Lutine (schip, 1779): verschil tussen versies

De '''''Lutine'''''<ref>Het woord ''La Lutine'' betekent in het Frans zoveel als plaaggeest, kwelduivel of uitdager. - ''In goud gevat" (1999) Mr. J. P. Eschauzier; Lutine Stichting</ref> was een [[fregat]] met 38 kanonskanonnen, waaronder 26 [[twaalfponder]]s, gebouwd in [[1779]] te [[Toulon]].<ref name = "LT" /> Op 9 oktober 1799 verging het, met een lading goud, zilver, [[Spaanse mat]]ten en [[dubloen]]en, die slechts gedeeltelijk is teruggevonden.

Op 18 december 1793, na de Franse revolutie, was het een van de zestien schepen die door Franse koningsgezinden in [[Toulon]] aan de Britse viceadmiraal [[Lord Hood]] werden gegeven in [[Toulon]]. Onder Engelse vlag werd zijn naam gewijzigd in H.M.S. ''Lutine'', hoewel Lutine geen Engels woord is. Voor de Engelsen blokkeerde het jarenlang op de Noordzee de toegang tot Amsterdam.

In het jaar 1799, onder leiding van kapitein [[Lancelott Skynner]] (1766 - 1799), werd metvervoerde de ''Lutine'' een grote lading [[goud]] en [[zilver]], ter waarde van bijna een miljoen [[Pond sterling|pond]], vanuit [[Engeland]] naar [[Hamburg]].<ref name = "LL" >De archieven van LLoyd zijn in 1838 verbrand en daardoor is er geen uitsluitsel te geven over de lading en het verzekerde bedrag. De meningen daarover zijn verdeeld.</ref> vanuit [[Engeland]] naar [[Hamburg]] vervoerd. Als begeleiding van de lading reisdenreisde een aantal [[notabel]]en mee, waaronder de [[notaris]] [[J. Schabracq]] uit [[Londen]].<ref>Sommige bronnen vermelden [[John Rogers]] als enige overlevende. (Terschelling Magazine, 10 jaargang -1992/2; p. 28 ''Er is nog zicht op het goud van de "Lutine"'' door Jan Heuff. ISSN 1387-3075)</ref> In de nacht van [[9 oktober|9]] op [[10 oktober]] verging het schip in een storm tussen [[Vlieland (eiland)|Vlieland]] en [[Terschelling]] en kwamen 269 van de 270 opvarenden om. ErDe was slechts éénenige [[schipbreuk|schipbreukeling]] die de [[ramp]] overleefde, en aanspoeldespoelde op het strand aan. De krant ''[[''Bell's Weekly Messenger'']]'' meldde op [[20 oktober]] [[1799]] dat deze overlevende de genoemde [[notaris]] was.

Velen van de opvarenden wordenwerden begraven ''"in een kuil achter de [[Brandaris]]''". Dit is mogelijk het huidige [[Dodemanskisten]].<ref name = "LT" /> De kapitein en twee officieren spoelen aan op Vlieland en worden naast de kerk op [[Oost-Vlieland (plaats)|Oost-Vlieland]] begraven. Een van de kooplieden spoelt aan op [[Sylt]] en wordt op het kerkhof van [[Westerland (Noord-Friesland)|Westerland]] begraven.<ref name = "LT" />

Direct na de ramp werden er pogingen ondernomen de kostbare lading te bergen. Eind november klaagtklaagde drost Robbé van Vlieland dat er ''"dagelijks vaartuigen boven het wrak liggen''", waarbij hij in het bijzonder vissersboten uit Urk noemtnoemde. De [[Hollandse Commissie voor Domeinen]] verklaartverklaarde het schip aldus tot Oorlogsbuitoorlogsbuit. DaarNu Robbé nu het alleenrecht heefthad, kankon hij in rust het schip proberen te bergen. FrappantDaarbij is wel datmaakte hij alsnog gebruik maakt van de Terschellinger en Urker vissers. In [[1800]] komt duskwam de eerste serieuze berging op gang, waarbij touwwerk, een kanon en kogels worden geborgen. Later, in het zelfde jaar, wordenwerden in totaal dertien staven goud, vijftien staven zilver, 29.248 ''[[Spaanse mat]]ten'' en een kistje met munten geborgen. Het jaar ererop op wordenwerden nog eens vijfenveertig45 gouden staven, twintig20 zilveren staven, 12.262 ''Spaanse matten'' en 179 gouden [[dubloen]]en geborgen. GezamenlijkeDe gezamenlijke waarde bedroeg 572.582 [[Nederlandse gulden|gulden]].<ref>259 260.826 euro</ref> In de winter van 1803 werdraakte het wrak door zand bedolven en het duurde tot 1814 voordat men weer bij het wrak kan komen. Het ligtlag op vijftien meter diepte. Hier wordenwerden zeventien munten geborgen. Wederom verdwijntverdween de ''Lutine'' onder het zand. TussenVan 1857 entot 1860 wordenwerden eenenveertig41 gouden staven, vierenzestig64 zilveren staven, en 15.350 gouden en zilveren munten aan wal gebracht. De totale waarde wordt op 529.487 gulden geraamd.<ref>240 .270,72 euro</ref> Het vervoerde goud en zilver was verzekerd bij [[Lloyd's of London]], diedat de schade uitbetaalde.<ref name = "LL" /><ref name = "LT" />

