Friedrich Olbricht

Friedrich Olbricht (Leisnig, 4 oktober 1888 – Berlijn, 21 juli 1944), was een Duits generaal. Hij was nauw betrokken bij de aanslag op Hitler van 20 juli 1944.

Friedrich Olbricht
Friedrich Olbricht, 1939
Geboren	4 oktober 1888 Leisnig, Duitse Keizerrijk
Overleden	21 juli 1944 Berlijn, nazi-Duitsland
Rustplaats	Onbekend: lichaam gecremeerd, as verstrooid in het rieselfeld.
Land/zijde	Duitse Keizerrijk  Weimarrepubliek  nazi-Duitsland
Onderdeel	Deutsches Heer Reichswehr Heer
Dienstjaren	1907 - 1944
Rang	General der Infanterie
Eenheid	Oberkommando der Heeresleitung (OKH)
Bevel	„Infanterie-Regiment „König Georg“ Nr. 106“ „4. Division (Reichswehr)“ 24e Infanteriedivisie 10 november 1938/ 1 september 1939 - 15 februari 1940 Allgemeine Heeresamt (AHA) 15 februari 1940- 20 juli 1944
Slagen/oorlogen	Eerste Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog Poolse Veldtocht Operatie Walküre
Onderscheidingen	Zie decoraties
Ander werk	Verzet

Levensloop

Olbricht, de zoon van een hoogleraar in de wiskunde, begon na zijn eindexamen (1907) aan een militaire carrière. Hij begon zijn militaire loopbaan als Fahnenjunker bij het 106de Infanterieregiment. Van 1914 tot 1918 nam hij deel aan de Eerste Wereldoorlog. In 1919 werd hij kapitein bij de Reichswehr - het, als gevolg van het Verdrag van Versailles, sterk verkleinde Duitse leger.

Olbricht keerde zich na de Bierkellerputsch van 1923 samen met Hans Oster, Erwin von Witzleben en Georg Thomas tegen het opkomende nationaalsocialisme. In 1926 werd hij leider van de Abteilung Fremde Heere ("Bureau Buitenlandse Legers") van het Rijksministerie van Defensie. In 1933 werd hij stafchef van de Dresdner Division. In 1934 voorkwam hij tijdens de Nacht van de Lange Messen de executie van enkele aanhangers van SA-Leider Ernst Röhm. In 1935 volgde zijn benoeming stafchef van het Vierde Legerkorps (Dresden). In 1938 werd hij commandant van de 24ste Infanteriedivisie.

Tijdens de Blomberg-Fritschaffaire koos hij de zijde van de generaal Werner Freiherr von Fritsch en bepleitte de rehabilitatie van de (overigens ten onrechte) van homoseksualiteit beschuldigde Von Fritsch.

Olbricht nam aan het begin van de Tweede Wereldoorlog deel aan de Duitse invasie van Polen (1939). Hij verwierf het Ridderkruis van het IJzeren Kruis. Op 15 februari 1940 volgde zijn bevordering tot General der Infanterie. Hij werd vervolgens toegevoegd aan het Algemene Bureau van het Leger (Allgemeines Heeresamt) van het Hoofdkwartier van het Leger (Oberkommando der Heeresleitung). Hij werd ook benoemd tot leider van het Bureau voor Rekruteringen (Wehrersatzamt) van het Opperbevel van de Wehrmacht (Oberkommando der Wehrmacht).

Verzet tegen Hitler

Olbricht was een fel tegenstander van Hitler en maakte deel uit van het verzet, waartoe ook kolonel-generaal Ludwig Beck, de voormalige Oberbürgermeister van Leipzig Carl Friedrich Goerdeler en generaal-majoor Henning von Tresckow deel van uitmaakten. Het was Olbricht die in 1943 luitenant-kolonel Claus Schenk Graf von Stauffenberg bij de overige verzetsleiders introduceerde. Het was Von Stauffenberg die later de beroemd geworden aanslag op Hitler pleegde. Voorlopig kwam Von Stauffenberg op het kantoor van Olbricht aan de Bendlerstrasse te werken.

Aanslag op Hitler

Kolonel Von Stauffenberg pleegde op 20 juli 1944 een aanslag op Hitler in diens hoofdkwartier in Rastenburg in Oost-Pruisen (Wolfsschanze). Direct na de aanslag moesten Olbricht en kolonel Albrecht Ritter Mertz von Quirnheim Operatie Walküre afkondigen. Volgens dit noodplan moest de regeringswijk van Berlijn worden afgegrendeld en bewaakt worden door het reserveleger. Omdat Olbricht en Mertz echter een telefoontje vanuit de Wolfsschanze met de boodschap dat Hitler nog leefde van generaal Erich Fellgiebel kregen, kondigden zij Walküre niet direct af. Pas nadat Von Stauffenberg vanuit Oost-Pruisen weer op het legerhoofdkwartier aan de Bendlerstrasse in Berlijn was aangekomen en zijn medesamenzweerder ervan had verzekerd dat Hitler dood was, werd Walküre alsnog afgekondigd. De bevelhebber van het reserveleger, generaal Friedrich Fromm - die op de hoogte was van de coupplannen maar, nadat veldmaarschalk Wilhelm Keitel hem vanuit Rastenburg had gemeld dat Hitler nog leefde, zich uit het complot terugtrok -, werd gearresteerd en Olbricht werd door de coupplegers tot zijn opvolger benoemd. Later die dag bleek echter dat de aanslag was mislukt en de coupplegers werden kort hierna op bevel van - de inmiddels bevrijde - generaal Fromm gearresteerd. Fromm, die veel "haast had om zijn getuigen onder de grond te krijgen" liet de meeste coupplegers, waaronder Olbricht na hun "schuldbekentenissen", executeren op de binnenplaats van de Bendlerstrasse. Olbricht was de eerste die werd geëxecuteerd. Vervolgens was Kolonel von Stauffenburg aan de beurt, waarna Stauffenburgs adjudant voor de kogel sprong, die hem doodde. Daarna werd Stauffenberg gefusilleerd. Zijn laatste woorden waren "Heil das heilige Deutschland!", waarmee hij naar het doel van de coup wees.

