Adriaen Valerius: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
AGL (overleg | bijdragen)
- cat : lijst
Bemoeial (overleg | bijdragen)
Regel 12:
===“Erfolg” in Duitsland===
====Onder de keizer====
De populariteit van Valerius’ bundel in [[Duitsland]] verdient enige aandacht. ''[[Wilt heden nu treden|Wilt heden nu treden voor [[God]], den Here]]'' werd, vooral door de persoonlijke inzet van keizer [[Wilhelm II]]. gauw geliefd in de Duitse [[vertaling]] van [[Josef Weyl]] ([[1821]]-[[1895]]) en de bewerking van de [[Wenen|Weense]] componist [[Eduard Kremser]] ([[1838]]-[[1914]]) als ''Wir treten zum Beten vor Gott, den Gerechten''. ''Wir treten zum Beten'' (in het Engels bekend als "We Gather Together") of ''Altniederländisches Dankgebet'' (''Oud-Nederlands dankgebed''), werd een machtig symbool van het verbond tussen troon en altaar in de Duitse burgerlijke godsdienstbeleving, toonbeeld van de ''Thron und Altar''-''Zivilreligion'' van het keizerrijk tot [[1918]]. Het lied werd opgenomen in de ''Großer Zapfenstreich'' en vaak gespeeld naar aanleiding van gebeurtenissen met een bijzonder karakter.
 
====Onder de kiezer van 1933====
Onder het [[nationaalsocialisme]] werd het lied bewust bij massavertoningen ingezet, om ze een waardevolle gewijde stemming te verlenen en de vermeend door God gewilde continuïteit van het Derde Rijk als voortzetting van het [[Duitse Rijk]] te verklanken. Zo bijvoorbeeld op [[9 april]] [[1938]] in aansluiting op de toespraak van [[Adolf Hitler]] in [[Wenen]]: ''Danach Niederländisches Dankgebet, gesungen vom Wiener Männergesangsverein. Die Nation singt mit. Bei der dritten Strophe läuten alle Glocken der Kirchen im Reichsgebiet'' (“Daarna het Nederlandse dankgebed, gezongen door de Weense mannenzangvereniging. De natie zingt mee. Bij de derde strofe luiden alle kerkklokken in het Rijk“).
 
''Gott, der Gerechte'' werd een metafoor voor de „Vorsehung“ (voorzienigheid), en het lied fungeerde als opstekertje. In die hoedanigheid is het te horen, onder meer in de film "Fridericus Rex" en "[[Kolberg]]" ([[1944]]) evenals in Joseph Vilsmaiers "[[Stalingrad (film)|Stalingrad]]" ([[1994]]).
 
''Gott, der Gerechte'' werd een metafoor voor de „Vorsehung“ (voorzienigheid), en het lied fungeerde als opstekertje. In die hoedanigheid is het te horen, onder meer in de film "Fridericus Rex" en "[[Kolberg]]" ([[1944]]) evenals in Joseph Vilsmaiers "[[Stalingrad (film)|Stalingrad]]" ([[1994]]).
===Succes in Angelsaksische landen===
Ook in [[Engeland]] en de [[Verenigde Staten]] had het''[[Wilt liedheden nu treden]]'' sinds zijn herontdekking in de [[19e eeuw]] gauw aanhangers gevonden. Hier ontwikkelde zich ''We gather together'', de vertaling van Theodore Baker ([[1894]]), tot een vaste waarde in het liedrepertoire op [[Thanksgiving Day|Thanksgiving]]-dag. In [[1902]] maakte Julia Bulkley Cady Cory een nieuwe vertaling: ''We praise thee, o God, our Redeemer''.
 
Is het lied vandaag de dag in Duitsland vanwege de recuperatie door het nationaalsocialisme beladen geraakt en, behalve in zijn zoals voorheen traditionele gebruik bij geloftes van het leger, nauwelijks nog bekend, dan kan men het heden ten dage in Amerika in tal van bewerkingen, onder andere door de Boston Pops, tijdens concerten op [[4 juli]] of op Thanksgiving-dag nog horen.
 
==De Gedenck-Clanck en het Liedboek voor de kerken==
Naast wereldlijke liederen schreef en publiceerde Valerius ook verschillende christelijke [[gezang]]en, die nu nog in sommige Nederlandse kerken gezongen worden. In het [[Liedboek voor de Kerken]] zijn dit: