Johnny Jordaan

Nederlands zanger (1924–1989)

Johnny Jordaan, pseudoniem van Johannes Hendricus van Musscher (Amsterdam, 7 februari 1924 – aldaar, 8 januari 1989), was een Nederlands zanger en vertolker van het levenslied. Hij is bekend geworden door zijn liederen over Amsterdam en in het bijzonder over de Amsterdamse Jordaan.

Johnny Jordaan in 1971

Biografie

bewerken

Johnny Jordaan werd geboren in de Amsterdamse Jordaan op de hoek van de Rozenstraat en de Lijnbaansgracht. Hij was langs twee kanten een neef van Carel Verbrugge, die later bekend werd als Willy Alberti. De moeder van Jordaan was een zus van de vader van Alberti en de vader van Jordaan was een broer van de moeder van Alberti. Vanaf hun achtste zongen de twee neven samen op straat en in cafés liederen om geld voor zijn familie bij elkaar te sprokkelen. Op 9-jarige leeftijd verloor Jordaan, na een vechtpartij met Alberti, een oog. Dit werd vervangen door een glazen oog.

De naam Johnny Jordaan, die hij verkreeg via Alberti, gebruikte hij vanaf zijn veertiende, toen hij in zijn vrije tijd in cafés bleef zingen. Ondertussen had hij verschillende baantjes. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg hij een baan als zingende kelner in het Amsterdamse café De Kuil. De dood van zijn moeder in 1952 bezorgde hem naast veel verdriet waarschijnlijk ook zijn eerste lichte hersenbloeding.

Doorbraak

bewerken

In 1955 won hij een wedstrijd die platenmaatschappij Bovema in samenwerking met Louis Noiret had uitgeschreven om de Beste Stemmen van de Jordaan te vinden. Hij bracht zijn eerste single uit, De Parel van de Jordaan, met op de B-kant Bij ons in de Jordaan (composities van Louis Noiret). De liedjes werden gespeeld in een radioprogramma van de AVRO. De single verbrak alle Nederlandse records en hij was opeens een nationale beroemdheid. Hij bracht in de jaren daarna ook nog een aantal singles uit, die allemaal erg succesvol bleken, alhoewel hij pas na 1961 ook door andere omroepen dan de AVRO werd gedraaid. Daarvoor werd hij door de andere omroepverenigingen geboycot. De VARA vond zijn repertoire ordinair en ongeschikt voor de PvdA-stemmende arbeider.

Door slecht financieel beheer kwam hij op zwart zaad te zitten. In 1962 opende hij met zijn goede vriendin Tante Leen een café in de Batavierenstraat te Rotterdam, dat aanvankelijk goed liep, maar hij moest deze zaak uiteindelijk door belastingschulden sluiten. Hij vertrok naar Antwerpen om ook daar een café te beginnen, maar zijn heimwee was te sterk en in 1968 zorgde Tante Leen ervoor dat hij terugkwam naar Amsterdam. De platenmaatschappij betaalde zijn belastingschuld. Harry de Groot schreef een nieuw lied voor hem, Een Pikketanussie, en zijn muziek bleek opnieuw populair. Hij toerde ook in Australië en Nieuw-Zeeland.

Homoseksualiteit

bewerken

Hoewel hij al in 1943 met Jannetje "Totty" de Graaff getrouwd was en ze samen een dochter kregen, was Johnny een groot deel van zijn leven door het verdringen van zijn gevoelens jegens mannen in wezen diep ongelukkig. Na een affaire met een man probeerde hij zelfmoord te plegen door uit een rijdende auto te springen. Pas na zijn coming-out in de late jaren 60, zijn echtscheiding en de ontmoeting met zijn latere levenspartner Ton Slierendrecht, met wie hij 31 jaar samenwoonde, ging het, althans psychisch, stukken beter met hem. De contacten met zijn dochter zijn altijd goed geweest.

Afscheid

bewerken

In 1970 liet zijn toch al broze gezondheid het verder afweten; in korte tijd kreeg hij een lichte hersenbloeding en een aantal hartinfarcten. Uiteindelijk nam hij in 1972 afscheid van het publiek met een televisieshow met Tante Leen, Willy Alberti, Ramses Shaffy, Zwarte Riek, Harry de Groot en tekstschrijver Pi Veriss. Aan het eind zong hij het afscheidslied: Bedankt, lieve mensen.

