Pancreatoduodenectomie

Een pancreatoduodenectomie, Hemi-pancreaticoduodenectomie, Whipple-operatie of in het Engels Pylorus-preserving pancreaticoduodenectomy (PPPD) is een operatie waarbij de kop van de alvleesklier (pancreas) en omliggende structuren worden verwijderd. Een van de meest voorkomende redenen om deze operatie uit te voeren is alvleesklierkanker in de kop van de alvleesklier.

Indicaties

bewerken

Technieken

bewerken

Er zijn verschillende variaties in operatietechnieken beschreven van de PPPD. Er kan zowel gekozen worden voor een open-procedure waarbij er een snee in de buikwand gezet wordt (incisie) of voor een laparoscopische procedure.[1] Ook kan er gekozen worden voor de klassieke Whipple waarbij de pylorus van de maag wordt verwijderd. Echter is de aangepaste Whipple, waarbij de pylorus gespaard blijft, gebruikelijker.[2] Hierbij wordt de kop van de alvleesklier verwijderd samen met een deel van de twaalfvingerige darm, galweg, galblaas en de omliggende lymfeklieren. Hierna worden de maag, galweg en het overgebleven deel van de alvleesklier weer op de darm aangesloten.

Behandelcentra en cijfers

bewerken

Onderzoek toont aan dat hoe vaker de Whipple-operatie in een bepaald ziekenhuis wordt verricht, hoe lager de postoperatieve sterfte in dat ziekenhuis is. Dit verschil kan oplopen tot 5% lagere kans op sterfte.[3] Ook neemt de overlevingsduur toe indien de operatie wordt verricht in een ziekenhuis waar veel Whipple-operaties worden verricht. Deze ziekenhuizen moeten minimaal 20 alvleesklierkankeroperaties per jaar uitvoeren.[4]

Ziekenhuis 2010 2011 2012 2013
AMC Amsterdam 58 59 67 74
MST Enschede 14 20 37 63
OLVG Amsterdam 35 34 44 52
UMC Utrecht 34 41 51 51
LUMC Leiden 36 47 62 49
ErasmusMC Rotterdam 34 51 40 41
AZM Maastricht 34 41 41 40
Radboud Nijmegen 22 26 34 36
Catharina Eindhoven 22 31 39 35
UMC Groningen 34 38 34 28
Vumc Amsterdam 9 15 27 27
De Tjongerschans Heereveen 15 26 36 37
Isala Zwolle 25 24 23 24
St Antonius Nieuwegein 23 18 19 24
Jeroen Bosch Den Bosch 21 16 24 23
RDGG Delft 21 20 22 23
Amphia Breda 10 13 26 22
Maasstad Rotterdam 22 28 22 21
Albert Schweitzer Dordrecht 19 26 29 16
Totaal 488 575 677 676