Klavier (toetsen): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting
k Links fix met AWB
Regel 1:
[[ImageAfbeelding:Klavier.png|frame|Klavier]]
[[Afbeelding:Averbode-speeltafel.jpg|thumb|400px|klavier met 4 manualen]]
[[ImageAfbeelding:Microtonal_Keyboard_19_TonesMicrotonal Keyboard 19 Tones.jpg|thumb|400px|19-toonschalig [[microtonale muziek|microtonaal]] toetsenbord]]
 
Een '''klavier''', ook wel '''manuaal''' genoemd, is een toetsenbord van een muziekinstrument, bijvoorbeeld van een [[Piano (instrument)|piano]], [[orgel]], [[harmonium]], [[klavecimbel]], [[celesta]], [[klavieraccordeon]], [[beiaard]] of [[synthesizer]].
Regel 7:
Naar het voorbeeld van het Franse ''clavier'' worden in [[Vlaanderen]] soms ook toetsenborden van schrijfmachines en computers en toetsenblokken van telefoons en rekenmachientjes ''klavier'' genoemd. In Nederland denkt men bij een ''klavier'' steeds aan een muziekinstrument. In dit artikel bespreken we het klavier van een muziekinstrument.
 
Een klavier bestaat meestal uit witte en zwarte [[Toets_%28snaarinstrument%29Toets (snaarinstrument)|toetsen]]. Bij orgels en klavecimbels zijn de kleuren vaak omgekeerd, wat voor de bespeling geen verschil maakt.
 
Bij een [[beiaard]] bestaat het klavier uit korte en lange stokken, die ook wel wit en zwart worden genoemd, hoewel ze dat niet zijn. De indeling van deze toetsen is gelijk aan die van een piano, zodat een pianist direct zal begrijpen waar de toetsen voor dienen, maar de wijze van bespeling (met de vuisten) is anders.
Regel 15:
De meeste toetsinstrumenten (zoals de piano) zijn uitgerust met één manuaal. Een instrument kan meerdere manualen hebben, denk bv. aan een [[orgel]] of een harmonium. In dat geval zijn het klavier en het manuaal hetzelfde.
 
Een klavier moet minstens één [[octaaf (muziek)|octaaf]] bevatten, maar dit aantal kan ook wel oplopen tot [[7 (getal)|zeven]]. Bij de meeste [[kerkorgel]]s bestaat het klavier uit meerdere manualen. Ook bij [[elektronisch orgel|elektronische orgels]] en bij het [[klavecimbel]] komen meerdere manualen veel voor.
 
==Afwijkende klavieren==
Er bestaan ook klavieren met meer dan 12 toetsen per octaaf, speciaal gemaakt voor [[microtonale muziek]].
 
[[ImageAfbeelding:Janko keyboard.svg|600px|thumb|Jankó-toetsenbord]]
De Hongaar [[Paul von Jankó]] ontwierp een toetsenbord waarmee men met dezelfde [[vingerzetting]] in elke [[toonsoort]] kan spelen. Het bestaat uit zes rijen toetsen. Elke toon komt drie keer op het toetsenbord voor. De witte toetsen zijn in deze afbeelding gekleurd om te tonen hoe de toetsen gekoppeld zijn.