Mariakerk (Uithuizermeeden)
De Mariakerk van Uithuizermeeden is gebouwd in het midden van de 13e eeuw. De kerk is in latere eeuwen verder uitgebreid. In de 19e eeuw zijn de muren bepleisterd en kreeg de kerk zijn huidige neoclassicistische aanzicht.
| Mariakerk | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Mariakerk van Uithuizermeeden
| ||||
| Plaats | Uithuizermeeden | |||
| Coördinaten | 53° 24′ NB, 6° 43′ OL | |||
| Interieur | ||||
| Orgel | Albertus Antoni Hinsz, voltooid door Matthijs Hansen Hardorff, 1785 | |||
| Afbeeldingen | ||||
| ||||
Stichtingssteen van de toren uit 1897
| ||||
| Officiële website | ||||
| ||||
Beschrijving
bewerkenIn het interieur is veel werk terug te vinden van de Groninger kunstenaar Allert Meijer. De herenbanken (1706), het doophek en de preekstoel (1708) werden door hem ontworpen. Het houtsnijwerk is van Jan de Rijk. Op de panelen van de kansel staan de vier evangelisten afgebeeld en de hoorn des overvloeds. Op de hoeken staan vrouwenfiguren als symbool voor de Liefde, Gerechtigheid, Voorzichtigheid en Standvastigheid. Allert Meijer ontwierp ook de 48,5 meter hoge toren van de kerk, die tussen 1717 en 1726 werd gebouwd.[1] Volgens Karstkarel in zijn beschrijving van deze kerk is de gelijkenis met de toren van de Der Aa-kerk in Groningen niet toevallig, omdat Meijer, als stadsbouwmeester van Groningen ook de toren van die kerk heeft ontworpen.[2] De oude vrijstaande toren werd in 1734 afgebroken.[3] Op 26 augustus 1896 werd de toren door de bliksem getroffen en brandde af. In 1897 werd de toren herbouwd door Oeds de Leeuw Wieland[4], die zich daardoor in 1902 zelf liet inspireren bij de bouw van een nieuwe kerktoren in Spijk.[5]
Het orgel in de kerk is naar een ontwerp van de orgelbouwer Albertus Antoni Hinsz (1704-1785), die met de bouw is begonnen, maar vrij snel daarna is overleden. Het instrument is afgebouwd door zijn meesterknecht Matthijs Hansen Hardorff (1747-1802).[6]
In de kerk bevindt zich de graftombe van Rudolf Huïnga (Rodolf Huinga), bewoner van de borg Ungersma. Deze borg nabij Uithuizermeeden is in de 17e eeuw afgebroken.
-
Zijaanzicht -
Detail van de preekstoel (links Voorzichtigheid en rechts Standvastigheid) en in het midden de evangelist Johannes -
Het Hinsz-Hardorff-orgel uit 1785 -
Grafmonument Rodolf Huinga
Exterieur
bewerkenDe Mariakerk in Uithuizermeeden is een eenbeukige kerk. Het huidige uiterlijk wordt gekenmerkt door een witgepleisterde buitenzijde die de kerk een neoclassicistische uitstraling geeft. De gevels bevatten hoge, rondboogvensters met een geprofileerde omlijsting.
De toren, een opvallend landmark in het Groningse landschap, heeft een hoogte van bijna 50 meter.. De architectuur van de toren wijkt af van de oorspronkelijke middeleeuwse bouwstijl en heeft een afgetopte naaldspits met een kenmerkende blauw-witte kleurstelling. De klokkenverdieping wordt gekenmerkt door rondboogvormige galmgaten.
Het dak van de kerk is een zadeldak, bedekt met leien, en wordt aan de uiteinden ondersteund door eenvoudige, geprofileerde lijsten. Rondom de kerk ligt een kerkhof, dat historisch gezien verbonden is met de hervormde gemeente van Uithuizermeeden
Dankzij de kleur en vormgeving van de toren is de Mariakerk een opvallend herkenningspunt in het Groningse landschap.
Zie ook
bewerken
- ↑ T.Juk, 'De "Meister" toren. Bouw en wederopbouw van de toren van Uithuizermeeden', Groninger Kerken, 7 (1990), p. 105-114; T.H.von der Dunk, 'Twee klassieke eenlingen in het noorden. De toren van de Der Aa-kerk in Groningen en de kerktoren van Uithuizermeeden architectuurtheoretisch nader bezien', in: Groninger Kerken, 12 (1995), 1995, p.132-133; G.van Essen, Bouwheer en bouwmeester. Bouwkunst in Groningen, Stad en Lande (1594-1795), Assen 2010., p.274-276.
- ↑ Karstkarel, Peter Alle middeleeuwse kerken: Van Harlingen tot Wilhelmshaven (2007) Leeuwarden/Groningen, Uitgeverij Noordboek, ISBN 978 9033005589
- ↑ Oude Groninger kerken in beeld
- ↑ Juk 1990, p.111-113.
- ↑ T.Juk, 'De bekroning van Groningse torens', in: Groninger Kerken, 15 (1998), p.140.
- ↑ Hinsz-orgel Mariakerk Uithuizermeeden gerestaureerd orgelnieuws.nl. Gearchiveerd op 27 april 2023.