Hoofd (taalkunde): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting
Capaccio (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 4:
 
== Hoofd versus [[dependens]] ==
 
In talen met een min of meer vaste [[woordvolgorde]] staat het hoofd wanneer het dienst doet als [[complementeerder]] in de regel ofwel aan het begin van het betreffende [[zinsdeel]] (zoals in het [[Engels]] en [[Nederlands]]) ofwel aan het einde ervan (zoals in het [[Japans]]). Talen worden daarnaast globaal onderverdeeld in [[Hoofdmarkerende taal|hoofdmarkerende]] en [[dependensmarkerende taal|dependensmarkerende talen]]. Deze laatste tweedeling is echter niet scherp (vaak worden bijvoorbeeld de hoofden van verschillende soorten zinsdelen anders behandeld).
 
== Voorbeelden ==
*In het zinsdeel ''De volle blauwe maan'' is ''maan'' het syntactische hoofd. Dit hoofd bepaalt dat het zinsdeel als geheel tot de klasse [[naamwoordgroep]] behoort. De [[bijvoeglijk naamwoord|bijvoeglijke naamwoorden]] ''vol'' en ''blauw'' doen dienst als dependenten.
 
In de samenstelling ''rugge-spraak'' is het tweede deel ''(spraak)'' het syntactische hoofd. Het eerste deel brengt alleen een betekenisnuance aan.
In het zinsdeel
 
* ''De volle blauwe maan'' is ''maan'' het syntactische hoofd. Dit hoofd bepaalt dat het zinsdeel als geheel tot de klasse [[naamwoordgroep]] behoort. De [[bijvoeglijk naamwoord|bijvoeglijke naamwoorden]] ''vol'' en ''blauw'' doen dienst als dependenten.
 
In de samenstelling
 
* ''rugge-spraak''
 
is het tweede deel het syntactische hoofd. Het eerste deel brengt alleen een betekenisnuance aan.
 
== Prosodisch hoofd ==
 
In een [[prosodische eenheid]] wordt een "laag hoofd" onderscheiden van een "hoog hoofd". Een hoog hoofd wordt op hoge toon uitgesproken. Het begint met de eerste beklemtoonde lettergreep en loopt tot aan de lettergreep met de hoofdklemtoon. Deze laatste lettergreep wordt minder hoog uitgesproken dan het hoge hoofd:
 
Regel 32 ⟶ 23:
 
== Zie ook ==
*[[Head-Driven Phrase Structure Grammar]]
 
[[Head-Driven Phrase Structure Grammar]]
 
 
 
 
[[Categorie:Grammatica]]