Zweeds-Nederlandse Oorlog: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
links |
||
Regel 27:
}}
De '''Zweeds-Nederlandse oorlog''', 1658-1660, werd gevoerd tussen [[Zweden]] en de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]]. Zweden probeerde controle te krijgen over de belangrijke handel in de [[Oostzee]]. Deze handel, met een traditie van eeuwen, was voor de Nederlanden erg belangrijk: de meeste omzet werd in dit gebied gemaakt, dat ook de bron was van vitale goederen zoals Zweeds staal en Pools graan en eikenhout. Nederland had [[Denemarken]] een verdrag afgedwongen waardoor de tol in de [[Sont]] voor de Nederlanders goedkoop was. Maar dit kwam in gevaar door het Zweedse streven de Oostzee tot een Zweedse binnenzee te maken: men bezat [[Finland]], [[Estland]] en [[Lijfland]] al en probeerde ook de zuidkust te beheersen. De Zweeds-Nederlandse oorlog was een interventie in de [[Vierde Noordse Oorlog]] tussen Zweden en Denemarken.
De Zweedse koning [[Karel X Gustaaf]] kon zijn gezag in het door hem veroverde [[Polen]] niet handhaven omdat een Nederlandse vloot in 1656 de belegerde stad [[Danswijk]] (Danzig) ontzette, de belangrijkste handelspartner van de Republiek. Als gevolg richtte Karel X van Zweden zich op Denemarken, welk land hij eerst vanuit het zuiden aanviel uit Duitsland. Daarna verbrak hij verraderlijk de in 1658 met de Deense koning [[Frederik III]] gesloten [[Vrede van Roskilde]] en begon [[Kopenhagen]], na een mislukte poging de stad bij verrassing in te nemen, te belegeren. Engeland en Frankrijk proberen te bemiddelen maar zijn in wezen pro-Zweeds. In 1658 stuurt Nederland, na lang delibereren, een vloot van 75 schepen, 3000 kanons en 15,000 troepen onder luitenant-admiraal [[Jacob van Wassenaer Obdam]] naar het gebied. In de [[Slag in de Sont]] weten de Nederlanders de Zweden te verslaan en Kopenhagen te ontzetten. In 1659 bevrijdde een tweede vloot onder [[Michiel Adriaanszoon de Ruyter]] de Deense eilanden.
| |||