Grenskerk: verschil tussen versies

Een '''grenskerk''' was in de [[17e eeuw|17e]] en [[18e eeuw]] een katholieke kerk net buiten de grenzen van de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]].

 

Omdat de [[katholieke]] [[eredienst]] er een tijd lang officieel verboden was en daarna -onder strikte voorwaarden- getolereerd werd, vervulde de grenskerk voor de katholieken in de grensstreken van de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden|Republiek]] dezelfde functie als de [[schuilkerk]] in de rest van de [[Verenigde Provinciën]].

 

Grenskerken stonden net over de grens met de [[Spaanse Nederlanden]] ten zuiden en in ''katholieke gebieden'' oostelijk van de Republiek: [[Brabant]]se grensgemeenten in de [[Zuidelijke Nederlanden]], [[Weert (stad)|Weert]] en [[Limburg (Nederland)|Noord-Limburg]]se plaatsen, destijds in [[Opper-Gelre]], het [[Prinsbisdom Luik]] en haar [[enclave]] [[Luyksgestel]] in [[Staats-Brabant]], het [[hertogdom Kleef]], met inbegrip van het [[Land van Ravenstein]] en de ''enclave'' [[Huissen]] en tenslotte het [[hertogdom Gulik]], met gemeenten die sinds [[1815]] in [[Limburg (Nederland)|Limburg]] liggen.

 

Na de inval der Fransen in het [[Rampjaar]] [[1672]] en hun bezetting tot [[1673]] werd het beleid ten aanzien van de katholieken versoepeld, zodat zij voortaan hun eredienst in [[schuurkerk]]en konden houden. Pas ''vanaf'' [[1798]] kwam er een einde aan deze achterstelling.

 

Onder meer de volgende grenskerken hebben bestaan:

*De ''Heikerk'' in [[Luyksgestel]] uit [[1650]], die in [[1779]] werd vervangen door een [[schuurkerk]] in het [[Bergeijk (gemeente)|Bergeijkse]] gehucht [[Loo (Bergeijk)|Loo]].

*het gehucht [[Nieuwkerk (gehucht)|Nieuwkerk]] bij [[Poppel]] in het Spaanse deel van [[Hertogdom Brabant|Brabant]], dankt zijn ontstaan aan een grenskerk die in [[1652]] werd gebouwd ten behoeve van de parochie van [[Goirle]].

*De Sankt Franziscuskerk te [[Zwillbrock]], over de grens met het katholieke [[Münsterland]] in Duitsland.