Steven van der Hagen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Portugeze > Portugese
Joplin (overleg | bijdragen)
k →‎In dienst van de VOC: linkaanpassing van Goa (deelstaat) naar Oud Goa
Regel 27:
Eind 1603 werd Van der Hagen benoemd als admiraal op de eerste vloot van de [[Vereenigde Oost-Indische Compagnie|VOC]]. Aan boord bevond zich [[Samuel Blommaert]] een koopman. De twaalf schepen, uitgezonden door de kamers van [[De Kamer van de VOC in Amsterdam|Amsterdam]], Hoorn en Enkhuizen lagen twee maanden achter de kust van Engeland te wachten op gunstige wind. Van der Hagen had een geheime instructie mee die hij pas op zee mocht openen. Bij het lezen werd de vlootvoogd uitermate nijdig, want de Heren XVII bevalen hem tegen de Spanjaarden en Portugezen te vechten op de kust van India.<ref>[http://www.scholieren.com/werkstukken/390 Werkstuk Geschiedenis De Verenigde Oostindische Compagnie | scholieren.com<!-- Botmatig gegenereerde titel -->]</ref> Of was het de bemanning die protesteerde, omdat ze niet aangenomen waren om te vechten?<ref>[http://www.euronet.nl/users/warnar/janjanszenmoll.html VOC Jan Janszen Moll Stephen van der Haghen Tidor Ternate Mauritius Dodo]</ref>
 
{{cquote|Volgens de instructie waren de opvarenden verplicht bij aanvallen ''tot voordedel ende verseeckeringh van den Oostindischen handel'' terug te slaan, onderweg Portugese kraken te kapen, een bezoek aan [[Oud Goa|Goa]] te brengen om daart de haven te blokkeren, de Portugezen uit Mozambique (een belangrijk verversingsstation) en uit Malakka (handelsknooppunt tussen Indië en de rest van Azië te verdrijven, en ook de Indische specerijeneilanden van de aanwezigheid van Portugezen te zuiveren. Het was in feite meer in oorlogs- dan een handelsexpeditie, want de ruimen bevatten meer wapens en munitie dan ruilgoederen.<ref>Wennekes, W. (1996) Gouden Handel. De eerste Nederlanders overzee, en wat zij daar haalden, p. 137-138.</ref>}}
 
Na een half jaar (30 mei 1604) kwam [[Kaap de Goede Hoop]] in zicht. Vervolgens werd een Portugees schip gekaapt, beladen met [[ivoor]]. Op 21 september kwamen de schepen in [[Goa (deelstaat)|Goa]] aan; een maand later in [[Kozhikode|Calicut]]. Van der Hagen bereikte als eerste een politieke overeenkomst met de Indiërs, dat wil zeggen met de [[samorijn]] van de stad om het de Portugezen moeilijk te maken.<ref>{{en}} [http://keralaonlinetourism.com/Contents.aspx?mid=9%20&smid=3&CatType=The%20Dutch,%20English%20and%20French%20Settle%C2%ACments Van der Hagen in Kerala]</ref> Op de oostkust van het [[subcontinent]] is de [[factorij]] [[Masulipatnam]] gesticht, vooral bedoeld om greep te krijgen op enorme aanbod aan edelstenen, katoenen weefsels en verfstoffen.<ref>Wennekes, W. (1996) Gouden Handel. De eerste Nederlanders overzee, en wat zij daar haalden, p. 138.</ref> In november kwam Van der Hagen bij [[Pegu (stad)|Pegu]] aan land en verkocht de vorst een [[smaragd]]. De Nederlanders waren gefascineerd door de rijkdom, maar ook door de [[Krokodilachtigen|krokodillen]] en de [[witte olifant]]en.<ref>[http://www.nationaalarchief.nl/AMH/detail.aspx?page=dafb&lang=nl&id=1981 Bestand:Aankomst van de Hollanders te Pegu]</ref>
 
In december kwamen de tien snelle jachten aan in Bantam, maar voeren door naar [[Ambon (eiland)|Ambon]].<ref>[http://www.rmsfanaticz.com/ned/ges/zuidmolukken.htm RMS Fanaticz]</ref> Van der Hagen voer op 23 februari 1605 de baai van [[Hitoe]] binnen, verkreeg de steun van de bevolking en nam zonder slag of stoot het fort en de overige Portugese bezittingen in het gebied over, <ref>Knaap, G. (2004) Kruidnagelen en Christenen, de Verenigde Oost-Indische Compagnie en de bevolking van Ambon 1656-1696, p. 21.</ref> het eerste territoriale bezit der Republiek in Z.O. Azië.<ref>[http://gutenberg.net.au/ebooks06/0600631h.html#ch07 The First Discovery of Australia]</ref> Van der Hagen stelde [[Frederik de Houtman]] aan als eerste gouverneur van Ambon. Hij stuurde viceadmiraal [[Cornelis Bastiaansz.]] met vijf schepen uit om het grote Spaanse fort bij [[Tidore]] te veroveren, hetgeen na een zware strijd lukte. Bastiaansz. liet echter een te zwakke bezetting achter, zodat het kort daarop weer kon worden heroverd door de Spanjaarden.