Mario Castelnuovo-Tedesco: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Literatuur: ext link IMDB |
biografie van Engelse en Italiaanse wiki's |
||
Regel 1:
'''Mario Castelnuovo-Tedesco''' ([[Florence (stad)|Florence]], [[3 april]] [[1895]] – [[Beverly Hills]], [[16 maart]] [[1968]]) was een [[Italië|Italiaans]] [[componist]]. Met meer dan honderd composities voor [[gitaar]] op zijn naam geldt hij als een vooraanstaand twintigste-eeuws componist voor dit instrument. In [[1939]] ontvluchtte hij het [[fascisme]] en emigreerde hij naar de [[Verenigde Staten]] waar hij in vijftien jaar [[filmmuziek|muziek]] schreef voor ongeveer 200 [[Hollywood]]films.
==Biografie==
===Italië (1895-1939)===
Hij werd geboren te [[Florence (stad)|Florence]] in een familie van vooraanstaande bankiers die daar woonden sinds de [[Verdrijvingsedict|verdrijving van de joden uit Spanje]] in [[1492]]. Castelnuovo-Tedesco kreeg zijn eerste pianolessen van zijn moeder en schreef als negenjarige zijn eerste composities. Hij studeerde piano aan het Conservatorium van Florence bij Edgardo Del Valle de Paz (1861-1920), een bekende componist en leerling van Beniamino Cesi. Daarna nam hij les in compositie bij de Italiaanse componist [[Ildebrando Pizzetti]]. Castelnuovo-Tedesco studeerde af in compositie in [[1918]]. De componist en pianist [[Alfredo Casella]] nam werk van de jonge componist op in zijn repertoire en zorgde er tevens voor dat Castelnuovo's composities via de ''Societa Nazionale di Musica'' (later de ''Corporazione delle Nuove Musiche''), door heel Europa bekend werden. In [[1922]] werd zijn werk gespeeld op het eerste festival van de ''International Society of Contemporary Music'' in [[Salzburg]], [[Oostenrijk]]. Zijn werk zou gespeeld worden door onder meer [[Alfredo Casella]], [[Walter Gieseking]], [[Jascha Heifetz]], [[Gregor Piatigorsky]] en [[Andrés Segovia]].
In [[1925]] ging zijn eerste opera ''La Mandragora'', naar een toneelstuk van [[Niccolò Machiavelli]] in première in het [[Teatro La Fenice]] te [[Venetië]]. Vele werken geïnspireerd door literaire meesters zouden volgen, onder meer [[Aeschylus]], [[Virgilius]], [[Guido Cavalcanti|Cavalcanti]], [[Francesco Petrarca|Petrarca]], [[Walther von der Vogelweide|Vogelweide]], [[Miguel de Cervantes|Cervantes]], [[Shakespeare]], [[William Wordsworth]], [[John Keats]], [[Walt Whitman|Whitman]], [[Federico García Lorca|Lorca]], en vooral [[William Shakespeare]]. Een andere inspiratiebron vormde zijn Joodse achtergrond, vooral de [[Bijbel]] en Joodse liturgie. Zijn ''Vioolconcert no. 2'' (1931), geschreven op verzoek van [[Jascha Heifetz]], drukte zijn trots op zijn Joodse afkomst uit, of zoals hij het noemde, de "glans van het verleden" ten tijde van toenemend [[anti-semitisme]] in Europa.
De ontmoeting met de Spaanse [[Klassieke gitaar|gitarist]] [[Andrés Segovia]] op het festival van de ''International Society of Contemporary Music'' in [[1932]] in [[Venetië]] inspireerde Castelnuovo-Tedesco tot zijn eerste gitaarconcert, een van de eerste van bijna honderd composities voor gitaar. Met deze reeks verdiende hij zijn reputatie van een van de belangrijkste twintigste-eeuwse componisten voor gitaar.
