Aristarchus van Samos: verschil tussen versies

gronden. Zijn ideeën werden verworpen ten gunste van de theorie van Plato en Aristoteles en, een half millennium later, van Ptolemaeus.

 

Het enige van Aristarchos bewaard gebleven werkje is: Over de afmetingen en afstanden van de Zon en de Maan. Het lijkt uit te gaan van een [[geocentrisch wereldbeeld]]. In dit werk probeerde Aristarchus te bewijzen dat de afstand van de [[zon]] tot de [[Aarde (planeet)|aarde]] 20 x zo groot is als van de [[maan]] tot de aarde.

 

Hij berekende het als volgt: bij halve maan is de hoek Zon-Maan-Aarde 90°. Op hetzelfde moment mat hij de hoek Maan-Aarde-Zon. Dit lukte niet goed, want die hoek is moeilijk te meten, zie uitleg bij tekening. Aristarchus kon zo de '''relatieve''' lengten van de zijden Aarde-Maan en Aarde-Zon berekenen. Uit citaten van latere geleerden weten we dat hij [[Heliocentrische theorie|heliocentrische]] ideeën had.

 

Ook vergeleek hij in datzelfde boekje de middellijn van de Aarde met de middellijn van de maan. Die was af te leiden uit de schaduw van de Aarde op de maan bij [[maansverduistering]]en. Door die schaduw te bekijken, meende hij te zien dat de aarde een 3x zo grote [[middellijn]] heeft als de maan. (Het is dichter bij 3,7 x, maar 3 x was een aardige benadering)

 

De zon is verder weg dan de maan en aanzienlijk groter dan de aarde - Aristarchos kwam uit op zeven keer! Op grond hiervan kwam hij tot de conclusie dat de aarde om de zon draait.

 

Dus volgens hem was de [[zon]] het centrum van het heelal, bewoog de [[Aarde (planeet)|aarde]] in één jaar om de zon en in één dag om haar eigen as en was de sfeer van de [[sterrenhemel]] onbeweeglijk en oneindig ver weg. Ook meende hij dat de maan geen licht uitzond, maar slechts het zonlicht reflecteerde. Het is echter niet zeker of hij het [[heliocentrisme]] slechts als [[hypothese]] overwoog of als bewezen propageerde zoals [[Seleucus van Seleucia]] had gedaan. De [[Stoïcisme|stoïcijnse]] filosoof [[Kleanthes]] meent dat de Grieken Aristarchos van Samos van goddeloosheid beschuldigd hebben. Dit zegt Plutarchus in zijn boekje: Over het gezicht in de maan, volgens een tekstverbetering van Kepler.

 

 

De Aristarchus [[krater]] op de [[Maan]] is naar hem vernoemd.

 

* [http://adsabs.harvard.edu//full/seri/JRASC/0075//0000029.000.html Biography JRASC, '''75''' (1981) 29]

 

* [[Thomas Heath|Heath, Sir Thomas]]. ''Aristarchus of Samos - The Ancient Copernicus, A history of Greek astronomy to Aristarchus together with Aristarchus' treatise on the sizes and distances of the sun and moon, a new Greek text with translation and notes''. (ISBN 0-486-43886-4)

* The illustrated Encyclopedia of Astronomy and Space ISBN 0-690-01838-X

[[Categorie:Grieks astronoom]]

[[Categorie:Oud-Grieks wetenschapper]]

{{Link FA|ru}}

 

[[el:Αρίσταρχος ο Σάμιος]]

[[en:Aristarchus of Samos]]

[[es:Aristarco de Samos]]

[[fa:آریستارخوس ساموسی]]