Joseph Schmidt: verschil tussen versies

ookOok Schmidt zou naar Berlijn verkassen. Hij doorliep echter eerst het Gymnasiumgymnasium in [[Czernowitz]] (Oekraïens: Чернівці (Černivci), Roemeens: Cernăuţi, Russisch: Черновцы (Černovcy), Pools: Czerniowce) - toen in het uiterste oosten van [[Oostenrijk-Hongarije]] gelegen., in het hertogdom [[Boekovina]]. Dit kruispunt van Midden-Europese en Slavische geschiedenis en culturen, was al eeuwenlang een smeltkroes van vele volkeren, die daar in broos evenwicht samenleefden. [[Roethenen]], Roemenen, en Duitsers vormden het merendeel van de bevolking en daarnaast minderheden van Polen, Hongaren, Slowaken, Slovenen en Italianen. Daaronder [[zigeuners]] en [[Joden]]. Het is niet zo'n wonder dat Joseph Schmidt zich altijd zo gemakkelijk bewoog tussen de verschillende muziekstijlen, en zich later zo goed in allerlei talen kon uitdrukken. Hij sprak al Duits, [[Roemeens]], [[Jiddisch]] en zong [[Hebreeuws]] in de [[synagoge]] van Czernowitz. Joden maakten 13 procent van de bevolking uit, er was een rijk joods cultureel leven, sommigen hadden zich -voorzichtig- vooraanstaande posities verworven. Toch had dit gebied de twijfelachtige primeur de eerste [[pogroms]] tegen de joodse bevolking te hebben gekend, aan het einde van de 19e eeuw. En ook na de Eerste Wereldoorlog was de situatie slecht voor de Joden. Nadat Roemenië in [[1919]] Boekovina mocht annexeren, verboden de als rabiaat [[antisemitisme|antisemitisch]] bekend staande Roemenen, ongeveer alles wat Jiddisch (en Duits) was; scholen, theaters, kranten.

Begin 1929 was hij opnieuw in Berlijn en ontmoette daar [[Cornelis Bronsgeest]], een beroemde Nederlandse bariton, die hoofd was geworden van de muziekafdeling van de [[Radio Berlijn]]. En die voor het nieuwe medium voortdurend op zoek was naar muzikaal talent. Hij beschrijft zijn geestdrift als Schmidt bij hem komt voorzingen. ''"De nieuwe [[Enrico Caruso|Caruso]] is opgestaan",'' constateerde hij verbijsterd;'' "En dan die hoge C -heerlijk. Ik wierp mij op de vleugel, greep het mannetje bij de schouders, boog mijn hoofd... het wás zo, die tonen kwamen uit hem, uit zijn keel, uit deze kleine mens, wiens hoofd nauwelijks tot mijn borst reikte. Wij waren met stomheid geslagen !..." ''

Nog ging in mei van dat jaar, een nieuwe film met Joseph Schmidt in de hoofdrol, ''"Ein Lied geht um die Welt"'', in première in Berlijn. Hitlers Minister voor Propaganda [[Joseph Goebbels]] was erbij en vond het prachtig. ''"Een mijlpaal voor de Duitse film."'', noemde hij het, ''"Mooie propaganda."'' Ernst Neubach (de tekschrijver van Schmidt'sSchmidts liedjes) beweerde dat Goebbels Schmidt bij die gelegenheid een gigantisch honorarium bood, als hij maar zou blijven zingen voor de radio. En beloofde hem -het toppunt van [[cynisme (psychologie)|cynisme]]- '[[Arische ras|ere-Ariër]]' te maken. Dat is er nooit van gekomen. Natuurlijk deed Goebbels dat voorstel niet. Hij sprak zelfs nooit met Schmidt en beval de pers om de film af te kraken.

In 1938, na de [[Anschluss]], de annexatie van Oostenrijk door nazi-Duitsland, moest Schmidt echt op de vlucht. Eerst naar Nederland en België. (Waar zijn manager, Oom Leo, hem in 1940 in de steek liet). Na de Duitse bezetting daar kreeg hij van de Duitse bezettingsmacht een paspoort om te vertrekenvertrekken naar het [[Vichy-regime|'vrije' Frankrijk]]. Zijn manager in de Verenigde Staten zond hem een uitnodiging en de mogelijkheid een Cubaans visum te krijgen om de Atlantische Oceaan over te steken. Maar de toegang tot de VS was niet eenvoudig. Het lukte hem een visum voor [[Cuba (land)|Cuba]] te krijgen en een passagebiljet voor een schip daarnaartoe. Hij had een passagebiljet voor 20 december 1941 maar alle passagiersscheepvaart stopte toen Hitler op 11.12. december 1941 de oorlog aan de VS verklaarde.

Schmidt leefde heel de tijd op kosten van rijkere Joodse vrienden in een groezelig pension in Nice. Hij mocht één keer optreden en aria's in het Frans zingen (voor een Joodse organisatie). Midden 1942 kreeg hij het bevel zich naar een dorpje in het Centraal Massief te begeven. Hij moest zich allesteeds 48uper 48 uur bij de Gendarmerie aanmeldenmelden. Daar vernam hij tenslotte dat Vichy-Frankrijk niet-Franse Joden begon op te pakken om aan de Duitsers over te leveren in ruil voor het met rust laten van Franse Joden. Inmiddels was zijn Roemeens paspoort vervallen en officieel was hij statenloos. Hij moest en zou naar -het neutrale- [[Zwitserland]], waar hij immers zou kunnen optreden.

[[Bestand:Schmidt Joseph Grab.jpg|thumb|Joseph Schmidt'sSchmidts grafsteen in het district [[Wiedikon]] district van [[Zürich (district)|Zürich]].]]