2. Bundesliga 2016/17

De 2. Bundesliga van het seizoen 2016/2017 was het 43ste seizoen sinds de invoering van 1974. Aan de competitie deden achttien teams mee. Vanuit de Bundesliga waren VfB Stuttgart en Hannover 96 nieuw in de competitie. Vanuit de 3. Liga waren Dynamo Dresden, Erzgebirge Aue en Würzburger Kickers nieuw in de 2. Bundesliga. Würzburger Kickers wist in de nacompetitie de nummer 16 van het voorgaande seizoen, MSV Duisburg, te verslaan en zo promotie naar de 2. Bundesliga af te dwingen.

2. Bundesliga
Land	Duitsland
Bond	DFB
Competitie	2. Bundesliga
Seizoensdetails
Seizoen	2016/17
Kampioen	VfB Stuttgart
Topscorer(s)	Simon Terodde (25 goals)
Aantal clubs	18
Promotie naar	Bundesliga
Gepromoveerd	VfB Stuttgart Hannover 96
Degradatie naar	3. Liga
Gedegradeerd	Würzburger Kickers Karlsruher SC
Algemeen
Opgericht	1974
Recordtitelhouder	1. FC Köln, 1. FC Nürnberg SC Freiburg (elk 4x)
Website	Bundesliga.de
Actueel
2. Bundesliga 2019/20
Portaal    Voetbal

Het seizoen begon op 5 augustus met de partij 1. FC Kaiserslautern tegen de Bundesliga-degradant Hannover 96 (0:4), door treffers van achtereenvolgens Sebastian Maier, Waldemar Anton en Artur Sobiech (2). Het seizoen eindigde op zondag 21 mei 2017. VfB Stuttgart en Hannover 96 keerden na een jaar afwezigheid terug in de Bundesliga. Stuttgart werd op de slotdag van de competitie kampioen van de 2. Bundesliga na de 4-1 zege op degradant Würzburger Kickers.

Hannover 96 beëindigde het seizoen als tweede en promoveerde daarmee automatisch naar de Bundesliga, in het voetspoor van VfB Stuttgart. Het team van trainer-coach André Breitenreiter speelde in de slotronde met 1-1 gelijk bij SV Sandhausen, maar bleef door die puntendeling wel één puntje voor op nummer drie Eintracht Braunschweig. Die ploeg won met 2-1 van de nummer laatst Karlsruher SC en moest in de play-offs strijden om promotie naar de hoogste afdeling. Dat deed Eintracht Braunschweig tegen VfL Wolfsburg.

München

Bielefeld

Bochum

Braunschweig

Düsseldorf

Dresden

Aue

Stuttgart

Heidenheim

Hannover

Karlsruhe

Kaiserslautern

Sandhausen

Fürth

St. Pauli

Berlijn

Neurenberg

Würzburg

Locaties van de teams 2. Bundesliga 2016/17

Teams

Naam club	Plaats	Naam stadion	Capaciteit
1. FC Union Berlin	Berlijn	Stadion An der alten Försterei	21.704
Arminia Bielefeld	Bielefeld	SchücoArena	27.300
VfL Bochum	Bochum	rewirpowerSTADION	29.299
Eintracht Braunschweig	Braunschweig	Eintracht-Stadion	23.325
Hannover 96	Hannover	HDI-Arena	49.000
Fortuna Düsseldorf	Düsseldorf	ESPRIT arena	54.600
Dynamo Dresden	Dresden	DDV-Stadion	32.066
Erzgebirge Aue	Aue	Sparkassen-Erzgebirgsstadion	15.690
VfB Stuttgart	Stuttgart	Mercedes-Benz Arena (Stuttgart)	60.441
SpVgg Greuther Fürth	Fürth	Stadion am Laubenweg	18.500
1. FC Heidenheim	Heidenheim	Voith-Arena	15.000
1. FC Kaiserslautern	Kaiserslautern	Fritz-Walter-Stadion	49.780
Karlsruher SC	Karlsruhe	Wildparkstadion	29.699
TSV 1860 München	München	Allianz Arena	71.000
1. FC Nürnberg	Neurenberg	Grundig Stadion	50.000
SV Sandhausen	Sandhausen	Hardtwaldstadion	12.100
FC St. Pauli	Hamburg-St. Pauli	Millerntor-Stadion	29.063
Würzburger Kickers	Würzburg	Flyeralarm Arena	10.006

