Gort (gerst)
Gort is gepelde wintergerst. Parelgort is rond geslepen gort. Het wordt vooral gebruikt als basis voor gortepap en in watergruwel (krentjebrij). De gort moet 12 uur geweekt en daarna ongeveer een uur gekookt worden. Tot begin 20e eeuw werd het in Nederland nog gebruikt als maaltijdbasis, maar in die functie is het thans vrijwel volledig vervangen door rijst en pasta. Gerst werd vroeger met pelmolens tot gort gepeld. Op de molen "De Jonge Hendrik" in Den Andel is tot in de jaren 70 op professionele basis gepeld. In de loop van 2021 is hier door enkele vrijwillige molenaars onder regie van Janko Doornbos, voormalig beroepsmolenaar, het pelproces weer opgestart. In de stad Groningen bevindt zich een moderne gortpellerij van het familiebedrijf Offeringa.[1]
Ondanks het in onbruik geraken van gort, dragen inwoners van het Twentse dorp Rossum nog altijd de bijnaam Gortekeurne, dat gortkorrels betekent. De inwoners van het Groningse dorp Garnwerd worden nog steeds "Gortvreters" genoemd en inwoners van het dorp Oosterend op Texel worden "Gortbuukers" genoemd.
De vervoeging 'gortig' in 'te gortig' betekent meestal dat er iets niet goed gaat en te veel dan wel overdreven is.
Bronnen, noten en/of referenties
|
.
