Glissando: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
+uitbreiding
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 7:
 
==Pianoglissando's==
In de pianoliteratuur treft men (reeds vanaf [[Ludwig van Beethoven|Beethoven]]) en tijdgenoten vele vormen van glissando's aan. Zo kent men de genoemde eenvoudige witte-toetsen-glissando's, maar er bestaan ook combinaties van glissando's, zogeheten dubbelglissando's, waarbij bijvoorbeeld een gelijktijdig glissando op witte en zwarte toetsen, of twee witte -toetsen -glissando's met een interval ertussen worden gespeeld. (Een oktaaf[[octaaf]]- of tertsglissanso). De uitvoering van glissando's vergt een speciale speeltechniek, waarbij doorgaans de zijkant van een vinger of de nagel wordt gebruikt. In een oktaafglissandooctaafglissando omhoog wordt de duim gebruikt in combinatie met een sterk gekrulde pink, die dan met de nagel speelt. Als dit oktaafglissandooctaafglissando neerwaarts gaat wordt de duimnagel in combinatie met het vlees van de pink gebruikt. De snelheid van de arm bepaalt de snelheid van het glissando. Sommige geoefende pianisten kunnen met één hand zelfs een akkoordglissando spelen waarbij drie of vier toetsen tegelijk worden gebruikt.

Het te veelvuldig oefenen van glissando's kan gevolgen hebben voor de gezondheid: er kunnen door de wrijving blaren of schaafwonden ontstaan aan de vinger indien men te vaak dezelfde glissando met het 'vlees' oefent.
 
====Voorbeelden van oktaafglissandooctaafglissando's uit de pianoliteratuur====
*[[Ludwig van Beethoven|Beethoven]] - ''Eerste Pianoconcert''
*[[Ludwig van Beethoven|Beethoven]] - ''Pianosonate No. 21 (Waldstein Sonate)'' (3-e3e deel)
*[[Carl Maria von Weber|Weber]] - ''Konzertstück in F-klein''
*[[Johannes Brahms|Brahms]] - ''Variaties op een thema van Paganini''
*[[Balakirev]] - ''Islamey'', OrientaalseOriëntaalse Fantasie
*[[Liszt]] - ''Mephisto Wals Nr. 1''
 
==Notatie==
[[Afbeelding:Glissando.jpg|thumb|300px|Glissando's]]
Een glissando wordt doorgaans genoteerd met een golvend of recht lijntje tussen de eerste en laatste noot. Ook komt de afkorting 'gliss.' voor. Doorgaans wordt behoudens uitzonderingen niet genoteerd of het een diatonisch, chromatisch of continu glissando is, omdat dit mede instrumentafhankelijk is. Soms komt de aanduiding van witte of zwarte toetsen voor bij pianoglissando's.
 
{{Link FA|it}}