Eindstand

№	Club	WG	W	G	V	DV	DT	+/–	Punten
1	VfB Stuttgart	34	21	6	7	63	37	+26	69
2	Hannover 96	34	19	10	5	51	32	+19	67
3	Eintracht Braunschweig	34	19	9	6	50	36	+14	66
4	1. FC Union Berlin	34	18	6	10	51	39	+12	60
5	Dynamo Dresden	34	13	11	10	53	46	+7	50
6	1. FC Heidenheim	34	12	10	12	43	39	+4	46
7	FC St. Pauli	34	12	9	13	39	35	+4	45
8	SpVgg Greuther Fürth	34	12	9	13	33	40	–7	45
9	VfL Bochum	34	10	14	10	42	47	–5	44
10	SV Sandhausen	34	10	12	12	41	36	+5	42
11	Fortuna Düsseldorf	34	10	12	12	37	39	–2	42
12	1. FC Nürnberg	34	12	6	16	46	52	–6	42
13	1. FC Kaiserslautern	34	10	11	13	29	33	–4	41
14	Erzgebirge Aue	34	10	9	15	37	52	–15	39
15	Arminia Bielefeld	34	8	13	13	50	54	–4	37
16	TSV 1860 München	34	10	6	18	37	47	–10	36
17	Würzburger Kickers	34	7	13	14	32	41	–9	34
18	Karlsruher SC	34	5	10	19	27	56	–29	25

	Promotie naar de Bundesliga (seizoen 2017/18)
	Kwalificatie voor play-off promotie naar Bundesliga
	Kwalificatie voor play-off om degradatie naar de 3. Liga
	Degradatie naar de 3. Liga

Play-offs

Promotie

25 mei 20:30 uur	VfL Wolfsburg	1 – 0	Eintracht Braunschweig	Volkswagen Arena, Wolfsburg Toeschouwers: 29.100 Scheidsrechter: Sascha Stegemann
	Mario Gómez  35' (pen.)

29 mei 2017 20:30 uur	Eintracht Braunschweig	0 – 1	VfL Wolfsburg	Eintracht-Stadion, Braunschweig Toeschouwers: 23.000 Scheidsrechter: Tobias Stieler
			49' Vieirinha

VfL Wolfsburg wint met 2–0 over twee wedstrijden en handhaaft zich in de Bundesliga.

Degradatie

26 mei 18:00 uur	Jahn Regensburg	1 – 1	TSV 1860 München	Continental Arena, Regensburg Toeschouwers: 15.224 Scheidsrechter: Patrick Ittrich
	Marc Lais  2'		78' Florian Neuhaus

30 mei 18:00 uur	TSV 1860 München	0 – 2	Jahn Regensburg	Allianz Arena, München Toeschouwers: 62.200 Scheidsrechter: Daniel Siebert
			30' Kolja Pusch  41' Marc Lais

Jahn Regensburg promoveert naar de 2. Bundesliga, TSV 1860 München degradeert naar de 3. Liga.

Statistieken

Topscorers

• In onderstaand overzicht zijn alleen de spelers opgenomen met tien of meer treffers achter hun naam.

№	Naam	Club	Goals	Pen.	Duels	Gem.
1	Simon Terodde	VfB Stuttgart	25	4	31	0,81
2	Martin Harnik	Hannover 96	17	3	29	0,59
3	Stefan Kutschke	Dynamo Dresden	16	2	32	0,50
4	Aziz Bouhaddouz	FC St. Pauli	15	0	28	0,54
5	Guido Burgstaller	1. FC Nürnberg	14	1	16	0,88
6	Domi Kumbela	Eintracht Braunschweig	13	0	30	0,43
7	Fabian Klos	Arminia Bielefeld	13	3	33	0,39
8	Christoffer Nyman	Eintracht Braunschweig	11	0	28	0,39
9	Marc Schnatterer	1. FC Heidenheim	11	5	32	0,34
10	Akaki Gogia	Dynamo Dresden	10	1	22	0,45
11	Serdar Dursun	SpVgg Greuther Fürth	10	0	30	0,33
12	Pascal Köpke	Erzgebirge Aue	10	0	31	0,32

Assists

• In onderstaand overzicht zijn alleen de spelers opgenomen met tien of meer assists achter hun naam.

