Socialisme: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
socialistische staat vs. communistische maatschappij geherformuleerd |
||
Regel 2:
'''Socialisme''' is een [[maatschappij]]vorm gebaseerd op [[gelijkheid]], [[sociale rechtvaardigheid]] en [[solidariteit]], of de verzamelnaam voor een verscheidenheid aan politieke en ideologische stromingen die naar een dergelijke maatschappij streven. Kerngedachte binnen deze stromingen is dat het [[collectief]], al dan niet belichaamd door de [[staat]], de hoogste beslissingsbevoegdheid heeft over de verdeling van macht en goederen. Traditioneel wordt daarmee bedoeld dat de staat het (als oneerlijk ervaren) verschil tussen arm en rijk nivelleert en zo een einde maakt aan de [[klassenmaatschappij]]. Een wat modernere interpretatie is dat volledige nivellering niet noodzakelijk is voor het verwezenlijken van een “eerlijke” samenleving, maar vrijwel elke socialistische theorie gaat uit van een sterk overheidsingrijpen om sociale en maatschappelijke problemen op te lossen en kenmerkt zich door een sterke antipathie versus een (te) [[vrije markt]]. In dat opzicht botst het socialisme dan ook vaak met het [[liberalisme]].
Politiek-theoretisch valt het socialisme te herleiden tot de [[19e eeuw]] en dan met name tot de werken van [[Karl Marx]]. Marx herinterpreteerde de [[filosofie]] van [[Hegel]] en formuleerde op basis daarvan zijn eigen [[dialectisch materialisme]] welke grofweg samengevat kan worden tot de theorie dat elk maatschappelijk systeem zich door een aantal stadia heen ontwikkelt om uiteindelijk op het [[communisme]] uit te komen, een maatschappij zonder private eigendom en zonder leiderschap. In het [[marxisme]] wordt het woord socialisme ook speciaal bedoeld als aanduiding voor de vorm van economie die de overgang van [[kapitalisme]] en communisme vormt. De staatsvorm van deze maatschappij is de [[dictatuur van het proletariaat]] ([[proletariaat]] is een gangbare marxistische term voor [[arbeidersklasse]]). De "communistische" landen in Oost-Europa, China, Cuba, enz., heetten officieel ook "socialistisch" (bijv. [[Unie van Socialistische Sovjet-Republieken]]) en niet "communistisch." De regerende partijen van deze landen meenden als overgangsfase een dictatuur uit naam van de arbeidersklasse in de "socialistische ''staat''" te moeten voeren, totdat de kapitalistische staatsstructuren "verweerd" waren en er een "communistische ''maatschappij''" zou ontstaan. Om deze reden ook noemden de regerende partijen in deze landen zich wel "communistisch" (met uitzondering van de [[Socialistische Eenheidspartij van Duitsland]] in de [[Duitse Democratische Republiek|DDR]]).
Latere politicologen en socialisten hebben ook in gebeurtenissen als de [[Franse revolutie]], de [[Griekse democratie]] of het [[anabaptisme]] socialistische kenmerken gezocht. [[H.P.G. Quack]]s [[magnum epos]] ''de socialisten'' is daar een goed voorbeeld van.
| |||