Toponymie

Plaatsnaamkunde
(Doorverwezen vanaf Plaatsnaamkunde)

Toponymie of plaatsnaamkunde is een vak van de taalkunde die plaatsnamen (toponiemen) probeert op te sporen en te verklaren. De toponymie houdt zich behalve met de herkomst van plaatsnamen ook bezig met de verbreiding daarvan. De toponymie is een wetenschap die met name ten dienste staat van de archeologie en de historische geografie.

Het ringvormig stratenpatroon (kaart uit 1739), archeologische vondsten en de naam Middelburg geven aan dat hier een ringwalburg heeft gestaan
Een van de zeven Romeinse wegen vanaf de heuvel van Kassel waar een Romeinse versterking (castellum) was
In 1867 was er al niets meer over van de bossen die er volgens de naam Zoeterwoude moeten zijn geweest

Omschrijving van de studie

bewerken

Toponymie heeft niets te maken met plaatsverklarende verhalen of sagen, geschreven door mensen. Toponymie bestudeert plaatsnamen op een wetenschappelijke manier. Men gaat daarbij uit van de oudste versie van de plaatsnaam omdat die het meest 'doorzichtig' is. Door het bestuderen en verklaren van plaatsnamen krijgt men inzicht over:

  • geschiedenis
  • bodemgesteldheid
  • taalontwikkeling
  • activiteiten
  • plantengroei
  • reliëf
  • geografie
  • oude beroepen
  • oude persoonsnamen
  • plaatselijke heiligen of schutspatronen
  • aard van nederzettingen op/van die plaats

Nederland en België kenden een rijke traditie op het gebied van de toponymie, doch uit wetenschappelijke instituten zijn de toponymici in Nederland nu vrijwel verdwenen. In het verleden waren zij onder meer werkzaam bij het Meertens Instituut.

Onderdelen

bewerken

De toponymie beslaat een aantal subcategorieën :

Toponymisten

bewerken

Literatuur

bewerken
bewerken