Laminopathie

Laminopathie
	Normaal kernlamina (a en b) en mutant kernlamina (c en d) van een patiënt met progeria, zichtbaar gemaakt door immunofluorescentie. Merk op hoe laminopathische celkernen onregelmatig van vorm zijn.
Classificatie
Specialisatie	Klinische genetica
Beschrijving
Symptomen	Spierzwakte, verminderde tastzin, kortademigheid, syncope
Complicaties	Diabetes, hartfalen, hartritmestoornissen
Duur	Levenslang
Oorzaken	Erfelijk
Diagnose	Klinisch, genetische test
Behandeling	Fysiotherapie, orthopedie, pacemaker, implanteerbare cardioverter-defibrillator
Medicatie	ACE-remmer, bètablokker
Portaal	Geneeskunde

Laminopathieën zijn zeldzame erfelijke aandoeningen die veroorzaakt worden door mutaties in genen die coderen voor eiwitten van het kernlamina, een structuur in de celkern. Laminopathieën zijn onderdeel van de nucleaire envelopathieën, een meer algemene term die in 2000 is bedacht voor ziekten die verband houden met defecten in het kernmembraan. Sinds het bekend raken van laminopathieën eind jaren negentig, zijn er veel onderzoeken gestart om de rol van eiwitten binnen de celkern in cel- en weefselintegriteit te verklaren.

Symptomen bewerken

Laminopathieën gaan gepaard met verschillende klinische symptomen, waaronder dystrofie van de hart- en de skeletspieren, lipodystrofie en diabetes mellitus, dysplasie, dermo- of neuropathie, leukodystrofie en progeria (voortijdige verouderingsverschijnselen). De meeste van deze symptomen ontwikkelen zich na de geboorte, meestal tijdens de kindertijd of adolescentie. Sommige laminopathieën leiden echter tot een vroege dood; mutaties van lamine B (LMNB1-gen) schaden de embryonale ontwikkeling.^[2]

Moleculaire oorzaken bewerken

Laminen zijn intermediaire filamenten binnen de celkern die een stevig, vezelig netwerk vormen. Dit netwerk, het kernlamina, is essentieel voor de mechanische ondersteuning van de celkern en voor de integriteit van het genetisch materiaal. De lamine-eiwitten staan in verbinding met het kernmembraan via farnesylankers en nucleaire membraaneiwitten zoals lamine B-receptoren of emerines. Mutaties in deze genen kunnen leiden tot defecten in de samenstelling van de kernlaminen, en tasten dus de algehele stabiliteit van de celkern aan. Dit is met name ernstig in beweegelijke weefsels zoals spiervezels, bot, huid en bindweefsel.^[3]

Behandeling bewerken

Momenteel bestaat er geen remedie voor laminopathieën en behandeling is grotendeels symptoomverlichtend. Fysiotherapie en corrigerende orthopedische chirurgie kan nuttig zijn voor patiënten met spierdystrofieën. Laminopathieën die de hartspier beïnvloeden kunnen hartfalen veroorzaken waarvoor behandeling met medicijnen nodig is, waaronder ACE-remmers, bètablokkers en aldosteronantagonisten. Behandeling voor neuropathieën is vaak in de vorm van medicatie voor epileptische aanvallen en spasticiteit.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ (en) Paradisi M, McClintock D, Boguslavsky RL, Pedicelli C, Worman HJ, Djabali K (2005). Dermal fibroblasts in Hutchinson–Gilford progeria syndrome with the lamin A G608G mutation have dysmorphic nuclei and are hypersensitive to heat stress. BMC Cell Biol. 6: 27. PMID 15982412. PMC 1183198. DOI: 10.1186/1471-2121-6-27.
↑ (en) Vergnes L, Peterfy M, Bergo MO, Young SG, Reue K (2004). Lamin B1 is required for mouse development and nuclear integrity. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 101 (28): 10428–33. PMID 15232008. PMC 478588. DOI: 10.1073/pnas.0401424101.
↑ (en) Houben F, Ramaekers FC, Snoeckx LH, Broers JL (2007). Role of nuclear lamina-cytoskeleton interactions in the maintenance of cellular strength. Biochim. Biophys. Acta 1773 (5): 675–86. PMID 17050008. DOI: 10.1016/j.bbamcr.2006.09.018.

[Pardisi-1] (en) Paradisi M, McClintock D, Boguslavsky RL, Pedicelli C, Worman HJ, Djabali K (2005). Dermal fibroblasts in Hutchinson–Gilford progeria syndrome with the lamin A G608G mutation have dysmorphic nuclei and are hypersensitive to heat stress. BMC Cell Biol. 6: 27. PMID 15982412. PMC 1183198. DOI: 10.1186/1471-2121-6-27.

[Vergnes-2] (en) Vergnes L, Peterfy M, Bergo MO, Young SG, Reue K (2004). Lamin B1 is required for mouse development and nuclear integrity. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 101 (28): 10428–33. PMID 15232008. PMC 478588. DOI: 10.1073/pnas.0401424101.

[Houben-3] (en) Houben F, Ramaekers FC, Snoeckx LH, Broers JL (2007). Role of nuclear lamina-cytoskeleton interactions in the maintenance of cellular strength. Biochim. Biophys. Acta 1773 (5): 675–86. PMID 17050008. DOI: 10.1016/j.bbamcr.2006.09.018.

[1]

[2]

[3]