Jan Bos (schaatser)

Nederlands schaatser

Jan Bos (Hierden, 29 maart 1975) is een voormalig Nederlands langebaanschaatser en baanwielrenner en assistent-coach bij Team Verweij. Hoewel Bos zelf liever allrounder was geworden, ontwikkelde hij zich vooral tot sprinter en reed goed op de korte afstanden 500, 1000 en 1500 meter. In 1998 werd hij de eerste Nederlandse wereldkampioen sprint.

Jan Bos
Jan Bos in december 2007
Jan Bos in december 2007
Persoonlijke informatie
Geboortedatum 29 maart 1975
Geboorteplaats Hierden
Geboorteland Vlag van Nederland Nederland
Sportieve informatie
Specialisatie(s) 500 en 1000 meter
Actieve jaren 1994-2011
Medailles
Portaal  Portaalicoon   Schaatsen

Biografie

bewerken

Schaatscarrière

bewerken

Bos kan beschouwd worden als een schoolvoorbeeld van "hoe men hoort te schaatsen". Als geen ander weet hij zijn kracht om te zetten in voorwaartse beweging op het ijs. Met zijn toenmalige coach Peter Mueller werkte hij aan zijn vorm en in 1998, het jaar waarin hij wereldkampioen sprint werd, stapte hij over op een ander type klapschaats.[1]

In december 2005 wint hij op het NK Afstanden 2006 verrassend zowel de 500, 1000 als 1500 meter. Op deze manier kwalificeert hij zich voor die drie afstanden voor de Olympische Winterspelen 2006. Tijdens de Openingsceremonie droeg hij de Nederlandse vlag.

Zijn broer Theo Bos is vijfvoudig wereldkampioen baanwielrennen. Jan Bos is ook een uitstekend wielrenner. Samen met zijn broer Theo en Teun Mulder haalde hij in 2003 een vijfde plaats op het WK teamsprint en een jaar later deed hij mee aan de Olympische Spelen in Athene.

In januari 2006 wint Bos brons op het WK Sprint in Heerenveen.

In 2008, tien jaar na het wereldkampioenschap gewonnen te hebben, staat hij na twee afstanden op de tweede plek in het tussenklassement achter Jeremy Wotherspoon. Tijdens de derde afstand rijdt hij in Thialf tegen Wotherspoon, maar valt hij net na de eerste bocht.[2]

Na het seizoen 2007-2008 stopt Telfort met de sponsoring van de schaatsploeg waar Bos deel van uitmaakt. Hij stapt over naar de nieuwe schaatsploeg Hofmeier die wordt getraind door Ron Neymann en Jan van Veen.[3]

In zijn laatste seizoen, 2010-2011, wordt de 35-jarige Bos gesponsord door Bureau B+O Architecten uit Meppel.[4] Samen met de Italiaanse ploeg van Gianni Romme werkt hij zijn trainingen af.[5] Op de Nederlandse kampioenschappen wint Bos brons op de 1000 meter en plaatst zich voor de wereldbekerwedstrijden. Bij de wereldbekerwedstrijd in Obihiro op 12 december wordt hij verrassend derde in 1.10,17. Het is zijn eerste podiumplek in bijna twee jaar. Toen is hij in Erfurt ook als derde geëindigd op de kilometer.[6]

Na het seizoen 2010-2011 kondigde Bos aan te stoppen met schaatsen.

In 2012 heeft Bos in samenwerking met het Human Power Team Delft & Amsterdam een poging gedaan om de snelste fietser ter wereld te worden tijdens de World Human Powered Speed Challenge 2012 in Battle Mountain, Nevada. Hiervoor moest hij het wereldrecord van 133 km/h, dat toen op naam stond van de Canadees Sam Whittingham, verbreken in de gestroomlijnde ligfiets die speciaal voor deze wedstrijd door studenten van de TU Delft en de VU Amsterdam ontwikkeld was. Hij haalde uiteindelijk een snelheid van 126,5 km/h, waarmee het record niet was verbroken. Één jaar later zou zijn teamgenoot Sebastiaan Bowier dat wel doen.