№	Naam	Club	Assists	Duels	Gem.
1	Marc Schnatterer	1. FC Heidenheim	14	34	0,42
2	Kevin Möhwald	1. FC Nürnberg	12	29	0,41
3	Ihlas Bebou	Fortuna Düsseldorf	10	32	0,31

Scheidsrechters

Naam	Geboren	Duels
Cortus, Benjamin Benjamin Cortus	13.12.1981	9	32	0	0
Jablonski, Sven Sven Jablonski	13.04.1990	9	40	1	1
Osmers, Harm Harm Osmers	28.01.1985	9	34	0	0
Schröder, Robert Robert Schröder	14.09.1985	9	34	2	0
Siewer, Thorben Thorben Siewer	05.07.1987	9	36	2	1
Aarnink, Arne Arne Aarnink	31.01.1985	8	43	0	1
Alt, Patrick Patrick Alt	04.02.1985	8	41	2	1
Badstübner, Florian Florian Badstübner	02.02.1991	8	35	0	1
Dietz, Christian Christian Dietz	27.07.1984	8	43	3	0
Gerach, Timo Timo Gerach	30.11.1986	8	29	1	0
Günsch, Christof Christof Günsch	13.03.1986	8	44	0	0
Heft, Florian Florian Heft	03.01.1990	8	37	1	0
Jöllenbeck, Matthias Matthias Jöllenbeck	16.02.1987	8	32	0	1
Kampka, Robert Robert Kampka	21.02.1982	8	46	1	0
Kempkes, Benedikt Benedikt Kempkes	03.08.1985	8	36	1	1
Kempter, Robert Robert Kempter	22.03.1988	8	46	1	0
Koslowski, Lasse Lasse Koslowski	14.07.1987	8	38	2	0
Petersen, Martin Martin Petersen	28.02.1985	8	43	1	0
Rohde, René René Rohde	10.09.1980	8	42	0	1
Sather, Alexander Alexander Sather	29.11.1986	8	38	0	0
Schlager, Daniel Daniel Schlager	08.12.1989	8	28	2	0
Steinhaus, Bibiana Bibiana Steinhaus	24.03.1979	8	26	0	0
Storks, Sören Sören Storks	08.11.1988	8	34	0	1
Thomsen, Martin Martin Thomsen	01.10.1985	8	36	3	0
Zwayer, Felix Felix Zwayer	19.05.1981	8	41	0	1
Hartmann, Robert Robert Hartmann	08.09.1979	7	25	0	0
Ittrich, Patrick Patrick Ittrich	03.01.1979	7	31	1	0
Stegemann, Sascha Sascha Stegemann	06.12.1984	7	20	0	2
Willenborg, Frank Frank Willenborg	10.02.1979	7	28	1	0
Winkmann, Guido Guido Winkmann	27.11.1973	7	29	1	0
Brand, Benjamin Benjamin Brand	10.07.1989	6	18	1	0
Dingert, Christian Christian Dingert	14.07.1980	6	24	0	0
Gräfe, Manuel Manuel Gräfe	21.09.1973	6	21	0	0
Schmidt, Markus Markus Schmidt	31.08.1973	6	30	1	0
Aytekin, Deniz Deniz Aytekin	21.07.1978	5	19	0	0
Dankert, Bastian Bastian Dankert	09.06.1980	5	22	1	0
Drees, Jochen Jochen Drees	15.03.1970	5	16	0	0
Perl, Günter Günter Perl	23.12.1969	5	20	0	0
Siebert, Daniel Daniel Siebert	04.05.1984	5	21	0	0
Brych, Felix Felix Brych	03.08.1975	4	16	0	1
Stark, Wolfgang Wolfgang Stark	20.11.1969	4	13	0	1
Stieler, Tobias Tobias Stieler	02.07.1981	4	14	2	0
Fritz, Marco Marco Fritz	03.10.1977	3	7	0	0
Welz, Tobias Tobias Welz	11.07.1977	2	4	0	0
Totaal		306	1312	31	14

Toeschouwers

№	Club	Totaal	Duels	Gem	+/–	Record
1	VfB Stuttgart	858.748	17	50.515	–2,7%	60.000
2	Hannover 96	620.200	17	36.482	–11,2%	49.000
3	FC St. Pauli	500.331	17	29.431	+0,2%	29.546
4	1. FC Nürnberg	490.184	17	28.834	–6,1%	44.089
5	Dynamo Dresden	484.755	17	28.515	+3,5%	30.530
6	1. FC Kaiserslautern	448.262	17	26.368	+1,9%	45.761
7	Fortuna Düsseldorf	441.619	17	25.978	+0,3%	37.320
8	TSV 1860 München	440.300	17	25.900	+10,9%	47.100
9	Eintracht Braunschweig	364.122	17	21.419	+1,1%	23.225
10	1. FC Union Berlin	354.608	17	20.859	+5,6%	22.012
11	Arminia Bielefeld	297.567	17	17.504	–0,2%	25.138
12	VfL Bochum	287.558	17	16.915	–5,1%	27.600
13	Karlsruher SC	235.537	17	13.855	–13,5%	27.930
14	1. FC Heidenheim	209.800	17	12.341	–2,3%	15.000
15	Würzburger Kickers	189.458	17	11.145	+111,7%	13.080
16	SpVgg Greuther Fürth	161.923	17	9.525	–7,2%	13.205
17	Erzgebirge Aue	146.000	17	8.588	+3,6%	10.000
18	SV Sandhausen	114.434	17	6.731	+8,1%	13.083
Totaal		6.645.406	306	21.717	+13,4%	60.000

