Roode Beek
De Roode Beek, ook Rode Beek (Duits: Rodebach of Rothenbach), is een beek in het Nederlands-Duitse grensgebied. Het is een zijriviertje van de Geleenbeek en stroomt door de Duitse Kreis Heinsberg en de Nederlandse provincie Limburg. De beek kent twee bovenlopen: een rechter bovenloop die ontspringt nabij Siepenbusch, een dorp in de Duitse gemeente Übach-Palenberg, en een linker bovenloop die ontspringt in het natuurgebied Brunssummerheide, ten zuidoosten van Brunssum. Beide takken vloeien samen ter hoogte van Mindergangelt en stromen vervolgens als één beek verder die bij Dieteren in de Geleenbeek uitmondt. De Roode Beek heeft een aantal kleine zijbeken, waaronder de overkluisde beek die vroeger door het centrum van Brunssum stroomde, de Merkelbekerbeek (Merkelbeek) en het Ruischerbeekje. Op verschillende plaatsen vormt de beek de rijksgrens tussen Nederland en Duitsland. Het gebied van de Roode Beek vormt naast dat van de Geul en de Geleenbeek een van de drie belangrijkste beekdalen van Zuid-Limburg.
| Roode Beek | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Roode Beek bij Schinveld (2009).
| ||||
| Lengte | ca. 29 km | |||
| Bron | Brunssummerheide / Siepenbusch | |||
| Monding | Geleenbeek | |||
| Stroomt door | Kreis Heinsberg (Duitsland) Limburg (Nederland) | |||
| ||||
Bronnen en stroomgebied
bewerkenDe rechter bovenloop had zijn bron oorspronkelijk op de Teverener Heide, maar is in de bovenloop verlengd tot aan Siepenbusch om het overtollige regenwater uit het gebied af te voeren. Deze tak heeft een lengte van circa twaalf kilometer en stroomt de eerste helft noordwaarts langs Grotenrath en Teveren naar Gillrath om vervolgens westwaarts te stromen langs Niederbusch, Stahe en Gangelt. Vlak voor Mindergangelt vloeit ze samen met de linker bovenloop.
De linker bovenloop ontspringt op de Brunssummerheide en stroomt over een lengte van circa zeven kilometer van zuid naar noord door het Schutterspark bij Brunssum en het natuurgebied Dal van de Roode Beek van Natuurmonumenten bij Schinveld. Hierna stroomt ze door de dorpskern van Schinveld om iets ten noorden van dit dorp met de rechter bovenloop samen te vloeien.
Na het samenvloeien van de twee bovenlopen vormt de Roode Beek over een lengte van circa drie kilometer de grens tussen Duitsland en Nederland. De beek stroomt vervolgens verder westwaarts door het Duitse Selfkant langs Süsterseel, Wehr en Tüddern. Na circa vijf kilometer stroomt de beek tussen Broeksittard en de Schwienswei opnieuw ongeveer een kilometer lang door Nederland. Tussen Sittard en het Westelijkste punt van Duitsland bij Isenbruch vormt de Roode Beek weer de rijksgrens om daarna definitief in Nederland te blijven. Bij Millen wordt een groot deel van het water van de Roode Beek opgenomen door de Vloedgraaf, een gegraven aftakking. De beek stroomt door het stadje Susteren en zuidelijk langs Dieteren en mondt ten westen van dit laatste dorp uit in de Geleenbeek.
De boven- en middenloop van de beek stroomt door een drassig beekdal, waarin onder andere de natuurgebieden Gangelter Bruch, Tüdderner Fenn en de Schwienswei zijn gelegen. In dit beekdal ontstaan onder de druk van de omliggende plateaus verschillende bronnen en kwellen.
Zijbeken
bewerkenOnderweg monden verschillende zijbeken uit in de Roode Beek, waaronder de:
- Waubacher Vliet (links), bij Grotenrath
- Ölgraben (links), bij Gillrath
- Krümmelbach (links), bij Stahe
- Merkelbekerbeek (links), bij Merkelbeek
- Ruischerbeekje (links), bij Schinveld
- Einderbeek (links), bij Schinveld
- Etzenradergrub (links), bij Etzenrade (Bingelrade)
- Kemelinggraaf (links), bij Etzenrade (Bingelrade)
- Quabeeksgrub (links), bij Jabeek
- Broeksittardervloedgraaf (links), bij Broeksittard
- Saeffeler Bach (rechts), bij Isenbruch
Natuur en natuurontwikkeling
bewerkenDe bovenloop van de Roode Beek ligt in het Bekken van de Roode Beek met onder andere de natuurgebieden Dal van de Roode Beek en Schinveldse Bossen. In het bronnengebied van de Roode Beek komt een aantal relatief zeldzame plantensoorten voor, zoals zonnedauw, veenbes en lavendelheide.
De Roode Beek werd in de twintigste eeuw ten dele gekanaliseerd en stroomde sindsdien in een betonnen, kunstmatige bedding. In de toekomst moet de beek weer als vanouds gaan meanderen. Sinds enkele jaren wordt door Waterschap Limburg gewerkt aan het herstel van het natuurlijke beekverloop en het geleidelijk verhogen van de beekbodem, waardoor het omliggend gebied minder snel verdroogt. Begin 2010 werd in de kern van Schinveld de Roode Beek weer zichtbaar gemaakt. In 1963 was dit deel van de beek overkluisd onder de Steenberg Emma-Hendrik omdat ze werd gebruikt als afvoerkanaal van de Staatsmijn Hendrik in Brunssum. Ten oosten van de provinciale weg 274 is een waterbuffer aangelegd, waardoor bij extreme afvoer wateroverlast benedenstrooms kan worden voorkomen. Vanaf 2017 wordt het ruim 2 km lange traject tussen de dorpskern van Schinveld en de Duitse grens bij Jabeek aangepakt.[1]
Watermolens
bewerkenOp de Roode Beek liggen onder andere de volgende watermolens:
Externe link
bewerken- ↑ 'Rode beek krijgt weer natuurlijke loop' op waterschaplimburg.nl.
