Portaal:Tibet/Rechts
Zie ook
Kaart
 | |||||||||
 
|
Tibetaanse Autonome Regio in de Volksrepubliek China | ||||||||
 
|
Historisch Tibet als geclaimd door Tibetaanse ballingen | ||||||||
|
Tibetaanse gebieden volgens de Volksrepubliek China | ||||||||
|
|
Conrole China, geclaimd door India (Aksai Chin) | ||||||||
|
|
Controle India, geclaimd door China (Zuid-Tibet) | ||||||||
|
Andere gebieden binnen historisch Tibetaanse cultuur | ||||||||
- Het historische land Tibet is onderverdeeld in drie Chinese regio's, waarvan de laatste twee historisch deels Tibetaans deels Chinees waren:
- De Tibetaanse Autonome Regio is onderverdeeld in zes prefecturen en een stadsprefectuur: Chamdo, Lhokha, Shigatse, Nagchu, Ngari, Nyingtri en Lhasa (stadsprefectuur).
- Sichuan is onverderdeeld in Ngawa, Garzê en Liangshan
- Qinghai is onderverdeeld in de stadsprefectuur Xining en de prefectuur Haidong en de autonome prefecturen Haibei, Huangnan, Hainan, Golog, Yushu, Haixi
- Daarbuiten liggen Dêqên en Gannan
Amdo – Kham – U-Tsang (U en Tsang)
traditionele hoofdstad
Lhasa (district: Chengguan Qu)
Barkhor – Chogpori – Lingkhor
andere plaatsen
Chamdo – Gyantse – Jyekundo – Wenzhuan (hoogste nederzetting) – Shigatse (tweede stad) – Taktser
Tibetaanse ballingen
India
Bhandara – Bomdila – Bylakuppe – Dalhousie – Dehradun – Dharamsala (McLeod Ganj) – Herbertpur – Hunsur – Kollegal – Ladakh (Leh – Changtang) – Mundgod
Nepal
Kathmandu – Pokhara
Bhutan
Badgarnang – Bhumthang – Jigmenang – Karche – Khasakha – Lhongtso – Pado
Verenigde Staten
Californië – Chicago – Colorado – Connecticut – Illinois – Indiana – Massachusetts – Michigan – Minnesota – New Jersey – New Mexico – New York – Ohio – Oregon – Utah – Vermont – Virginia – Washington – Washington D.C. – Wisconsin
Overig
Australië – Canada – Japan – Nieuw-Zeeland – Scandinavië – Taiwan – Zwitserland
omringende landen
Bhutan, Nepal (Mustang) en Pakistan (Gilgit-Baltistan)
India:
Lijst van Tibetaanse heersers
Jigten Bang – Nyatri Tsenpo (247 v.Chr.) – Songtsen Gampo (605-650) – Trisong Detsen (755-797) – Deypod – Totori Nyantsen – Könchog – Tri Ralpachen (815–841) – Langdarma (838-841)
3200 - 2000 v.Chr.
Karuocultuur
1500 v.Chr. - 1000 n.Chr.
Zhangzhung (1500 v.Chr. - 1000 n.Chr.)
300 - 1000
periode van de Zestien Koninkrijken (316-439)
Tuyuhun-koninkrijk (3e-7e eeuw) – Tufan-rijk – Koninkrijk Tubo (7e-9e eeuw) – Koninkrijk Guge (11e eeuw) – Koninkrijk Purang – Tsangpa (en)
1000 - 1900
Güshri Khan (15e-16e eeuw) – Altan Khan (16e eeuw) – Koeblai Khan – Lhabzang Khan – Tenkyong Wangpo – Sanggye Gyatso – Gouden urn (1793) – amban (Chinese gezant) – Zanabazar (1635 – 1723) – Hof van Koloniale Zaken – Verdrag van Aigun (1860)
1900-1914
Geschiedenis van Tibet (1912-1951)
Britse veldtocht in Tibet – Brits-Russische Conventie – opstand in Tibet (1911) – Zhao Erfeng – Verdrag van Urga – Akkoord van Simla – McMahon-linie
1939
Duitse expeditie naar Tibet – Japanse expeditie naar Tibet
1950-51
Tibet sinds 1950 – Invasie van Tibet – 17 puntenakkoord
1959
Opstand in Tibet (1959) – Tibetaanse diaspora
VN-resolutie 1353 (1959)
1960-70
VN-resolutie 1723 (1961) – VN-resolutie 2079 (1965)
Chinees-Indiase Oorlog – Chushi Gangdruk – Camp Hale – Zuid-Tibet
1966-1976
Culturele Revolutie
1987-1993
Opstand in Tibet (1987-1993)
2006-2008
Politiek en bestuur
Tibetaanse politiek