Incidenteel bleef de Stem van de Jordaan daarna nog optreden. Eind 1988 kreeg hij opnieuw een hersenbloeding, en op 8 januari 1989 overleed hij op 64-jarige leeftijd. Op de begraafplaats Vredenhof werd hij bijgezet in het graf waar ook zijn moeder, grootmoeder en schoonmoeder rusten.

Na de dood van Johnny Jordaan in 1989 werd geld ingezameld voor een standbeeld. Bij de onthulling van het beeld van beeldhouwer Kees Verkade in 1991 op de kop van de Elandsgracht begon een actie om dit stukje straat naar de zanger van het Jordaanlied te noemen. Tegen het advies van de straatnamencommissie besloten B & W eind 1995 dit verzoek te honoreren,[1] en korte tijd later werd het "pleintje" door wethouder Guusje ter Horst omgedoopt tot het Johnny Jordaanplein, ook al werd dat nooit in een raadsbesluit vastgelegd.[2]

 
Beeld door Kees Verkade

Discografie

bewerken
Album met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Album Top 100 Datum van
verschijnen
Datum van
binnenkomst
Hoogste
positie
Aantal
weken
Opmerkingen
Bedankt, lieve mensen 1972 -
Jeugdherinneringen (Liedjes die we vroeger samen zongen) 1975 18-01-1975 10 4 met Willy Alberti
Het beste van 1989 11-03-1989 85 5
De parel van de Jordaan 1992 19-12-1992 42 9

Singles

bewerken
Single met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Top 40 Datum van
verschijnen
Datum van
binnenkomst
Hoogste
positie
Aantal
weken
Opmerkingen
Oude hitparades
Bij ons in de Jordaan 1955 -
De afgekeurde woning 1955 -
Johnny's potpourri 1955 -
Moeder, 'k ben toch zo blij als u lacht 1955 -
Geef mij maar Amsterdam 1956 1-1956
Johnny's derde potpourri 1956 -
Kerstmis in de Jordaan 1956 -
De nieuwe feestpotpourri 1956 3-1956 2 3 mnd
Als de Jordaan in Antwerpen zou staan 1956 -
Pierement 1956 5-1956 8 1 mnd
Zo, zo, zo is de Jordaan 1956 10-1956 9 1 mnd
Kleine Jordanees 1956 -
De vliegende Hollander 1957 -
Jordaan potpourri no.4 1957 -
De ouwe sopraan uit de Jordaan 1957 -
Als je van mij zou houden 1958 -
Daar mag je alleen naar kijken 1962 4-1962 9 4 mnd
Top 40
Een pikketanussie 1968 30-11-1968 16 9
Pruimenpap 1970 24-1-1970 14 5 Nr. 15 in de Hilversum 3 Top 30
Omdat ik zoveel van je hou 1970 5-9-1970 tip met Beppie Nooij
Ze zijn nog niet vergeten 1981 19-9-1981 35 3 Nr. 19 in de Nationale Hitparade /
Alarmschijf
Amsterdam 1983 - Nr. 44 in de Nationale Hitparade
Bij ons in de Jordaan 1989 - Nr. 89 in de Nationale Hitparade
Single met hitnotering(en) in de Vlaamse Ultratop 50 Datum van
verschijnen
Datum van
binnenkomst
Hoogste
positie
Aantal
weken
Opmerkingen
Bij ons in de Jordaan 1955 01-08-1955 2 32
Johnny's potpourri deel 1 1955 01-09-1955 1(3wk) 36
Jordaanwals 1955 01-10-1955 1(2wk) 24
Johnny's potpourri deel 2 1956 01-02-1956 5 12
België en Nederland 1956 01-04-1956 2 8
Geef mij maar Amsterdam 1956 01-04-1956 1(2wk) 32
Pierement 1956 01-05-1956 10 4
Zo, zo, zo is de Jordaan 1956 01-07-1956 8 16
Bloemenlied 1957 01-03-1957 17 4
De trekorgelman 1958 01-01-1958 6 12
Dvd's met hitnoteringen in de Nederlandse Music Top 30 Datum van
verschijnen
Datum van
binnenkomst
 Hoogste 
positie
 Aantal 
weken
 Opmerkingen 
Bij ons in de Jordaan 2005 17-09-2005 1(3wk) 13 met Tante Leen & Willy Alberti
bewerken
Zie de categorie Johnny Jordaan van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.