Degelpers: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k sp |
foto en red |
||
Regel 1:
[[Image:Adana.gif|thumb|right|'''Adana degelpers'''. De eigenlijke ''degel'' bevindt zich in het verlengde van de hefboom. Zichtbaar zijn de ''inktschijf'' met rode inkt, daaronder de ''drukvorm'' en de ''inktrollen''. De Adana is een klein model degelpers.]]
Een '''degelpers''' is een [[drukpers]] die volgens het [[hoogdruk]]-principe werkt. Hierbij worden alleen de hoogst gelegen gedeelten van de [[drukvorm]] met [[inkt]] ingerold en afgedrukt. De drukvorm kan bestaan uit [[loden letter|loden]] of [[biljetletter|houten]] letters, lijnen en/of afbeeldingen. Een afbeelding kan een [[cliché (druktechniek)|cliché]], [[houtsnede]], [[linosnede]] zijn.<BR>
Doordat de afbeelding onder hoge druk op het te bedrukken materiaal wordt aangebracht is de afbeelding niet alleen zichtbaar maar ook voelbaar. Dit geeft vaak een exclusief karakter aan het drukwerk. In het verleden werden degelpersen ook gebruikt om braille in papier aan te brengen.
▲Daarna wordt de drukvorm [[inkt|beïnkt]]. Het te bedrukken materiaal, meestal [[papier]], wordt op de drukvorm gelegd. Vervolgens wordt met behulp van een plaat (''degel'') druk op de drukvorm uitgeoefend, waardoor de afbeelding wordt overgezet op het te bedrukken materiaal.
In de vijftiende eeuw worden degelpersen met de hand bediend; zowel het ininkten, in- en uitleggen van papier en het uitoefenen van de druk wordt met de hand gedaan. Men spreekt dan ook wel van een ''handpers''. De druk wordt verkregen met behulp van een schroef, waarbij de degel wordt aangedraaid. Bij latere degelpersen wordt de druk met behulp van een boom met scharnier uitgeoefend: de ''kniehevelpers''.
Regel 13 ⟶ 14:
Degelpersen zijn nog vaak te bewonderen in musea, zoals in het [[Plantin-Moretus museum]] in [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]]. en in het [[Nederlands Openluchtmuseum]] te [[Arnhem]].
[[Categorie:Druktechniek]]
| |||