IJktheorie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Kwiki (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Japiobot (overleg | bijdragen)
link van dp naar juiste pagina, replaced: Ij → IJ met AWB
Regel 1:
In de natuurkunde is een '''ijktheorie''' een soort van [[veld (natuurkunde)|veldtheorie]], waarin de [[Lagrangiaan]] [[Invariant (natuurkunde)|invariant]] is onder een bepaalde continue groep van lokale transformaties.
 
Deze transformaties (de zogenaamde ''ijktransformaties'') vormen een [[Lie-groep]], die wordt aangeduid als de [[symmetriegroep]] of de ''ijkgroep'' van de theorie. Geassocieerd met een Lie-groep bestaat er een [[Lie-algebra]] van groepgeneratoren. Voor elke groepsgenerator bestaat er een corresponderend [[vectorveld]], dat een ''ijkveld'' word genoemd. IjkveldenIJkvelden worden in de Lagrangiaan opgenomen om haar invariantie onder de groepstransformaties, die ''ijkinvarianties'' worden genoemd, te waarborgen. Wanneer een dergelijke theorie wordt gekwantiseerd, worden de [[kwantum|quanta]] van de ijkvelden ''ijkbosonen'' genoemd.
 
Indien de symmetriegroep [[Commutativiteit|niet-commutatief]] is, wordt de ijktheorie aangeduid als [[Niet-abelse groep|niet-abels]] of [[Yang-Mills-theorie]].