Sint-Jan Baptistkerk (Wortel)
De Sint-Jan Baptistkerk is de parochiekerk van de tot de gemeente Hoogstraten behorende plaats Wortel in de Belgische provincie Antwerpen. De kerk is gelegen aan de Klinketstraat.
Geschiedenis bewerken
In 1155 werd voor het eerst melding gemaakt van een kerkje te Wortel, waarvan het patronaatsrecht toen aan het Onze-Lieve-Vrouwekapittel te Antwerpen.
Omstreeks 1425 begon men met de bouw van een gotische kerk. In 1429 kwam de toren gereed, welke ook een militaire functie had. In 1460-1461 werd het oude kerkje afgebroken en werd een nieuwe kerk gebouwd die mogelijk omstreeks 1530 was voltooid.
Tijdens de godsdiensttwisten werd de kerk, vermoedelijk in 1583, verwoest. Het koor werd enigszins hersteld en als noodkerk voor de sterk afgenomen bevolking gebruikt. Ook in 1603, tijdens gevechten tussen Spaanse en Staatse troepen, werd de kerk waarschijnlijk beschadigd. Tijdens het Twaalfjarig Bestand, tussen 1609 en 1621, werd het herstel voltooid.
In 1765 verwierf de kerk een relikwie van Johannes de Doper.
In 1944 leed de kerk zware schade. Deze werd na de oorlog hersteld.
Gebouw bewerken
Het betreft een gotische bakstenen pseudobasilicale kruiskerk met voorgebouwde toren, welke laatste in vroeggotische stijl werd gebouwd. De toren heeft drie geledingen. De toren is op hetzelfde moment gebouwd als het kasteel van Hoogstraten, dat indertijd naar Wortel gericht was. De kerk is noordoost (45°) gericht.
Interieur bewerken
Het interieur is voornamelijk in barokstijl. Het stucwerk is in classicistische stijl en dateert van het eerste kwart van de 18e eeuw.
De kerk bezit een aantal schilderijen, zoals: Prediking van Sint-Jan Baptist door Peter Ykens (tweede helft 17e eeuw); Tenhemelopneming van Maria (tweede helft 17e eeuw); Sint-Joris bevecht de draak (tweede helft 17e eeuw); Anna leert Maria lezen en Jezus aan het kruis met Maria Magdalena (beide 18e eeuw).
Van de beelden kunnen worden genoemd: Sint-Cornelius (tweede helft 15e eeuw); buste van Sint-Willibrord in gepolychromeerd hout (ongeveer 1600); Christus op de koude steen (16e eeuw); reliekhouder van Johannes de Doper (midden 18e eeuw).
Het hoofdaltaar, gewijd aan Johannes de Doper, is in barokstijl (tweede helft 17e eeuw); zijaltaar in noordwestelijk transept, gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw; Sint-Joris zijaltaar in zuidoostelijk transept, in rococostijl (vierde kwart 8e eeuw); koorgestoelte (1654); doopvont in arduin (17e eeuw).
De kerk bezit 17e- en 18e-eeuwse grafzerken. Er zijn klokken uit 1421, 1525, 1672, 1726 en 1972.
| Bronnen, noten en/of referenties |
