Vorstendom Waldeck-Pyrmont: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Xqbot (overleg | bijdragen)
k robot Erbij: eo:Waldeck; cosmetische veranderingen
Regel 25:
'''Waldeck-Pyrmont''' (vaak kortweg '''Waldeck''') was een vorstendom en sinds 1918 republiek in het huidige [[Duitsland]]. Het bestond uit het eigenlijke vorstendom Waldeck en ten noorden daarvan het niet aangrenzende [[graafschap Pyrmont|vorstendom Pyrmont]].
 
== Geschiedenis ==
De graven van [[Waldeck (Edersee)|Waldeck]] stamden af van een zoon van [[Widukind III van Schwalenberg]], die rond 1150 het [[Slot Waldeck]] verwierf. Rond 1189 werden de broers Widukind en Herman als graven van Waldeck vermeld. Waldeck was sinds 1438 een [[Heerlijkheid (bestuursvorm)|leen]] van [[Hessen]], een situatie waaraan pas met het einde van het [[Heilige Roomse Rijk]] in 1806 de facto en in 1847 door een uitspraak van de Bondsdag ook de jure een einde kwam.
 
Regel 55:
De laatste vorst, George Victors oudste zoon [[Frederik Adolf Herman van Waldeck-Pyrmont|Frederik Adolf Herman]], deed in de [[Novemberrevolutie]] op 13 november 1918 troonsafstand. Waldeck-Pyrmont werd een vrijstaat, overigens zonder ooit een republikeinse grondwet aan te nemen. Pyrmont werd na een staatsverdrag op 30 november 1921 verenigd met de Pruisische provincie [[Hannover (provincie)|Hannover]]. De resterende vrijstaat Waldeck ging op 1 mei 1929 op in de Pruisische provincie [[Hessen-Nassau]].
 
== Territorium ==
Waldeck-Pyrmont bestond uit de niet aangrenzende gebieden Waldeck en Pyrmont. Bij uitsterven van het vorstenhuis in mannelijke lijn zou in het eerste vorstendom de vrouwelijke lijn erfgerechtigd zijn, het tweede vorstendom zou aan Pruisen toevallen.
 
=== Waldeck ===
Waldeck in enge zin (989 km²) grensde voor 1866 aan [[Hessen-Kassel]], [[Hessen-Darmstadt]] en de Pruisische provincie [[Westfalen (provincie)|Westfalen]], na 1866 aan Westfalen en de provincie [[Hessen-Nassau]]. Het omvatte de [[enclave]]s [[Eimelrod]] en [[Höringhausen]], beide tot 1866 behorend tot Hessen-Darmstadt, daarma tot Pruisen. Het was onderverdeeld in drie districten:
 
Regel 67:
Deze drie districten, sinds 1929 Pruisisch, werden in 1942 samengevoegd tot het district [[Waldeck (district)|Waldeck]] (zetel: [[Korbach]]), dat sinds 1974 met het naburige [[Frankenberg (Eder)]] het district [[Waldeck-Frankenberg]] vormt. De stad [[Züschen (Fritzlar)|Züschen]] werd echter als stadsdeel bij [[Fritzlar]] gevoegd.
 
=== Pyrmont ===
Pyrmont (66 km²) lag tussen de landen [[Lippe (land)|Lippe]] en [[Brunswijk (land)|Brunswijk]] en de Pruisische provincies [[Westfalen (provincie)|Westfalen]] en [[Hannover (provincie)|Hannover]] (tot 1866 [[Hannover (land)|Koninkrijk Hannover]]). Het vormde in zijn geheel een district:
 
Regel 74:
Pyrmont, sinds 1921 Pruisisch, vormt sinds dat jaar samen met het voormalige district [[Hameln (district)|Hameln]] het district [[Hameln-Pyrmont]].
 
== Bestuur ==
=== Vorsten 1712-1918 ===
* [[1712]]-[[1728]]: [[Frederik Anton Ulrich van Waldeck-Pyrmont|Frederik Anton Ulrich]]
* [[1728]]-[[1728]]: [[Christiaan Philips van Waldeck-Pyrmont|Christiaan Philips]]
* [[1728]]-[[1763]]: [[Karel August van Waldeck-Pyrmont|Karel August]]
* [[1763]]-[[1812]]: [[Frederik Karel August van Waldeck-Pyrmont|Frederik Karel August]]
* [[1812]]-[[1813]]: [[George I van Waldeck-Pyrmont|George I]]
* [[1813]]-[[1845]]: [[George II van Waldeck-Pyrmont|George II Frederik Hendrik]]
* [[1845]]-[[1893]]: [[George Victor van Waldeck-Pyrmont|George Victor]]
* [[1893]]-[[1918]]: [[Frederik Adolf Herman van Waldeck-Pyrmont|Frederik Adolf Herman]]
 
=== Hoofden van het huis Waldeck-Pyrmont (sinds 1918) ===
* Frederik Adolf (1918-1946)
* [[Jozias van Waldeck-Pyrmont|Jozias]] (1946-1969)
* [[Wittekind van Waldeck-Pyrmont|Wittekind]] (1969 - )
 
=== Pruisische ''Landesdirektoren'' 1868-1929 ===
* [[1868]]-[[1872]]: [[Julius Adalbert von Flottwell]]
* [[1872]]-[[1881]]: [[Karl Albert Friedrich Hugo von Sommerfeld]]
* [[1881]]-[[1884]]: [[Jesko Franz Edwald von Puttkamer]]
* [[1885]]-[[1886]]: [[Ernst von Saldern]]
* [[1886]]-[[1907]]: [[Ernst Friedrich Johannes von Saldern]]
* [[1907]]-[[1908]]: [[Leo Marquard von Lützow]]
* [[1908]]-[[1914]]: [[Ernst Reinhold Gerhard von Glasenapp]]
* [[1914]]-[[1920]]: [[Karl Hermann Friedrich Wilhelm von Redern]]
* [[1920]]-[[1929]]: [[Wilhelm Schmieding]]
* [[1929]]: [[Herbert Herberg]]
 
{{Navigatie staten Duitse Rijk}}
Regel 114:
[[de:Waldeck]]
[[en:Waldeck (state)]]
[[eo:Waldeck]]
[[fr:Principauté de Waldeck-Pyrmont]]
[[it:Waldeck e Pyrmont]]