VfB Stuttgart

Zie VfB Stuttgart in het seizoen 2016/17 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Bijgaand een overzicht van de spelers van VfB Stuttgart, die in het seizoen 2016/17 onder leiding van de Oostenrijkse trainer-coach Hannes Wolf de titel opeisten in de 2. Bundesliga en zo rechtstreekse promotie afdwongen naar de 1. Bundesliga voor het seizoen 2017/18.

Naam	Min.	Duels	B
Gentner, Christian Christian Gentner	2932'	34	33	1	5	6	3	0	0
Insúa, Emiliano Emiliano Insúa	3046'	34	34	0	1	1	2	0	0
Langerak, Mitchell Mitchell Langerak	3060'	34	34	0	0	0	1	0	0
Terodde, Simon Simon Terodde	2786'	32	31	1	4	25	4	0	0
Baumgartl, Timo Timo Baumgartl	2610'	29	29	0	0	1	2	0	1
Zimmermann, Matthias Matthias Zimmermann	1456'	27	14	13	8	1	4	0	0
Asano, Takuma Takuma Asano	1679'	26	21	5	14	4	0	0	0
Maxim, Alexandru Alexandru Maxim	1465'	25	15	10	8	5	4	0	0
Kamiński, Marcin Marcin Kamiński	2021'	23	23	0	0	1	1	1	0
Özcan, Berkay Berkay Özcan	1007'	21	13	8	12	2	1	0	0
Pavard, Benjamin Benjamin Pavard	1700'	21	18	3	0	1	4	0	0
Mané, Carlos Carlos Mané	1603'	19	18	1	4	6	3	0	0
Ginczek, Daniel Daniel Ginczek	534'	19	2	17	1	4	1	0	0
Klein, Florian Florian Klein	1115'	19	11	8	2	1	3	0	0
Großkreutz, Kevin Kevin Großkreutz	1093'	16	12	4	4	1	7	0	0
Zimmer, Jean Jean Zimmer	827'	16	9	7	4	0	0	0	0
Grgic, Anto Anto Grgic	799'	14	8	6	4	0	1	0	0
Brekalo, Josip Josip Brekalo	587'	11	7	4	6	1	0	0	0
Green, Julian Julian Green	484'	10	7	3	6	1	0	0	0
Hosogai, Hajime Hajime Hosogai	599'	10	8	2	3	0	2	0	0
Šunjić, Toni Toni Šunjić	856'	10	10	0	1	2	3	0	0
Ofori, Ebenezer Ebenezer Ofori	526'	9	8	1	8	0	1	0	0
Werner, Tobias Tobias Werner	266'	6	3	3	3	0	2	0	0
Tashchy, Borys Borys Tashchy	183'	5	1	4	1	0	0	0	0
Sama, Stephen Stephen Sama	331'	4	4	0	1	0	1	0	0
Heise, Philip Philip Heise	46'	1	1	0	1	0	0	0	0
Grahl, Jens Jens Grahl	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Kliment, Jan Jan Kliment	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Soñora, Joel Joel Soñora	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Uphoff, Benjamin Benjamin Uphoff	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Onguéné, Jérôme Jérôme Onguéné	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Ristl, Mart Mart Ristl	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Sarpei, Hans Hans Sarpei	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Wanitzek, Marvin Marvin Wanitzek	0	0	0	0	0	0	0	0	0

Zie ook

• Bundesliga 2016/17
• 3. Liga 2016/17
• DFB-Pokal 2016/17

Bronnen, noten en/of referenties

Seizoenen 2. Bundesliga

1974/75 · 1975/76 · 1976/77 · 1977/78 · 1978/79 · 1979/80 · 1980/81 · 1981/82 · 1982/83 · 1983/84 · 1984/85 · 1985/86 · 1986/87 · 1987/88 · 1988/89 · 1989/90 · 1990/91 · 1991/92 · 1992/93 · 1993/94 · 1994/95 · 1995/96 · 1996/97 · 1997/98 · 1998/99 · 1999/00 · 2000/01 · 2001/02 · 2002/03 · 2003/04 · 2004/05 · 2005/06 · 2006/07 · 2007/08 · 2008/09 · 2009/10 · 2010/11 · 2011/12 · 2012/13 · 2013/14 · 2014/15 · 2015/16 · 2016/17 · 2017/18 · 2018/19 · 2019/20