Stolwijkersluis (buurtschap): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Zo werkt dat niet, eventuele toestemming moet gaan via het OTRS-systeem van Wikipedia. |
wijziging teruggeplaatst, met sjabloon + vermelding dat formele toestemming geregistreerd zal worden in het OTRS-systeem, na registratie kan het sjabloon verwijderd worden |
||
Regel 1:
{{auteur|overgenomen van [http://www.stolwijkersluis.nl Website van Stolwijkersluis], auteur heeft laten weten webmaster te zijn en toestemming te verlenen en deze toestemming te laten registreren in het OTRS-systeem}}
{{coördinaten|52_00_19_N_4_43_14_E_region:NL_scale:30000|52° 00' NB 4° 43' OL}}
{{infobox plaats in Nederland|
Regel 22 ⟶ 23:
|foto=
}}
[[Afbeelding:Fragment kaart van Gouda van Jacob van Deventer.png|thumb
'''Stolwijkersluis''' is een buurtschap behorende tot de gemeente [[Gouda]] in de provincie [[Zuid-Holland]]. Het ligt ten ten zuiden van Gouda aan de [[Provinciale weg 207|N207]] richting [[Stolwijk]].
Stolwijkersluis is genoemd naar de sluis die de Stolwijkervaart verbindt met de Hollandsche IJssel. In de 14de eeuw wordt in het oostelijke deel van de [[ambachtsheerlijkheid]] [[Gouderak]] een rechthuis gebouwd en in [[1371]] gaf [[Jan II van Polanen]], [[Heer van Breda]], toestemming om een sluis te bouwen.
De naam van het dorp Gouderak komt voor het eerst voor in 1274. Een halve eeuw later is Gouderak 'ambachtsheerlijkheid', dat het recht geeft om recht te spreken. Daartoe heeft Gouderak een rechthuis, dat zich in het oostelijk deel van Gouderak bevindt, dat deel wat nu bekend staat als Stolwijkersluis.
Stolwijkersluis is genoemd naar de sluis die de Stolwijkervaart verbindt met de Hollandsche IJssel. De afwatering ontstond in de 14e eeuw, nadat op 24 maart 1370 Stolwijk en Achterbroek toestemming kregen van Jan van Blois, Heer van Schoonhoven en Gouda, voor de aanleg van een vrije watergang naar de IJssel. Op 31 december 1371 gaf ook Jan van Polanen, Heer van de Lek en Breda toestemming. De watergang mocht voorzien in zoveel vlieten en sluizen als nodig was voor de afwatering. De Stolwijker Sluis gaf toegang tot de Stolwijkse Ringvaart, die in gebruik was voor de winning van turf. Vanaf 1377 leidde Stolwijkersluis al een zelfstandig bestaan. Rond de toen reeds bestaande sluis ontstond een woongemeenschap.
Stolwijkersluis ontwikkelde zich als knooppunt waar verkeer uit de Krimpenerwaard en Gouda samenkwam. Omdat Gouda een belangrijke handelsstad was kwamen veel boeren uit de regio via Stolwijkersluis. Om op tijd op de markt in Gouda te zijn reisden ze de dag ervoor tot Stolwijkersluis en overnachten daar. Stolwijkersluis was daardoor een concentratie van herbergen.
Zoals in het begin al genoemd bezat Stolwijkersluis een rechthuis (Regthuys), gelegen in een herberg aan de Gouderaksedijk ter hoogte van het voetveer naar Gouda. In dit Regthuys werd ook voor de 'ambachtsheerlijkheid' Gouderak recht gesproken.
Stolwijkersluis was meer. Niet alleen Gouderak, maar ook Stolwijk en Haastrecht hadden stukjes grond in Stolwijkersluis. Het Haastrechtse deel (nu gemeente Vlist) was dat deel dat zuidelijk ligt van de IJsseldijk naar Haastrecht, tot aan buurtschap Beneden Haastrecht. De huidige gemeentegrens ligt iets zuidelijker, namelijk op de provinciale weg naar Haastrecht.
En dan Stolwijk. Stolwijk bekleedde een wat aparte positie. In 1827 kwam landmeter W.J. van Campen namelijk tot de ontdekking dat er een stukje Stolwijk was, volledig omringd door Gouderak en Haastrecht. Deze Stolwijkse enclave lag aan de IJssel, grotendeels buitendijks, in Stolwijkersluis. Omdat hij de opdracht had om onder andere enclaves en andere grenstechnische rariteiten te corrigeren maakt hij van de grensverlegging op 14 augustus 1827 een Proces-Verbaal van grensbepaling op en brengt hij de enclave aldus onder bij Haastrecht, omdat het 'volgens zijn topographischen ligging zeer gevoeglijk' bij Haastrecht past. De grenscorrectie werd op 5 februari1828 per Koninklijk Besluit nr. 118 vastgelegd. De Haastrechtse burgemeester J.C. Muller hield wijselijk zijn mond, maar toen de Stolwijkse burgemeester A. de Ruijter erachter kwam, tekende hij protest aan. Het Koninklijk besluit werd met een nieuw Koninklijk Besluit nr. 89 op 29 januari 1830 door koning Willem I herroepen. In dit besluit staat 'dat het gedeelte bekend onder den naam van Stolwijker Sluis als van ouds tot de Gemeente Stolwijk zal blijven behoren'.
In 1964 werd dit deel van Stolwijk uiteindelijk toch deel van een andere gemeente, maar dan van Gouda.
Ook in 1985 hebben er nog grenscorrecties plaatsgevonden in Stolwijkersluis, waardoor de buurtschap nu grotendeels valt binnen de gemeentegrenzen van Gouda.
Momenteel zijn er nog kleine stukjes die vallen onder de gemeente Vlist (voorheen Haastrecht), namelijk de zuidzijde van de Provincialeweg West en de Schoonhovenseweg, alsmede onder de Gemeente Ouderkerk aan den IJssel (voorheen Gouderak), namelijk de zuidzijde van de Gouderakse Tiendweg en het verlengde van de Gouderaksedijk, het Middelblok.
Het huidige Buurtschap Stolwijkersluis ligt zuidelijk van Gouda en is het enige deel van Gouda dat aan de zuidkant van de Hollandsche IJssel ligt. De buurtschap bestaat uit slechts een gering aantal wegen, die voor een groot deel de ontsluiting vanaf de rotonde zuid van de Haastrechte Brug vormen naar de omliggende plaatsen. De Provincialeweg West gaat oostelijk naar Haastrecht, de Schoonhovenseweg gaat zuidelijk naar Stolwijk en de Gouderaksedijk gaat westelijk naar Gouderak. Verder vindt u in de buurtschap nog de Oudebrugweg, die zoals de naam al zegt de verbinding was tussen de oude brug over de IJssel en de Gouderaksedijk. Deze brug werd in 1954 vervangen door de nieuwe Haastrechtse brug en daarna gesloopt. In het verlengde van de Oudebrugweg richting Stolwijk ligt de oude weg naar Stolwijk, de Goudseweg. Verder in oostelijke richting vindt u nog de Zuider IJsseldijk, die de vroegere route naar Haastrecht was.
==Externe link==
*[http://www.stolwijkersluis.nl Website van Stolwijkersluis]
▲[[Afbeelding:Fragment kaart van Gouda van Jacob van Deventer.png|thumb|left|260px|Fragment van een kaart van Gouda door Jacob van Deventer (1585) - midden onder huisjes bij Stolwijkersluis]]
{{Gemeente Gouda}}
| |||