Kerk van Den Andel

Kerk van Den Andel
	Kerk van Den Andel
Plaats	Den Andel
Denominatie	Nederlandse Hervormde Kerk
Gewijd aan	Nicolaas
Coördinaten	53° 23′ NB, 6° 31′ OL
Gebouwd in	13e eeuw
Restauratie(s)	1991-'92
Monumentale status	Beschermd
Monumentnummer	8582
Architectuur
Stijlperiode	Romanogotisch
Vrijstaande klokkentoren	14e eeuw
Interieur
Preekstoel	1792
Orgel	Gebr. Van Oeckelen, 1879
Afbeeldingen
	Officiële website;
Portaal	Christendom

De kerk van Den Andel is een oorspronkelijk romano-gotische kerk in het Groningse dorp Den Andel in de gemeente Het Hogeland.

Beschrijving bewerken

De kerk dateert uit de dertiende eeuw.^[1]De losstaande toren van de kerk dateert uit de veertiende eeuw. Deze toren heeft een afgeknot tentdak en een later geplaatste dakruiter uit 1989. De klokken in de toren dateren uit 1653, vervaardigd door Jurjen Balthasar te Leeuwarden, en 1947. In 1989 werd vanwege verval van de kerk een sloopvergunning aangevraagd welke werd geweigerd. In 2008 werd de kerk overgedragen aan de Stichting Oude Groninger Kerken.

Exterieur bewerken

Het is een eenbeukige zaalkerk in romano-gotische stijl met een rechtgesloten koor. De spitsboogvensters hebben in een latere periode de rondboogvensters vervangen. In de westgevel zit een classicistisch poortje uit 1710 met een omlijst boogveld.

Interieur bewerken

Nadat de aanvraag tot sloop werd afgewezen werd overgegaan tot restauratie in 1991. Hierbij werden oude middeleeuwse gewelfschilderingen ontdekt. Het betreft onder andere een riddergevecht en een gevecht tussen een panter en een draak. De kerk is in het bezit van een laat Romaans meloengewelf, maar dan zonder de ribben. Dit gewelf wordt gedragen door transversaalbogen en muraalbogen. De wandpijlers die het geheel droegen zijn weggehaald en vervangen door trekbalken. Aan de noordoostzijde in het koor bevindt zich een zogenaamde sacramentsnis voor het bewaren van de geconsacreerde hostie.

Orgel bewerken

Het eenklaviersorgel werd in 1879 door de gebroeders Van Oeckelen gebouwd.^[2] Het orgel is in het bezit van een aangehangen pedaal en heeft de volgende dispositie:

Bourdon 16 B/D
Prestant 8
Violoncel 8 (c0)
Gedakt 8
Viola di Gamba 8
Octaaf 4
Fluit 4
Woudfluit 2
Trompet 8
Manuaalomvang: C-f3
Pedaalomvang: C-a0

Interieur
Interieur gezien vanaf de kansel
Kansel
orgel
Riddergevecht (gewelfschildering)
sacramentsnis
Herenbank

Zie ook bewerken

Literatuur bewerken

Zie de categorie Hervormde kerk (Den Andel) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

Bron

Kerk Den Andel. Gearchiveerd op 7 juni 2023.

Verwijzingen

↑ Harm Plas & Wim Plas (2008), Religieus erfgoed in Groningen. Profiel, p. 54-56.
↑ Karstkarel noemt echter 1902 als bouwjaar van het orgel (in Alle Middeleeuwse kerken, van Harlingen tot Wilhelmshaven, blz. 357, tweede druk, 2008). Andere bronnen vermelden echter 1879 als bouwjaar. Omdat Petrus van Oeckelen in 1878 is overleden worden hier zijn zoons Cornelis Aldegundis en Antonius bedoeld.

[1] Harm Plas & Wim Plas (2008), Religieus erfgoed in Groningen. Profiel, p. 54-56.

[2] Karstkarel noemt echter 1902 als bouwjaar van het orgel (in Alle Middeleeuwse kerken, van Harlingen tot Wilhelmshaven, blz. 357, tweede druk, 2008). Andere bronnen vermelden echter 1879 als bouwjaar. Omdat Petrus van Oeckelen in 1878 is overleden worden hier zijn zoons Cornelis Aldegundis en Antonius bedoeld.

[1]

[2]