In 1933 ontwikkelde de Italiaanse fascistische regering een beleid voor de kunsten, die de politieke propaganda en verbreiding van [[racisme|racistische]] ideeën moesten dienen. Nog voordat [[Benito Mussolini|Mussolini]] zijn ''Manifesto della Razza'' in 1938 afkondigde, werd Castelnuovo-Tedesco's muziek al geweerd van de [[radio]] en werden uitvoeringen van zijn werk geschrapt. De rassenwetten overtuigden hem van de noodzaak Italië te verlaten. Hij schreef [[Arturo Toscanini]], de voormalige dirigent van [[La Scala]] die Italië al in 1933 verlaten had, en deze beloofde hem te helpen bij zijn immigratie in de [[Verenigde Staten]]. Castelnuovo-Tedesco verliet met zijn gezin Italië in 1939, kort voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.
===Verenigde Staten (1939-1968)===
Als vele andere kunstenaars die gevlucht waren voor nazisme en fascisme, kwam Castelnuovo-Tedesco in [[Hollywood]] terecht, waar hij dankzij [[Jascha Heifetz]] door [[Metro-Goldwyn-Mayer]] als componist van filmmuziek werd aangesteld. In de volgende vijftien jaar werkte hij aan partituren voor rond de 200 films bij verschillende van de grote filmstudio's. Vaak werd zijn bijdrage niet vermeld. [[Rita Hayworth]] huurde hem in om de muziek te schrijven voor ''The Loves of Carmen'' (1948), die door Hayworth werd geproduceerd voor haar Beckworth Productions en uitgebracht door [[Columbia Pictures]].
Castelnuovo-Tedesco oefende een grote invloed uit op andere bekende filmcomponisten als [[Henry Mancini]], [[Nelson Riddle]], [[Herman Stein]] en [[André Previn]]. Hij gaf les in compositie aan [[Jerry Goldsmith]], [[Elmer Bernstein]], [[Marty Paich]] en [[John Williams (componist)|John Williams]].<ref name="TV Legends">[http://www.youtube.com/watch?v=rQ7ICPKcqJc "Jerry Goldsmith - Archive Interview (entire)"] op [[YouTube]] door Jon Burlingame. Opgezocht op 2011-02-16.</ref> Hij had een dubbelzinnige gevoel over Hollywood: later ontkende hij de invloed die het op zijn werk had, maar hij was ook van mening dat filmmuziek een echt Amerikaanse kunstvorm was, net als opera in Europa.
Na de Tweede Wereldoorlog werd hij bekritiseerd vanwege zijn conservatieve stijl, beïnvloed door laat-achttiende-eeuwse romantiek, impressionisme en Spaanse folklore. Tegenwoordig staat hij vooral bekend om zijn composities voor de gitaar. Hiervoor componeerde hij zijn leven lang, wat leidde tot zijn meest geïnspireerde werken.
Castelnuovo-Tedesco muntte tevens uit in muziek voor koor en zangstem:
: «''Ik heb in mijn leven veel melodieën voor zangstem geschreven en er 150 van uitgegeven (in mijn la bleef veel liggen) op teksten in alle talen die ik ken: [[Italiaans]], [[Frans]], [[Engels]], [[Duits]], [[Spaans]] en [[Latijn]]. Mijn ambitie en sterker nog, mijn diepe drijfveer is altijd geweest om mijn muziek te verenigen met poëtische teksten die mijn belangstelling en gevoel prikkelden, om de lyriek ervan tot uitdrukking te brengen''».<ref>Mario Castelnuovo-Tedesco, ''Music and Poetry: Problems of a Song-Writer'', in «The Musical Quarterly», januari 1944, vol. XXX, n. 1, p. 102-11.</ref>
In de Verenigde Staten componeerde Castelnuovo-Tedesco nieuwe opera's en composities geinspireerd door Amerikaanse poëzie, Joodse liturgie en de Bijbel. In [[1958]] won hij het ''Concorso Campari'' met de opera ''Il mercante di Venezia'', die werd opgevoerd tijdens het festival ''Maggio musicale fiorentino'' onder directie van Gianandrea Gavazzeni.
Hij overleed in [[Beverly Hills]] op 72-jarige leeftijd.
==Werken==
Regel 133 ⟶ 156:
* ''And Then There Were None'', regie René Clair (1945)
* ''Night editor'', regie Henry Levin (1946)
{{refs}}
==Literatuur==
| |||