Overleg:Bijvoeglijk naamwoord met of zonder buigings-e

Kan iemand dit wellicht samenvoegen met Verbuiging van het bijvoeglijk naamwoord? Patio 23 jul 2007 10:47 (CEST)

Uiteraard niet samenvoegen. Het zijn twee geheel verschillende artikelen: het onderhavige is pragmatisch, en is juist verzelfstandigd om in een behoefte voorzien. Het andere is grammaticaal, en dient dus een geheel ander doel. Bessel Dekker 1 aug 2007 20:55 (CEST)

Presentator

Op wikipedia staan veel artikelen over Nederlandse presentatoren. Nu luidt mijn vraag: is het nu een Nederlandse presentator of een Nederlands presentator? En waarom? Ik zie beide varianten opduiken. Dit geldt evenzo goed voor andere beroepsgroepen. --77.250.64.65 8 sep 2007 15:43 (CEST) (mvdw)

• Het mag allebei, en de beroepsgroep doet er inderdaad niet toe. Waaróm het allebei mag, is niet te zeggen: je kunt alleen maar constateren dat beide vormen hetzelfde betekenen. Zie in het artikel het stukje Uitzonderingen: geen betekenisverschil. Daarin staat aan welke vier voorwaarden moet worden voldaan; in dit geval: 1. een 2. geografisch op -s 3. functieaanduiding 4. enkelvoud. Vriendelijke groeten, Bessel Dekker 9 sep 2007 00:37 (CEST)

Geen verschil?

Ik vraag me af of er werkelijk geen verschil bestaat tussen de genoemde vormen met en zonder -e. Geen noodzakelijk referentieel verschil misschien, maar er kan wel verschil van focus zijn. Juist als bij de voorbeelden eronder met 'groot/grote veldheer' vormen bijvoeglijk en zelfstandig naamwoord een sterkere semantische eenheid zonder -e dan met -e. Van 'een Nederlands zwemster' neem je niet aan dat ze naar Amerika is geëmigreerd en voor dat land aan een WK meedoet, terwijl 'een Nederlandse zwemster' dat best zou kunnen doen. Zie de E-ANS 6.4.1.3 punt 2:

Is er sprake van een 'toevallige' combinatie van een adjectief met een substantief, dan wordt het adjectief in voorkomend geval wel gewoon verbogen. Vergelijk in dit verband de volgende zinnen:

(1) Het verkeersslachtoffer was er zo erg aan toe, dat zelfs de behandelende arts flauw viel. {verbogen; 'arts die toevallig behandelt')

(2) Kan ik de behandelend arts even spreken? (onverbogen; 'arts bij wie iemand in behandeling is')

86.81.169.144 9 dec 2007 21:27 (CET)

• Dit citaat is uiterst selectief. Let ook op het woordje "wel" erin. De ANS beschrijft nu juist een veelheid van "speciale regels en twijfelgevallen" in verband met dit onderwerp. Van die vier bladzijden is dit, van die arts, maar een heel klein deelaspect.

Is er dus wel of niet verschil tussen de verbogen en de onverbogen vorm? Antwoord geven op die vraag zou een letterlijke herhaling van het artikel noodzakelijk maken. Het antwoord stáát in het artikel: soms is er geen verschil in betekenis, soms wel.

Dat neemt de mogelijkheid tot stilistische variatie niet weg. Maar zo goed als een schrijver soms de keuze heeft tussen "al" en "reeds", even goed kan hij zelf beslissen of hij spreekt van "een Nederlands zwemster" of "een Nederlandse zwemster". Andersom geformuleerd: geen van beide vormen kunnen wij elkaar verbieden, zeker niet op grammaticale gronden.