In 1858 werd de scheepsbel geborgen. Hij woog 53 kilo<ref>106 pond.</ref> en dehand een doorsnede ervan wasvan 44 cm.<ref name = "LT" /> De inscriptie op de bel is "ST. JEAN - 1779". Het is niet duidelijk waarom niet de naam van het schip op de bel stond. Aangezien deze nu eigendom was van Lloyd's was, werd de bel opgehangen in de grote hal van het toenmalige gebouw, en later in de drie opvolgende Lloyd's-gebouwen.

"In 1876 wordenwerden landmerken met stenen [[grafsteen|zerkzerken]]en geplaatst op de eilanden geplaatst om de juiste positie van de ''Lutine'' vast te leggen. De steen op Terschelling krijgtkreeg de inscriptie ''Lutine Brandaris'', en die van Vlieland ''Lutine Veldkaap''.

TussenVan 1886 entot 1892 wordtwerd met twee schelpenzuigers het zand rond de ''Lutine'' weggezogen en het wrak blootgelegd.<ref>De ene schelpenzuiger iswas de ''[[Friesland (schelpenzuiger)|Friesland]]'' van de [[Friese Stoomschelpvisserij]] uit [[Makkum (Súdwest-Fryslân)|Makkum]] en de andere ''[[De Tijd (schelpenzuiger)|De Tijd]]'' van [[Reder Dros]] van [[Texel]].</ref> In 1886 werden 3573 gouden en zilveren munten geborgen. GezamenlijkeDe gezamenlijke waarde bedroeg 8232 gulden.<ref>3735,52 euro</ref> Ook zilveren en gouden voorwerpen, kanonskogels en kanonskanonnen wordenwerden geborgen. Twee kanonskanonnen wordenwerden naar Engeland gebracht en twee naar [[Makkum (Súdwest-Fryslân)|Makkum]]. Deze twee wordenwerden in [[1910]] bij het [[Kasteel Amerongen]] geplaatst. In 1887 en 1888 wordtwerd nog respectievelijk voor respectievelijk 2174 en 720 gulden aan munten en voorwerpen geborgen.<ref>986,52 euro en 326,72 euro</ref>

TussenVan 1894 entot 1911 wordt er doorzochten de Engelsen naarstig gezocht naar meer goud. EnkeleBij expeditieseen zorgenpaar ervoorexpedities datwerden er enkele kogels, nagels, menselijke beenderen en munten geborgen worden. In 1911 wordenwerden ook beide 3900 kg zware boegankers geborgen alsook vijftien kanonskanonnen. De totale opbrengst hiervan bedraagtbedroeg circa1762,90 800 eurogulden.<ref>ƒCirca 1762,90800 / 2,20371 = € 799,97euro.</ref> Er wordenwerden echter geen staven meer gevonden. Ook een expeditie met de [[Stortemelk (schip)|Stortemelk]] van [[Rederij Doeksen]] in 1924-19251924–1925 levertleverde niets op. TussenVan 1928 entot 1933 probeertprobeerde ''Rederij Doeksen'' samen met ''Reder Dros'' wederom naar het wrak te graven. ErToen wordenwerden slechts enkele ''Spaanse matten'' en één gouden munt geborgen.

In 1934 wordtwerd een ''toren'' van 21 meter hoog boven het wrak geplaatst, het water en zand eruit weggezogen, waarna men een gebied van 112  m²² kankon worden afgezocht. Er wordenwerden wrakstukken van eikenhout en een kanon geborgen.

Op [[9 juni]] [[1938]] werd de zeebodem door de ''[[Karimata]]'' zorgvuldig afgebaggerd, met slechts een goudstaaf van 3,5  kg als resultaat, alsmede vijf kanonskanonnen, waarmee kwam vast te staan dat er van de kostbare lading niet veel meer over was. De hele operatie kostte 442.554 gulden, maar de opbrengst was slechts 12.038 gulden.<ref>200 .822 euro respectievelijk 5462,60 euro</ref>

Ook na de Tweede Wereldoorlog wordtwerd er nog een enkele poging gewaagd om nog iets te vinden, maar zowel door [[Kelly Tarlton]] alsook de tandarts [[Ane Duijf]] uit [[Harlingen (stad)|Harlingen]] wordtnog een enkele poging gewaagd om nog iets te vinden, maar nietszonder gevondenresultaat.

