Wanda Landowska: verschil tussen versies

Toen Frankrijk in de [[Tweede Wereldoorlog]] [[bezetting (militair)|bezet]] werd, werden haar instrumenten en documenten door de [[Duitsland|Duitse]] [[Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg]] in beslag genomen en afgevoerd. Ook later heeft zij hiervoor nooit een schadeloosstelling ontvangen. De [[Joden|joodse]] Landowska ontkwam via [[Portugal]] naar de [[Verenigde Staten]]. Zij arriveerde eind 1941 op [[Ellis Island]], samen met haar assistente en levenspartner, de klaveciniste, [[organist]]e en musicologe [[Denise Restout]] (1915-2004). Zij vestigden zich in 1949 in Connecticut, van waaruit Landowska opnieuw een centrale figuur werd in het spel en het onderricht van klavecimbelmuziek. Zij maakteging velevaak op [[tournee]]s en trad op in vele Amerikaanse steden. Ze ontving een [[eredoctoraat]] van de universiteit van [[Hartford (Connecticut)]]. In 1954 nam zij in [[New York City|New York]] afscheid van het concertpodium. Ze stierf in 1959 in haar woonplaats Lakeville.

Wanda Landowska was een groot klaveciniste en een belangrijk [[pionier]], die het - rond 1900 vrijwel vergeten - klavecimbel in de belangstelling heeft weten terug te brengen. Zij speelde niet alleen barokmuziek, maar voor haar werd ook belangrijke nieuwe muziek geschreven, zoals [[Manuel de Falla]]'s ''El retablo de maese Pedro'' en, diens ''Concerto'' voor klavecimbel, [[dwarsfluit|fluit]], [[hobo (muziekinstrument)|hobo]], [[klarinet]], [[viool]] en [[cello]] (beide uit 1926) en het ''Concert champêtre'' van [[Francis Poulenc]] (1929).

Haar interpretaties waren niet altijd [[partituur]]getrouw en zij namsloeg de voorgeschreven herhalingen in de muziek zelden invaak achtover. Tegenwoordige aanhangers van de [[authentieke uitvoeringspraktijk]] beschouwen haar [[romantiek (muziek)|romantische]] opvattingen als gedateerd. Ook de grote en zware Pleyel-instrumenten die zij liet ontwerpen zijn uit de mode geraakt. Door hun [[staal (metaal)|stalen]] constructie vertonen zij veel verwantschap met een moderne [[vleugel (muziek)|vleugelpiano]], zodat klavecinisten de voorkeur geven aan getrouwere [[replica]]'s van klavecimbels uit de [[barok (stijlperiode)|barokperiode]]. Toch wordt zij nog steeds bewonderd en geëerd om haar pionierswerk voor het klavecimbel, haar gedreven spel en haar geloof in de oude muziek die zij weer tot leven bracht.

*Toen de beroemde [[cellist]] [[Pablo Casals]] kritiek uitte op Landowska's Bach-interpretaties, zou ze geantwoord hebben: "Jij speelt Bach op <u>jouw</u> manier, ik speel hem op <u>zijn</u> manier".