regering van historisch Tibet – Regenten in historisch Tibet – Kashag – Tibetaanse kloosterorganisatie – monniken als functionaris in Tibet – regering in ballingschap – parlement in ballingschap – Handvest van de Tibetanen in ballingschap – Groenboek – Dag van de Tibetaanse Opstand – Dag van de Tibetaanse Slavenemancipatie
politieke partijen
Communistische Partij – Nationale Democratische Partij – Verbeteringspartij Tibet
politici/diplomaten
Thubten Kunphela – Jampäl Yeshe Gyaltsen – Dölma Gyari – Lodi Gyari – Ngabo Ngawang Jigme – Juchen Thubten Namgyal – Püntsog Nyidron – Jamyang Norbu – Thubten Jigme Norbu – Lhagpa Phuntshogs – Jetsün Pema – Ponda Rabga – Lobsang Samten – Wangchug Deden Shakabpa – tweede Tagdrag Rinpoche – Lobsang Tenzin – Gyalo Döndrub – Tempa Tsering – Püntsog Wangyal
Tibetaans staatsorakel
activisten
Lobsang Tenzin Chökyi Gyaltsen – Pälden Gyatso – Drölma Kyi – Jamyang Norbu – Tsewang Rigzin – Ngawang Sangdröl – Adhe Tapontsang – Lhadon Tethong – Tenzin Tsundue – Ngawang Woebar
artiesten die de Tibetaanse Zaak actief steunen
Philip Glass – Richard Gere – Teitur Lassen
politieke onderwerpen
Mensenrechten in Tibet – Tibetaans leger – The Great Firewall – heropvoeding door werk – werkkampen in Tibet – politieke gevangenen – sinificatie van Tibet – staatsinrichting China – UNPO – vijf rassen binnen één eenheid – officiële etnische groepen van de Volksrepubliek China
samenleving
adel in historisch Tibet – horigheid in Tibet – Ragyabas
Tibet-organisaties
Norbulingka-instituut – Tibetaans centrum voor mensenrechten en democratie – Tibetaans Jeugdcongres – Gu-Chu-Sum – Tibetaanse Vrouwenverbond – Verbond van Tibetaanse journalisten in ballingschap – Tibetaanse kinderdorpen – Amnye Machen-instituut – Tibetaans Cultureel Centrum Khawa Karpo – International Campaign for Tibet – International Tibet Support Network – Students for a Free Tibet – Tibet House – Tibet Support Groep – Vrienden van Tibet
media
Tibet Times – Voice of Tibet – Phayul.com
overig
De Dalai Lama van Tibet is de hoogste spirituele leider in het Tibetaans boeddhisme. De Tibetanen noemen hem ook wel Yishin Norbu. De bijnaam van de veertiende Dalai Lama is Kundun. Vroeger was de Dalai Lama de hoogste politieke leider van Tibet. Tegenwoordig staat Tibet onder Chinees bewind. De term Dalai Lama duidt niet één enkele persoon aan maar een lijn van elkaar opvolgende leiders (tulku) door reïncarnatie.
|
Het belangrijkste geloof in Tibet is het Tibetaans boeddhisme. Deze kent de vier scholen nyingma, kagyü, sakya, gelug en jonang. De religie van Tibet is samengebracht in het portaal:
Een andere belangrijke religie in Tibet is bön met aan het hoofd de Menri trizen. Sinds het eind van de 20e eeuw beschouwen Tibetanen dit ook wel als de vijfde belangrijke spirituele traditie.
andere religie in Tibet
dzogchen – islam in Tibet
overig
.jpg)
landbouw en veeteelt in Tibet – postgeschiedenis van Tibet – toerisme in Tibet – Tibetaans zegel
geschiedenis van de valuta van Tibet
sho – skar – srang – thangka
renminbi (yuan)
handel
Gartok – zoutnomade
Theeroute – Zijderoute
universiteit
architectuur
ba – chörten – datsan – dzong – gompa – kumbum – lhakhang – pagode – tasam
werelderfgoed
Jokhang – Norbulingka – Potala
paleizen, forten en kastelen
Gyantse – Norbulingka – Potala – Taktsé – Tegla Kar – Yumbulagang
overig
Afbeelding van de maand
Meehelpen?
Help graag mee met het aanvullen en schrijven van artikelen, zodat er hier veel over Tibet valt na te slaan. Je kunt ook een verzoekje voor een artikel doen door hierboven 'bewerk' te kiezen:
- ...
- ...