Staatsen: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
indeling in koppen, afbakening begripsinhoud vóór en na 1648 |
||
Regel 1:
De '''Staatsen''' (ook wel '''Staatsgezinden''' of '''Staatse partij''' genoemd) waren tijdens de [[Tachtigjarige Oorlog]] de groep opstandelingen tegen het Spaanse gezag, geleid door de [[Staten-Generaal van de Nederlanden]], waarnaar ze vernoemd zijn. Na de Tachtigjarige Oorlog werd de benaming gebruikt voor de aanhangers van de Republiek, met als leiders de [[regenten]], tegenover de aanhangers van het [[Huis van Oranje-Nassau]], met als leider de [[stadhouder]].
In de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]] werd de benaming Staatsen ook gebruikt om de aanhangers van de republiek aan te duiden, met de Staten-Generaal als hoogste macht. Hun tegenstanders, de [[Orangisme (Republiek)|Orangisten]] (of Prinsgezinden), waren aanhangers van de [[stadhouder]]s van het [[Huis Oranje-Nassau]]: prins [[Maurits van Oranje]], prins [[Frederik Hendrik van Oranje]] en al hun nakomelingen.▼
== Opstandelingen ==
De Staatse partij ontwikkelde zich naar verloop van tijd en werd steeds beter georganiseerd. Men kan de Staatse partij op de volgende manier chronologisch indelen:
* Tot [[1566]] [[protestanten]].
* Tot [[1576]] een groep [[Geuzen (
* Tot [[1579]] de [[Staten-Generaal van de Nederlanden]], vertegenwoordigd
* Tot [[1587]] de gewesten en steden die aangesloten waren bij de [[Unie van Utrecht (
* Tot het einde van de oorlog ([[1648]]) de [[Republiek der Verenigde Nederlanden]].
Het merendeel van de Staatse legers bestond uit [[huursoldaat|huursoldaten]], die het niet om de opstand maar om het geld te doen was.
== Politieke stroming ==
In de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]] werd de benaming Staatsen (of '''Loevesteiners''')<ref name="Encarta">Encarta - Encyclopedie (1993-2002) s.v. ''staatsgezinden''. Microsoft Corporation/Het Spectrum</ref>ook gebruikt om de aanhangers van de Republiek aan te duiden, met de Staten-Generaal als hoogste macht, waarin de regenten zetelden. Zij zagen de monarchale strevingen van de Oranjes als een bedreiging van hun vrijheid en de macht van het [[graafschap Holland|gewest Holland]] binnen de Republiek. De Staatsen deden vaak een beroep op de Unie van Utrecht, die de soevereiniteit van elk gewest vastlegde.<ref name="Encarta"/>
▲
In zekere zin waren de Staatsen de voorlopers van de republikeinse [[Patriotten]], als zijnde voorstanders van een op handel gericht beleid en tegenspelers van de Prinsgezinden.
== Afgeleide begrippen ==
De benaming "Staats" werd gebruikt voor een aantal [[generaliteitslanden]], delen van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden die op Spanje veroverd waren en onder direct bestuur van de Staten-Generaal vielen:
Regel 21 ⟶ 28:
De [[Staats-Spaanse Linies]] was een stelsel van verbindingslinies in Staats-Vlaanderen aangelegd tijdens de Tachtigjarige Oorlog.
== Zie ook ==
*[[Staatse vloot]]
{{bron|bronvermelding=
<references/>
}}
[[Categorie:Tachtigjarige Oorlog]]
| |||