Suffix: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
Een '''suffix''' of '''achtervoegsel''' is een [[affix]] dat achter de [[stam (taalkunde)|woordstam]] wordt gevoegd. DoordatHet hetis dus een gebonden [[morfeem]] is, kanen hetkan niet als op zichzelf staadstaand woord voorkomen.
 
==Twee soorten==
Er bestaan twee soorten suffixen, die twee verschillende doelen dienen:
*er kunnen [[Afleiding (taalkunde)|afleidingen mee worden gevormd]] van het grondwoord mee worden gevormd (''afleidingssuffixen''), of
*ze kunnen de [[grammatica|grammaticale functie]] van een woord uitdrukken (''buigingssuffixen[[declinatie|buigings]] suffixen'').
 
===Afleidingssuffix===
Regel 43:
 
==Internationale terminologie==
Internationaal worden beide soorten met de term "suffix" aangeduid, hoewel bijvoorbeeld het [[Engels ]] en het [[Duits]] voor buigingssuffixen vaak ook de termen ''ending'' resp. ''Endung'' gebruiken. Het Nederlandse [[equivalent (taalkunde)|equivalent)]] is "uitgang". Ook worden in de Engelstalige linguïstische terminologie de "derivational suffixes" (afleidingssuffixen) van de "inflectional suffixes" (buigingsuitgangen) onderscheiden.
 
In de Engelstalige linguïstische terminologie worden bovendien de ''derivational suffixes'' (afleidingssuffixen) onderscheiden van de ''inflectional suffixes'' (buigingsuitgangen).
In de [[Oudgrieks|Griekse]] en [[Latijn]]se taalkunde wordt binnen de suffixen eenzelfde onderscheid gemaakt tussen vervoegings-/verbuigingssuffix enerzijds en afleidingssufix anderzijds; in principe zou je ook in de taalkundige traditie der classici een verbuigingsuitgang wel onder de suffixen kunnen scharen, maar in de praktijk (ook schriftelijk) wordt daar met "suffix" toch uitsluitend een afleidingssuffix bedoeld, nooit een uitgang. Het criterium is hier: door een "suffix" (in enge zin) toe te voegen wordt eigenlijk een nieuw woordenboeklemma gecreëerd, voor een uitgang geldt dit niet. Meestal (maar niet altijd) verandert een woord trouwens van woordsoort na toevoeging van een "suffix" in enge zin, in tegenstelling tot toevoeging van een uitgang.
 
In de [[Oudgrieks|Griekse]] en [[Latijn]]se taalkunde wordt binnen de suffixen eenzelfde onderscheid gemaakt tussen vervoegings-/verbuigingssuffix enerzijds en afleidingssufix anderzijds; in principe zou je ook in de taalkundige traditie der classici een verbuigingsuitgang wel onder de suffixen kunnen scharen, maar in de praktijk (ook schriftelijk) wordt daar met "suffix" toch uitsluitend een afleidingssuffix bedoeld, nooit een uitgang. HetDoor criteriumdit is[[Pregnantie|pregnante]] hier:gebruik doorvan eenhet woord "suffix" (in enge zin) toe te voegen wordt eigenlijkfeitelijk een nieuw woordenboeklemma gecreëerd, voor een uitgang geldt dit niet. Meestal[[Lemma (maar niet altijdnaslagwerk)|lemma]] veranderttoegevoegd eenaan woordde trouwens[[woordenboek|woordenboeken]], van woordsoort na toevoeging van eenvoor "suffix" in engede zin, invan tegenstelling"uitgang" totgeldt toevoegingdit vanniet. een uitgang.
 
Meestal (niet altijd) verandert een woord trouwens van [[woordsoort]] na toevoeging van een afleidingssuffix (e.g. ''woord-woorde'''loos'''''), in tegenstelling tot na toevoeging van een uitgang.
 
==Taalafhankelijkheid==
Niet alle talen kennen suffixen. In een ''isolerende taal'' - het meest extreme geval van een [[analytische taal]] - bestaan helemaal geen morfemen, dusen bijgevolg ook geen suffixen.
In [[Agglutinatie (taalkunde)|agglutinerende]] ofwel [[synthetische taal|synthetische]] talen daarentegen kunnen woorden soms door het aaneenrijgen van heel veel [[morfeem|morfemen]] (betekenisdragende woorddelen) lange tot zeer lange, samengestelde en complexe vormen aannemen, en zodoende de functie vervullen van een hele [[zin (taalkunde)|zin)]]. De elementen die daartoe gebruikt worden zijn suffixen, prefixen, [[circumfix|circumfixen]], [[confix|confixen]] en [[infix|infixen]]. SomsWe iszouden hier in feite eerder sprakespreken van een [[samenstelling (taalkunde)|samenstelling]] dan van een afleiding.
 
[[Categorie:Morfologie (taalkunde)]]