Grammaticalisatie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
MystBot (overleg | bijdragen)
Grammaticalisatie-wikificatie :)
Regel 1:
'''Grammaticalisatie''' is het verschijnsel dat een [[lexicale eenheid|lexicale constructie]] in de loop der tijden als grammaticaal[[grammatica]]al of [[syntaxis (taalkunde)|syntactisch]] element gaat fungeren, en daarbij haar oorspronkelijke betekenis grotendeels verliest.
 
In zekere zin is grammaticalisatie niets meer dan een systematische doortrekking van de [[etymologie]]: patronen binnen een taal waarbij vaak voorkomende uitdrukkingen een proces van „vervaging“ ondergaan, worden onderzocht en als verklaring voor analoge ontwikkelingen met parallelle uitdrukkingen aangewend. Bijvoorbeeld, in het [[Gotisch (taal)|Gotisch]] bezaten vele werkwoorden geen [[synthetische taal|synthetische]] [[verleden tijd]].
*soki-dedun (Gotisch: ''zoek-deden'')
*zochten (Nederlands)
De gangbare [[suffix|suffices]] ''-ten'' en ''-den'', het Duitse -ten en Engelse ''-ed'' voor zogenaamde [[Werkwoord (Nederlands)#Sterke en zwakke werkwoorden|zwakke werkwoorden]], is louter een aanhechting van het werkwoord „doen“, dat zijn wijde lexicale betekenis verloren heeft, en enkel nog als gebonden [[morfeem]] voorkomt in plaats van als [[cliticum]] (zie ook [[univerbatie]]). Een ander voorbeeld:
* I am going to purchase a tin opener in the shop. (Engels: ''Ik ga in de winkel een blikopener kopen.'')
* I am going to ponder this quandary. (Engels: ''Ik zal deze lastige vraag overpeinzen.''; Zuid-Nederlands: ik ga deze lastige vraag overdenken.)