Er wordenwerden door diverse bronnen beschuldigingen geuit dat de waarheid achter gehoudenachtergehouden werd, omdat men vreesde dat er koppen zouden rollen als die waarheid bekend zou worden.<ref>Onder andere: ''Terschelling Magazine'' van 1999 # 3''</ref>

:2. Het eigendom van het resterende, niet geborgen, goud wordt gelijk verdeeld in twee helften tussen de 'bergers' en de Vereniging van Lloyd's. Het eigendom van Lloyd wordt geregeld overeenkomstig de bepalingen van de ''Lloyd's Act, 1871'', p. 35.

{{cquote|– ''And whereas in or about the year 1799 a vessel of war of the Royal Navy, named the Lutine, was wrecked on the coast of Holland with a considerable amount of specie on board, insured by underwriters at Lloyd's, being members of the Society, and others, and Holland being then at war with this country the vessel and cargo were captured, and some years afterwards the King of the Netherlands authorized certain undertakers to attempt the further salvage of the cargo on the conditions (among others) that they should pay all expenses, and that one half of all that should be recovered should belong to them, and that the other half should go to the Government of the Netherlands, and subsequently the King of the Netherlands ceded to King George the Fourth on behalf of the Society of Lloyd's, the share in the cargo which had been so reserved to the Government of the Netherlands: And whereas from time to time operations of salving from the wreck of the Lutine have been carried on, and a portion of the sum recovered, amounting to about twenty-five thousand pounds, is by virtue of the cession aforesaid in the custody or under the control of the Committee for managing the affairs of Lloyd's: [...] And whereas it is expedient that the operations of salving from the wreck of the Lutine be continued, and that provision be made for the application in that behalf, as far as may be requisite, of money that may hereafter be received from those operations, and for the application to public or other purposes of the aforesaid sum of twenty-five thousand pounds, and of the unclaimed residue of money to be hereafter received as aforesaid [...]'' <ref>Een gedeelte uit [http://www.lloyds.com/The-Market/Operating-at-Lloyds/Regulation/Acts-and-Byelaws/~/media/Files/The%20Market/Operating%20at%20Lloyds/Regulation/Acts%20and%20byelaws/Acts/Mar07LloydsAct1871.pdf „Lloyd"Lloyd's Act, 1871“1871", Hoofdstukhoofdstuk 21]</ref>}}

{{cquote|– ''The Society may from time to time do or join in doing all such lawful things as they think expedient with a view to further salving from the wreck of the Lutine, and hold, receive, and apply for that purpose so much of the money to be received by means of salving therefrom as they from time to time think fit, and the nett money produced thereby, and the said sum of twenty-five thousand pounds, shall be applied for purposes connected with shipping or marine insurance, according to a scheme to be prepared by the Society, and confirmed by Order of Her Majesty in Council, on the recommendation of the Board of Trade, after or subject to such public notice to claimants of any part of the money aforesaid to come in, and such investigation of claims, and any such barring of claims not made or not proved, and such reservation of rights (if any), as the Board of Trade think fit.'' <ref>Een gedeelte uit [http://www.lloyds.com/The-Market/Operating-at-Lloyds/Regulation/Acts-and-Byelaws/~/media/Files/The%20Market/Operating%20at%20Lloyds/Regulation/Acts%20and%20byelaws/Acts/Mar07LloydsAct1871.pdf „Lloyd"Lloyd's Act, 1871“1871"], Hoofdstukhoofdstuk 21, p. 35 </ref>}}

* De [[Vlieland]]se zangeres [[Liesbeth List]] zong een lied over een schip met een kostbare lading dat verging. Uit de tekst van het lied bleek niet over welk schip het ging, maar de titel van het lied luidde: ''Het lied van de Lutine''.

* HetBij de ingang van het museum ''<nowiki>'</nowiki>t Behouden Huys'' heeftstaat bij de ingang ééneen van de kanons staan, afkomstigkanonnen van de ''Lutine''.

* Ter gelegenheid van het "200e herdenkingsjaar" werd een collectie van 4 dubloenen uitgegeven, die in 1999 op zowel Terschelling als Vlieland geaccepteerd werden als betaalmiddel ingeaccepteerd 1999werden. Tevens werden er arrangementen georganiseerd en informatief materiaal geproduceerd over de ''Lutine'' geproduceerd.

::De miedbringer juni 1998, p. 8, artikel van Teunis Schol over de ''Clara Johanna''.