Seneca-effect
Het Seneca-effect, de Seneca-klif of -instorting, is een wiskundig model dat door de Italiaanse chemicus Ugo Bardi[1] werd ontwikkeld en een dynamiek beschrijft waarbij een fenomeen vele malen sneller afneemt dan het gegroeid is. Een extreem voorbeeld is het kaartenhuisje dat plots instort, maar veel tijd kostte om op te bouwen.
Dit model is nauw verbonden met het werk van de Club van Rome en hun baanbrekend rapport De grenzen aan de groei uit 1972. Het wordt voornamelijk gebruikt voor het beschrijven van economische fenomenen gerelateerd aan pieken in fossiele brandstoffen, en/of vervuiling.
De naam is geïnspireerd door de Romeinse filosoof Seneca die in zijn Brieven aan Lucilius schrijft “op een dag, een uur, is één moment genoeg voor het omverwerpen van (keizer)rijken” (brief 91).
Literatuur bewerken
- Ugo Bardi, The Seneca Effect: Why Growth is Slow But Collapse is Rapid (2011) – ISBN 9783319572062
- Ugo Bardi, Extracted: How the quest for mineral wealth is plundering the planet (2014) – ISBN 9781603585422
- Ugo Bardi, Before the collapse (2019) – ISBN 9783030290375.
Zie ook bewerken
Bronnen, noten en/of referenties
|