Alexander Adriaenssen
Alexander Adriaenssen (Antwerpen, gedoopt op 17 januari 1587 - aldaar, 30 oktober 1661) was een Zuid-Nederlands kunstschilder die gespecialiseerd was in stillevens in Vlaamse barokstijl.
Leven bewerken
Adriaenssen werd op 17 januari 1587 gedoopt in de Sint-Jacobskerk. Hij was de zoon van luitspeler, leraar en componist Emanuel Adriaenssen. Zijn jongere broers waren de schilder van landschappen en veldslagen Vincent Adriaenssen en de portretschilder Niclaes Adriaenssen.
Hij begon in 1597-1598 zijn leertijd bij Artus van Laeck en in 1611 werd hij meester in het Antwerpse Sint-Lucasgilde.[1] Hij was een buurman van Peter Paul Rubens op de Wapper in Antwerpen.[2]
Hij overleed in Antwerpen en werd begraven in de Sint-Jacobskerk.
Werk bewerken
Werken van hem uit de periode 1623-1661 zijn bekend, maar het hoogtepunt van zijn carrière viel ongeveer tussen 1630 en 1650.[3] Alexander Adriaenssen staat voornamelijk bekend om zijn vis- en jachtstillevens. Hij maakte ook weleens 'ontbijtjes', maar deze omvatten meestal ook een vis- of jachtelement. Hij schilderde verder bloemstillevens.[1] Hij was een van de eersten om pronkstillevens te schilderen. Het sub-genre van pronkstillevens was ontwikkeld in Antwerpen tijdens de jaren 1640 en kenmerkte zich door het afbeelden van kostbare serviezen, porselein, metalen bekers en glazen.[4]
Adriaenssen is vooral bekend om zijn weergave van rauwe vis, een gemeenschappelijk onderwerp van Vlaamse and Nederlandse schilders van stillevens. Er zijn wel 60 werken met rauwe vis van hem bekend, meer dan van enig andere kunstenaar in het zeventiende-eeuwse Antwerpen.[5][6][7] Veel van zijn visstillevens waren relatief kleine en goedkope werken.[8]
Zoals gebruikelijk in die tijd werkte hij weleens samen met andere kunstenaars zoals Simon de Vos waarbij Adriaenssen het stillevenelement schilderde terwijl Simon de Vos de figuren voor zijn rekening nam.[9]
Zijn werken worden gekenmerkt door een asymmetrische diagonale compositie - een driehoek rustend op een zijde en geflankeerd door ellipsen - terwijl de afgebeelde voorwerpen elkaar overlappen over meerdere vlakken om een grotere diepte te bereiken.[3][8] Hij maakt gebruik van een sober palet, neigend naar het monochrome.[3] Zijn werk wordt gezien als strevend naar de "zuiverheid van kleur".[10]
Werken van Adriaenssen hangen onder andere in de Berlinische Galerie in Berlijn, het Museo del Prado in Madrid, het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen en het Szépművészeti Múzeum in Boedapest.
Referenties bewerken
- ↑ a b Alexander Adriaenssen bij het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie
- ↑ Maesschalck, Dimitri de. (2010), Vlaanderen in de kunst. Davidsfonds, Leuven. ISBN 9058267318.
- ↑ a b c Hans Vlieghe, Flemish Art and Architecture, 1585–1700, Yale University Press Pelican history of art, New Haven, Connecticut: Yale, 1998, ISBN 9780300070385, p. 219. Gearchiveerd op 22 mei 2021.
- ↑ Walter A. Liedtke, Dutch Paintings in the Metropolitan Museum of Art, New York: Metropolitan Museum of Art; New Haven, Connecticut: Yale University Press, 2007, ISBN 9781588392732, pp. 32, 34.
- ↑ Julie Berger Hochstrasser, "From the Waters: Fish Still Life", in The Magic of Things: Still-Life Painting 1500–1800, ed. Jochen Sander, Exhibition catalogue, Städel Museum Frankfurt, Kunstmuseum Basel with Hessisches Landesmuseum Darmstadt, Ostfildern: Hatje Cantz, 2008, ISBN 9783775722070, pp. 185–211, p. 188.
- ↑ Peter C. Sutton, Marjorie E. Wieseman, et al., The Age of Rubens, Boston: Museum of Fine Arts; Harry N. Abrams, 1993, ISBN 9780810919358, p. 77.
- ↑ Eddy de Jongh, et al., ed. Liesbeth M. Helmus, Fish: still lifes by Dutch and Flemish masters 1550–1700, Exhibition catalogue, Utrecht: Centraal Museum, 2004, ISBN 9789059830059, p. 22.
- ↑ a b 54: Sea Fish and Oysters, Berger Hochstrasse, p. 198.
- ↑ Christine van Mulders. "Vos, Simon de." Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press. Web. 23 November 2014
- ↑ Jay Jacobs, The Encyclopedia of World Art, London: Octopus, 1975, ISBN 9780706404951.
Bronnen bewerken
- Jay Jacobs - The Encyclopedia of World Art, Octopus Books Limited, 1975
- Biografie uit De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen. (3 delen) van Arnold Houbraken
- Godelieve Spiessens. Leven en werk van de Antwerpse schilder Alexander Adriaenssen (1587–1661). Verhandelingen van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, Klasse der Schone Kunsten, 48. Brussels: AWLSK, 1990. ISBN 978-9065694270 (het referentiewerk in het Nederlands).
