Poolse presidentsverkiezingen 2015

In 2015 vonden er in Polen presidentsverkiezingen plaats. De Poolse grondwet bepaalde dat deze moesten plaatsvinden op een vrije dag, niet minder dan 75 dagen en niet meer dan 100 dagen voor de datum waarop de termijn van de zittende president zou verlopen, in dit geval 6 augustus. Aldus maakte de voorzitter van de Sejm op 4 februari 2015 bekend dat de eerste ronde van de presidentsverkiezingen zou plaatsvinden op 10 mei 2015.[1]

Poolse presidentsverkiezingen 2015
Datum eerste ronde 10 mei 2015
Datum tweede ronde 24 mei 2015
Land Vlag van Polen Polen
Opkomst eerste ronde 48,96%
Opkomst tweede ronde 55,34%
Nieuwe president Andrzej Duda (PiS)
Vorige president Bronisław Komorowski (PO)
Begin regeerperiode 6 augustus 2015
Opvolging verkiezingen
2010     2020
Portaal  Portaalicoon   Politiek
Polen
De steun voor de voornaamste zeven kandidaten volgens de peilingen in januari, februari, maart en april 2015

Aan de eerste ronde werd deelgenomen door elf kandidaten. Waar eerdere presidentsverkiezingen nog werden gedomineerd door politieke zwaargewichten, gold voor deze verkiezingen dat de meeste kandidaten over weinig politieke ervaring beschikten en ook tamelijk onbekend waren bij het grote publiek. De zittende president, Bronisław Komorowski, was de enige die ooit een ministerspost had bekleed en van de overige kandidaten hadden er slechts drie ooit zitting gehad in een van twee huizen van het nationale parlement. De uitslag was in twee opzichten een verrassing. Ten eerste had president Komorowski in de opiniepeilingen steeds een ruime voorsprong gehouden op zijn voornaamste tegenkandidaat, Andrzej Duda van de conservatief-nationalistische partij Recht en Rechtvaardigheid, maar in de eerste ronde van de verkiezingen eindigde Duda onverwacht op de eerste plaats met 34,76 procent van de geldige stemmen tegenover 33,77 procent voor Komorowski. Ten tweede behaalde Paweł Kukiz, tot voor kort zanger van de bekende rockband Piersi, met 20,80 procent van de stemmen een verrassende derde plaats.

Aangezien geen van de kandidaten in de eerste ronde een absolute meerderheid behaalde, vond er op 24 mei een tweede ronde plaats tussen de twee kandidaten met het beste resultaat in de eerste ronde. Deze werd gewonnen door Andrzej Duda (51,55%), terwijl Komorowski bleef steken op 48,45 procent van de stemmen.[2] Hiermee was Duda officieel verkozen tot zesde president van de Derde Poolse Republiek. Hij werd op 6 augustus 2015 beëdigd.[3]

Eerste ronde bewerken

Om aan de verkiezingen deel te kunnen nemen, moest een kandidaat over een geregistreerd kiescomité van ten minste 15 leden beschikken. Deze kiescomités hadden tot 16 maart de tijd om hun kandidaat aan te melden. Van de 25 kandidaten die binnen de termijn waren aangemeld, werden er door de Kiescommissie 23 ontvankelijk verklaard. Vervolgens hadden de comités tot 26 maart de tijd om de vereiste 100.000 handtekeningen van kiesgerechtigde burgers in te dienen. Twaalf comités slaagden hier niet in. Aldus namen er aan de eerste ronde van de verkiezingen elf kandidaten deel:

Onder de kandidaten die niet de vereiste 100.000 handtekeningen wisten te verzamelen, zijn Anna Grodzka, het eerste transseksuele lid van de Sejm (Partij De Groenen), Kornel Morawiecki, oud-dissident en oprichter van Strijdende Solidariteit, en Wanda Nowicka, vicevoorzitter van de Sejm namens de Unie van de Arbeid (UP).

Uitslag bewerken

 
De kandidaat met de meeste stemmen per district

De officiële uitslag van de eerste ronde van de presidentsverkiezingen werd op 11 mei bekendgemaakt door de kiescommissie.[4]

Kandidaat Aantal stemmen Procent
Andrzej Duda 5.179.092 34,76%
Bronisław Komorowski 5.031.060 33,77%
Paweł Kukiz 3.099.079 20,80%
Janusz Korwin-Mikke 486.084 3,26%
Magdalena Ogórek 353.883 2,38%
Adam Jarubas 238.761 1,60%
Janusz Palikot 211.242 1,42%
Grzegorz Braun 124.132 0,83%
Marian Kowalski 77.630 0,52%
Jacek Wilk 68.186 0,46%
Paweł Tanajno 29.785 0,20%
Ongeldige stemmen 124.952
Totaal 15.023.886 100%
Opkomst 48,96%

Tweede ronde bewerken

De tweede ronde van de presidentsverkiezingen vond plaats op 24 mei tussen Bronisław Komorowski en Andrzej Duda. Na de eerste ronde had Duda aanvankelijk een lichte voorsprong in de meeste peilingen, maar latere peilingen voorspelden een spannende tweestrijd:[5]

Datum Onderzoeks-
instituut
Onbeslist
Duda Komorowski
Late peiling IPSOS 52 48 -
Stembuspeiling IPSOS 53 47 -
22 mei IBRiS 46 46,7 7
22 mei Millward Brown 45,8 45,3 8,9
21 mei Estymator 49,5 50,5 -
21 mei TNS Polska 43 45 12
21 mei IBRiS 44,5 45,5 10
20 mei IBRiS 47 47,3 5,7
20 mei Millward Brown 45 47 8
18–20 mei PPG/DO 51 49 -
18 mei Estymator 52 48 -
18 mei Millward Brown 44 47 9
15 mei IBRiS 48 43,2 6,9
14-20 mei CBOS 48 44 5
14 mei Millward Brown 44 40 16
13–14 mei Estymator 54 46 -
06–07 mei Millward Brown 41 54 5
27 april – 03 mei PPG/DO 45,5 54,5 -
28 april Millward Brown 39 55 6
16–22 april CBOS 34 51 7
13 april Millward Brown 40 55 5
30 maart Millward Brown 41 52 7
16 maart Millward Brown 37 53 6
16 februari Millward Brown 27 59 4
05–11 februari CBOS 19 65 9

Uitslag bewerken

De officiële uitslag van de tweede ronde van de presidentsverkiezingen werd op 25 mei rond 18.00 uur bekendgemaakt door de kiescommissie.[6]

Kandidaat Aantal stemmen Procent
Andrzej Duda 8.630.627 51,55%
Bronisław Komorowski 8.112.311 48,45%
Ongeldige stemmen 250.231
Totaal 16.993.169 100%
Opkomst 55,34%