Endoxa: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
recat na herstel categorie filosofische terminologie |
+cat +opmaak |
||
Regel 1:
'''Endoxa''' (meervoud van endoxon) is de naam die [[Aristoteles]] gaf aan de opvattingen die in een bepaalde subcultuur worden geaccepteerd.
Volgens Aristoteles komt kennisontwikkeling voort uit zintuiglijke informatie en vormt dit naast het gedachtegoed van voorgaande denkers een goed startpunt voor verdere kennisontwikkeling. Aristoteles ging uit van de kenbaarheid van de wereld om ons heen: wanneer iemand serieus over een bepaald onderwerp heeft nagedacht, heeft degene in ieder geval een gedeelte van de waarheid gegrepen. Het woord
Een controversieel punt bij de interpretatie van endoxa, is de vraag of alle endoxa even belangrijk zijn. Volgens bepaalde commentatoren hebben endoxa betrekking op de geaccepteerde opvattingen van mensen die een bepaalde status in de maatschappij hadden (Irwin, 1988). Deze interpretatie houdt tevens in dat opvattingen van bepaalde groepen dus ook minder belangrijk zijn. Volgens commentatoren die deze mening niet delen (Smith, 1996 en 2003) is Aristoteles van mening dat wanneer er te veel opvattingen over een onderwerp bestaan, het afdoende is om de meest ‘sterke’ opvattingen te betrekken in het onderzoek. Zo geeft Aristoteles bijvoorbeeld aan in zijn boek Ethica (I-4) dat mensen afhankelijk van hun situatie hun opvattingen over geluk bijstellen. Wanneer zij ziek zijn betekent geluk voor hen gezondheid. Wanneer zij arm zijn is rijkdom het ultieme geluk. Bij dergelijke onderwerpen is het niet nodig om de elke opvatting te onderzoeken.
Regel 7:
Op drie relatief goed te onderscheiden manieren kunnen deze worden gebruikt binnen de wetenschappelijke methode – [[dialectiek|de dialectische methode]] - die Aristoteles hanteerde.
▲''Ten derde'' zijn endoxa geschikt om de basisaannames waarop wetenschappelijke kennis is gebaseerd, te onderzoeken. Een basisaanname wordt ook wel ‘first principle’, [[axioma]] of postulaat genoemd). Deze basisaannames kunnen niet ‘bewezen’ worden via deductie. Wanneer deze basisaannames zelf ook gededuceerd moeten worden (met behulp van premissen die ook gededuceerd dienen te worden enz. enz.) zou dit tot een oneindige regressie of een cirkelredenering leiden.
Hoe volgens Aristoteles gekomen kan worden tot zekere kennis over de waarheid van de basisaannames is niet geheel duidelijk. Er zijn commentatoren die stellen dat het gebruik van de endoxa in de dialectische methode de manier is om tot deze basisassumpties te komen (Owen, 1986). Het feit dat deze mening tot inconsistenties leidt bij Aristoteles wordt afgedaan met de opmerking dat Aristoteles zijn mening heeft bijgesteld en dat hij in zijn latere leven meer ‘kracht’ aan de endoxa heeft toebedeeld (Irwin, 1999). Aannemelijker lijkt de interpretatie dat de basisassumpties door een soort ‘intuïtieve inductie’ worden herkend en endoxa ‘slechts’ gebruikt worden om basisassumpties nader te onderzoeken (Smith, 1996 / Wilkinson, 2001 / Bowler, 2003). De basisassumpties kun je nergens uit afleiden (omdat zij juist voorafgaand zijn aan al het andere), waardoor het alleen mogelijk is om de mening van iemand over een basisassumptie te onderzoeken. Deze mening kun je wel aan een nauwkeurig filosofisch onderzoek blootstellen en onderzoeken of deze mening tot inconsistenties leidt. Op deze manier is de dialectische methode en het gebruik van endoxa daarbinnen een stap in de goede richting om te komen tot basisassumpties die gebruikt kunnen worden bij het verdere proces van kennisvergaring.
==
*T. Irwin, Aristotle's First Principles (Oxford: Clarendon Press, 1988).
*G. E. L. Owen, Logic, Science, and Dialectic (Owen's collected papers). ed. Martha Nussbaum. Cornell UP, 1986 (herdruk).
Regel 23 ⟶ 21:
==Externe links==
*[http://www.endoxa.org/artikel/discussierenovermeningen.pdf Artikel over endoxa op www.endoxa.org]
{{bronnen|bronvermelding=
Regel 34 ⟶ 31:
[[Categorie:Filosofische terminologie]]
[[Categorie:Grieks]]
[[Categorie:Oud-Griekse filosofie]]
[[en:Endoxa]]
|