Polysemie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 17:
Polysemie is iets wezenlijk anders dan [[Homoniem|homonymie]].'' Homoniemen'' zijn twee of meer woorden van dezelfde [[woordsoort]] en met dezelfde vorm, maar ze hebben verder niets met elkaar te maken. Hun [[etymologie]] is verschillend, en de betekenissen lopen vaak sterk uiteen. Zo is het woord ''vorst'' ("vrieskou") etymologisch verwant met ''vriezen'', een ander woord ''vorst'' ("heerser") is etymologisch verwant met ''voorste''. De vormovereenkomst tussen ''vorst'' "vrieskou" en ''vorst'' "heerser" berust op louter toeval.
 
Er bestaat echter wel een soort tussengebied tussen polysemie en homonymie. De betekenissen van een polysemantisch woord kunnen namelijk dermate uiteen gaan lopen, dat er voor het gevoel van de taalgebruiker toch sprake is van twee of meer verschillendeonafhankelijke woorden, bijv.zoals bij de woordenwoordparen ''(zand)bank'' en ''(zit)bank''. In de [[semantiek]] wordt dan wel gezegd dat beide woordener ''historisch'' polyseemsprake zijn,is aangezienvan zijpolysemie - de betreffende woorden hebben dezelfde herkomst hebben-, maar ''psychologisch'' homoniem'',van omdat zij vanaf een bepaald moment als twee verschillende woorden worden ervarenhomonymie.
 
Het omgekeerde komt echter ook voor: homoniemen kunnen worden soms opgevat als polysemenbetekenisvarianten van een ne hetzelfde woord. De vele uitdrukkingen met ''oortje'' ("bijv. ''Hij heeft zijn laatste oortje versnoept"'') gaan terug op een oud muntstuk met de naam ''oord'', dat in vier parten, "oorden", werd verdeeld. Aangezien "oord" in deze betekenis niet meer gangbaar is, zal de huidige Nederlandse taalgebruiker bij deze uitdrukking in de eerste plaats de associatie maken met het lichaamsdeel, enmaken. Op grond hiervan daardoorgaat wellichthij de uitdrukking als geheel ookmogelijk anders gaan interpreteren, geïnspireerd door de [[Andesvliegramp]] bijvoorbeeld als: "aantot kannibalisme moeten beginnenovergaan om te kunnen overleven". In soortgelijke verbanden is erworden vaak sprake van [[woordspeling|woordspelingen]] gemaakt.
 
==Polysemie versus synonymie==