Duinkerker kapers: verschil tussen versies

Tijdens de opstand tegen het gezag van de [[Habsburgers]] wisten de rebellen op den duur bijna alle havensteden in handen te krijgen. De katholieke vloot kon eerst alleen uit [[Grevelingen (stad)|Grevelingen]] opereren, maar werd door de [[Hertog van Parma]] in [[1585]] naar Duinkerken verplaatst, dat hij in 1583 heroverd had. Eerst bestond deze vloot uit [[koningsschip|koningsschepen]], dus marineschepen van de koninklijke vloot, maar die werden al snel aangevuld door particuliere reders die een [[kaperbrief]] bemachtigden van de Hoge Admiraliteitsraad te [[Brussel (stad)|Brussel]]. In ruil voor zo'n vergunning moest men tien percent van de buit afdragen als belasting en 35% schenken aan de armenzorg (ten bate van het eigen zielenheil). Al snel werd zo'n enorme schade toegebracht aan de scheepvaart van de [[Unie van Utrecht (geschiedenis)|Unie van Utrecht]] dat de [[Staten-Generaal van de Nederlanden]] in [[1587]] besloten deze kapers als zeerovers te behandelen en het "recht van voetspoeling" toe te passen, dat wil zeggen: gevangengenomen bemanningsleden van kaperschepen zonder enige vorm van proces overboord te gooien of te knuppelen.▼

Mede hierdoor hadden deze maatregelen maar weinig succes. Er werden over en weer gruwelijke maatregelen genomen. Maar ook verdienden de Duinkerkers geld door paspoorten te verkopen die de bezitter een vrijgeleide gaven als hij hun kaperschepen tegenkwam. In [[1600]] werd het leger van [[Maurits van Oranje]] op Duinkerken afgestuurd maar de beroemde legeraanvoerder wist, ondanks een overwinning in de [[Slag bij Nieuwpoort]], de stad niet in te nemen.▼

Pas het [[Twaalfjarig Bestand]] ([[1609]]-[[1621]]) bracht een tijdelijke onderbreking van de activiteiten. Daarna leefde de plaag verhevigd op. [[Ambrogio Spinola]] liet twaalf nieuwe schepen bouwen en aartshertogin [[Isabella van Spanje]] verplaatste in [[1626]] de uitvoerende admiraliteit van de [[Spaanse Nederlanden]] van [[Sint-Winoksbergen]] naar Duinkerken. In [[1629]] kwam [[Piet Heyn]] om bij een expeditie tegen de kapers. In de jaren dertig kon de Nederlandse vloot, met een twee dozijn schepen meestal kleiner in omvang dan de Duinkerkers, alleen maar wat patrouilles ("kruistochten" omdat men over de zee kruiste) uitvoeren om zo nu en dan een kaper te onderscheppen. Omdat dit, ondanks steun van particuliere "directieschepen" vanaf 1631 niet veel hielp, probeerde men een permanente blokkade van de haven van Duinkerken uit te voeren. Dit was lastig omdat de smalle vaargeul, 't Scheurtje, gedekt werd door een houten zeefort, het Houten Wambuis, dat met een verdekte [[weergang]] met het vasteland was verbonden. Daar werd het gedekt door fort [[Mardijk]]. De meest succesvolle particuliere reder in die tijd was [[Jacob van de Walle]] die tussen [[1623]] en [[1633]] ruim 600 schepen prijsmaakte. Het gemiddelde aantal schepen dat de kapers per jaar tussen 1627 en 1646 buitmaakten bedroeg 229, waarvan ongeveer de helft uit de Republiek. Dat waren niet allemaal rijkbeladen koopvaarders maar vaak nederige haringbuizen — echter ook die vertegenwoordigden een aanzienlijk economisch belang: de 889 visserschepen die tot 1646 verloren zouden gaan, hadden een geschatte waarde van een zes miljoen gulden. Overigens moet men dat "verloren" niet te letterlijk nemen: meestal werden de schepen op de scheepsveiling van Duinkerken weer teruggekocht door de oude eigenaars! Desalniettemin viel ieder jaar zo'n 3% van de handelsvloot in handen van de Duinkerkers, wat de winstgevendheid ernstig dreigde aan te tasten. ▼