Gedenksteen op de Alter St.-Matthäus-Kirchhof in Berlin-Schöneberg voor de slachtoffers van 20 juli 1944.

Familie

Friedrich Olbricht was getrouwd met Eva Koeppel. Het echtpaar had twee kinderen, een zoon en een dochter.

Militaire loopbaan

• Fahnenjunker: maart 1907
• Leutnant: 14 augustus 1908 (met benoemingsakte van 14 februari 1907)
• Oberleutnant:
• Hauptmann: 18 april 1916
• Major: 1 maart 1927
• Oberstleutnant: 1 oktober 1931
• Oberst: 1 februari 1934
• Generalmajor: 1 april 1937
• Generalleutnant: 1 januari 1939
• General der Infanterie: 1 juni 1940 - 15 februari 1940

Decoraties

• Ridderkruis van het IJzeren Kruis op 27 oktober 1939 als Generalleutnant en commandant van de 24e Infanteriedivisie
• Duitse Kruis in zilver op 1 augustus 1943 als General der Infanterie en Chef Allgemeines Heeresamt (OKH)
• IJzeren Kruis 1914, 1e Klasse en 2e Klasse
• Erekruis voor Frontstrijders in de Wereldoorlog op 12 oktober 1934
• Kruis voor Oorlogsverdienste, 1e Klasse en 2e Klasse met Zwaarden
• Ridderkruis in de Militaire Orde van Sint-Hendrik
• Ridder der Tweede Klasse in de Orde van Burgerlijke Verdienste (Saksen) met Zwaarden
• Ridder der Eerste Klasse in de Albrechtsorde met Zwaarden
• Dienstonderscheiding van Leger en Marine voor (25 dienstjaren) op 2 oktober 1936
• Herhalingsgesp bij IJzeren Kruis 1939, 1e Klasse en 2e Klasse
• Friedrich Olbricht werd door een geïmproviseerde krijgsraad ter dood veroordeeld voor de mislukte aanslag op Adolf Hitler van 20 juli 1944. De uitvoering was onmiddellijk door een vuurpeloton in het Bendlerblock te Berlijn. Olbricht werd begraven in vol ornaat met alle ordes en decoraties. Hij werd oneervol ontslagen uit de Heer met het verlies van alle eer en militaire decoraties op 4 augustus 1944. Heinrich Himmler beval zijn overblijfselen te laten opgraven, en te verbranden en de as te verspreiden.

Vernoemingen

• In Berlijn-Charlottenburg werd in 1972 de Friedrich-Olbricht-Damm (Friedrich Olbricht Dam) naar Olbricht vernoemd.
• In Dresden-Albertstadt is een Olbricht-Platz (Olbricht Plein).
• In Leipzig staat de General-Olbricht-Kaserne (Generaal Olbricht-kazerne).

Literatuur

• (de) Friedrich Georgi, Soldat im Widerstand. General der Infanterie Friedrich Olbricht; Berlijn en Hamburg 1989 (ISBN 3-489-50134-9)
• (de) Helena P. Page, General Friedrich Olbricht. Ein Mann des 20. Juli; Bonn en Berlijn 1994 (ISBN 3-416-02514-8)

Zie ook

• Complot van 20 juli 1944
• Claus Schenk von Stauffenberg
• Duitse verzet tegen het nationaalsocialisme
• Lijst van deelnemers aan het complot van 20 juli 1944

Externe link

• (de) Brief van generaal Olbricht aan zijn schoonzoon waarin hij de redenen opgaf waarom hij aan het complot meedeed

Bronnen, noten en/of referenties

• (de) Scherzer, Veit. Die Ritterkreuzträger 1939–1945 Die Inhaber des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes 1939 von Heer, Luftwaffe, Kriegsmarine, Waffen-SS, Volkssturm sowie mit Deutschland verbündeter Streitkräfte nach den Unterlagen des Bundesarchives. Jena, Duitsland: Scherzers Miltaer-Verlag. 2007, ISBN 978-3-938845-17-2.
• (en) Kursietis, Andris J. (1999), The Wehrmacht at War 1939-1945; The Units and Commanders of the Ground Forces during World War II. Aspekt, 106, 349. ISBN 90-75323-38-7. Geraadpleegd op 14 januari 2020.

---