Elektriseermachine: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Afbeelding:Elektrisiermaschine.jpg |
k typo |
||
Regel 1:
[[Afbeelding:Elektrisiermaschine.jpg|thumb|200px|Tekening van een proef met een elektriseermacine; [[Hubert-François Gravelot]], ca. 1750
Een '''elektriseermachine''' is een apparaat waarin [[statische elektriciteit]] wordt opgewekt door middel van [[wrijving]] of [[influentie]].
==Geschiedenis==
===Oudheid===
De oude [[Grieken]] wisten al dat sommige materialen zoals [[glas]] en [[barnsteen]] na wrijving met een doek of dierenvel kleine voorwerpen konden aantrekken. Naar het griekse woord voor barnsteen, ''[[elektron]]'', noemden ze dit een "elektron" kracht. Hiervan is het moderne woord [[elektriciteit]] afgeleid. Zover bekend hadden de
===Nieuwe tijd===
[[Image:Electrostatic generator Teylers Museum.jpg|thumb|left|400px|[[Martinus van Marum]]
De eerste "moderne" elektriseermachine werd gemaakt door [[Otto von Guericke]] in de [[zeventiende eeuw]] die ook de [[Maagdenburger halve bollen]] introduceerde. Zijn eenvoudige apparaat bestond uit een bol van [[zwavel]] die door middel van een zwengel snel werd rondgedraaid. Als dan iemand zijn handen op de bol legde werd deze door de wrijving elektrisch geladen. Latere modellen gebruikten glazen bollen of glazen schijven. Met deze elektriseermachines was het voor het eerst mogelijk om [[elektrische lading]] doelbewust te manipuleren. Een grote verbetering was de uitvinding van de eerste [[condensator]] om lading in op te slaan: de [[Leidse fles]]. In de [[18e eeuw]] werden de machines steeds groter en een van de grootste die ooit gebouwd is, de machine van [[Martinus van Marum]], kan men heden nog bezichtigen in [[Teylers Museum]] te [[Haarlem]]. De lading die hiermee geproduceerd kan worden is zo groot, door de opslag in een hele batterij Leidse flessen, dat deze bij ontlading absoluut ''dodelijk'' voor mensen is. Volgens een waarschijnlijk 'apocriefe' anekdote heeft men ter demonstratie eens een [[stier (rundvee)|os]] gedood met de ontlading.
| |||