Gaviapas

Gaviapas
	Zicht op de Gaviapas
Hoogte	2621 m
Coördinaten	46° 21′ NB, 10° 29′ OL
Van	Santa Caterina Valfurva
Naar	Ponte di Legno
Stijging	16%
Wegdek	asfalt
Winterafsluiting	oktober-mei
	;

De Gaviapas (Italiaans Passo di Gavia) is een bergpas in de Italiaanse Alpen, in de regio Lombardije.

Het is een van de hoger gelegen paswegen van Europa. De weg voert dwars door het ongerepte Nationaal Park Stelvio. De weg is aangelegd in de Eerste Wereldoorlog voor de bevoorrading van Italiaanse soldaten die vochten in het Italiaans-Oostenrijks grensgebied. De pashoogte behoort tot de mooiste van de Alpen. Hier ligt het grote Lago Bianco met, naar het noorden, de berg San Matteo (3684 meter). Het Lago Nero ligt iets lager aan de zuidzijde van de pas. Hier bepaalt de berggroep van de Adamello het uitzicht. In het gebied zijn vele goed gemarkeerde wandelingen uitgezet. Gedurende de winter is de pas afgesloten vanwege de enorme sneeuwval. De pas is tot in mei en juni nog vaak afgesloten vanwege de grote hoeveelheid sneeuw.

Ronde van Italië

In de Ronde van Italië van 1988 ondervonden de wielrenners op de Gaviapas de barre weersomstandigheden aan den lijve. Op 5 juni van dat jaar sneeuwde het flink, waardoor de renners wit bovenkwamen in onmenselijke temperaturen rond het vriespunt. De Nederlander Johan van der Velde bereikte in korte broek en shirt met korte mouwen als eerste de top van deze bergpas. De foto's van die legendarische etappe zijn te vinden in de berghut boven op de pas.

Jaar	Etappe	Datum	Eerste over de top
1960	20e	8 juni	Charly Gaul
1988	14e	5 juni	Johan van der Velde
1996	21e	8 juni	Hernán Buenahora
1999	21e	5 juni	Chepe González
2004	18e	28 mei	Vladimir Miholjević
2006	20e	27 mei	Juan Manuel Gárate
2008	20e	31 mei	Julio Alberto Pérez Cuapio
2010	20e	29 mei	Johann Tschopp
2014	16e	27 mei	Robinson Chalapud

In juli 2019 zou de Gaviapas voor het eerst beklommen worden door vrouwen in de Giro Rosa.^[1] Het zou tevens de eerste keer zijn dat een wedstrijd finisht boven op de top.^[2] De beklimming werd echter geschrapt vanwege lawinegevaar,^[3] net als twee maanden eerder in de Giro voor mannen.^[4]

Het weggedeelte tussen Ponte di Legno en de pashoogte is erg smal, vaak niet breder dan drie meter. Inhalen is op het traject haast onmogelijk, hiervoor zijn uitwijkplaatsen aangelegd. Diep onder in het dal stroomt de rivier de Frigidolfo. Langs de diepe afgronden is op de meeste plaatsen een vangrail aanwezig, maar op sommige plaatsen ontbreekt deze. Daar begint naast de weg direct de afgrond van ruim 500 meter diep. Dit maakt deze weg een van de gevaarlijkste bergpassen. De zijde van Santa Caterina Valfurva is iets breder en minder lang.