de Tweede Wereldoorlog een reputatie van standvastigheid in de verdediging van de eer van Frankrijk had. De Gaulle constateerde na zijn aantreden echter dat de situatie hopeloos was en trok daaruit de conclusie die hij in het landsbelang achtte: hij begon onderhandelingen met de rebellen. Wereldwijd won de de-kolonisatiegedachtedekolonisatiegedachte veld én de VSVerenigde Staten oefenden zware druk uit op de koloniserende landen om zich terug te trekken.
De onafhankelijkheidsoorlog leidde ook in Frankrijk tot heftige spanningen onder de bevolking. Bij een referendum in Frankrijk in [[1961]] stemde 78 % van de Franse bevolking voor de onafhankelijkheid van Algerije, zeer tot ongenoegen van het Franse leger en de kolonisten.
 
=== OAS ===
Dissidente generaals uit het Franse leger deden in april 1961 een mislukte couppoging. Enkelen van hen, zoals [[Raoul Salan|Salan]] en [[Jacques Massu|Massu]] richtten bovendien samen met de kolonisten een terreurbeweging op, de [[Organisation de l'Armée Secrète]] ("Organisatie van het Geheime Leger") of OAS. De OAS pleegde tussen 1961 en 1963 honderden aanslagen, zowel in Frankrijk als in Algerije, en maakte daarbij tussen 30003.000 en 12.500 dodelijke slachtoffers. Er werden 36003.600 leden gearresteerd en veroordeeld, en drie van hen werden door de Franse overheid geëxecuteerd. Het was de grootste terreurbeweging uit de Europese geschiedenis.{{feit||2010|01|05}}
 
=== Bloedbad van Parijs ===