Bessel Dekker 18 jan 2008 01:28 (CET)

Titel "Verbogen bijvoeglijk naamwoord met of zonder -e"

Een verbogen bijvoeglijk naamwoord is een bijvoeglijk naamwoord met -e, een onverbogen bijvoeglijk naamwoord is een bijvoeglijk naamwoord zonder -e. De huidige titel "Verbogen bijvoeglijk naamwoord met of zonder -e" bevat dus zowel een tautologie (verbogen bijv.nw. met -e) als een contradictie (verbogen bijv.nw. zonder -e). Titel wijzigen?

--Flinus 7 dec 2008 09:58 (CET)

• Lijkt me niet tautologisch.

• Er is ook een buigings-s: We gaan iets vervelends doen.
• Er zijn nog de archaïsche buigingsuitgangen: van ganser harte, in koelen bloede.
• Soms zijn er twee alternatieve buigingsvormen: een boude/boute bewering.

• Weliswaar gaat het in het artikel om de -e-uitgang, niet om verbuiging in het algemeen. Maar als je "Verbogen" weghaalde, zou je een verwarrende titel krijgen. Er bestaan immers adjectieven die al in onverbogen vorm op een -e eindigen: roze, timide (ze zouden alle te vinden moeten zijn in een retrograde woordenboek!).
• Een verkorte titel zou dus kúnnen suggereren dat het om andere vormaspecten ging dan de buigings-e, bijvoorbeeld om de vraag of er adjectiva op -e bestaan in het Nederlands (ja dus), of die zich anders gedragen in hun valentie, en zo meer. Liever niet veranderen daarom. Vriendelijke groet, Bessel Dekker 8 dec 2008 19:31 (CET)

Hoewel er inderdaad ook nog een buigings-s bestaat en hoewel er in vaste uitdrukkingen ook nog oude buigingsvormen voorkomen, wordt in de vakliteratuur, bv. in de ANS, met de termen "verbogen" en "onverbogen" vrijwel altijd specifiek de vormen met of zonder buigings-e bedoeld. Puur theoretisch is er misschien geen sprake van een tautologie, maar in de praktijk komt het er meestal wel op neer. Laten we het erop houden dat het een kwestie van interpretatie is.

Maar hoe het ook zij, we zitten nog steeds met de contradictie "verbogen bijvoeglijk naamwoord zonder -e". Een bijvoeglijk naamwoord zonder buigings-e is nu eennaal niet "verbogen" maar "onverbogen".

Er is nog een andere mogelijkheid om de titel te veranderen. Wat te denken van "Bijvoeglijk naamwoord met of zonder buigings-e"?

--Flinus 9 dec 2008 10:49 (CET)

Dat lijkt me dé oplossing! Wat die contradictie betreft, heb je gelijk. Ik ga het artikel omtitelen. Vriendelijke groet, Bessel Dekker 10 dec 2008 00:59 (CET)

Koninklijk besluit

In het artikel staat als uitleg: verwijst naar een door de koningin genomen beslissing, niet naar een KB. Hier wordt verondersteld dat de lezer begrijpt wat een ''KB'' überhaupt is. Ik denk dat dat bij velen niet het geval is. In die zin wordt het nuanceverschil helemaal niet duidelijk en is het mijns inziens een nutteloos voorbeeld. Hansgrubing (overleg) 23 apr 2023 20:23 (CEST)

Is de lezer niet juist specifiek naar dit voorbeeld op zoek? Het is een van de meer bekende voorbeelden van het beschreven verschijnsel. In die zin is het dus niet nutteloos. Ik zal van KB een blauwe link maken zodat je er op kan klikken als je niet weet wat het is. –Frank Geerlings (overleg) 23 apr 2023 20:42 (CEST)

''Is de lezer niet juist specifiek naar dit voorbeeld op zoek?'' Nee, want dit is niet het enige voorbeeld waarbij er een nuanceverschil is. Echter, ik heb de wijziging gezien en zie dat nu in de eerste alinea heel duidelijk het onderscheid wordt aangegen zonder onredelijke veronderstelling van voorkennis. Dank. Hansgrubing (overleg) 25 apr 2023 05:28 (CEST)