Schaatscoach

bewerken

In seizoen 2013/2014 assisteerde Bos coach Wim den Elsen bij de Schaatsacademie in Inzell. In de zomer van 2014 gaat hij met Marianne Timmer naar Minsk in Wit-Rusland om de schaatsers aldaar te helpen bij een betere structuur[7].

Voor seizoen 2020/2021 werd hij assistent-trainer naast coach Kosta Poltavets van Team Verweij met onder meer Koen Verweij en Jutta Leerdam. Bos en Poltavets werkten eerder samen in SpaarSelect in 2001 toen Leen Pfrommer na aanhoudende conflicten met Bos werd ontslagen[8]. Sinds 2022/2023 is hij coach van sprinter Ning Zhongyan. In Stavanger liep Bos nog als toeschouwer in de schaatshal, omdat een accreditatie niet meer geregeld kon worden.

Records

bewerken

Persoonlijke records

bewerken
Afstand Tijd Datum Baan
500 meter 34,72 12 februari 2002   Salt Lake City
1000 meter 1.07,20 22 maart 2009   Calgary
1500 meter 1.44,87 4 maart 2007   Calgary
3000 meter 3.50,53 16 maart 2001   Calgary
5000 meter 6.46,59 17 maart 2001   Calgary
10.000 meter 15.23,18 11 maart 1993   Heerenveen
Nr. Afstand Tijd Datum Baan
1. 1000 meter 1.10,63 22 november 1997   Calgary
2. 1000 meter 1.08,55 21 februari 1999   Calgary

Wereldrecords laaglandbaan (officieus)

bewerken
Nr. Afstand Tijd Datum Baan
1. 1000 meter 1.11,10 24 januari 1998   Berlijn
2. 1000 meter 1.10,41 12 maart 1999   Heerenveen
3. 1000 meter 1.09,67 23 december 2001   Heerenveen

Resultaten

bewerken

Schaatsen

bewerken
Jaar NK
Afstanden
NK
Sprint
WK
Sprint
WK
Afstanden
Olympische
Spelen
Wereldbeker
1994   9e 500m
  6e 1000m
10e 1500m
1995   5e 500m
  4e 1000m
10e 1500m
5e
1996   500m
  1000m
  24e
(30e, 24e, 31e, 25e)
39e 1000m
1997   13e
(17e, 15e, 16e, 10e)
8e 500m
  1000m
20e 500m
  4e 1000m
1998   500m.
  1000m
5e 1500m
   
( ,  , 4e,  )
5e 500m
4e 1000m
12e 500m
  1000m
  4e 1500m
  5e 500m
  1000m
17e 1500m
1999   500m
  1000m
  1500m
   
( ,  ,  ,  )
val 500m
  1000m
  4e 500m
  1000m
  6e 1500m
2000   500m.
  1000m
  4e
(6e,  , 5e,  )
5e 500m
  1000m
  1500m
  5e 500m
  1000m
  6e 1500m
2001   500m
  1000m
10e 1500m
Ziek 4e
(6e, 6e, 7e,  )
21e 500m
10e 1000m
  8e 500m
10e 1000m
23e 1500m
2002   500m
  1000m
5e 1500m
  Dq4
( , 14e, 38e, Ns)
9e 500m
  1000m
7e 1500m
  7e 500m
  1000m
26e 1500m
2003   500m
  1000m
  7e
(11e, 6e, 7e, 7e)
  5e 500m
15e 1000m
5e 500m
  1000m
2004   500m
  7e 1000m
6e 14e 500m
  5e 1000m
28e 100m
16e 500m
  9e 1000m
2005   4e 500m
  5e 1000m
10e 1500m
  6e
(14e,  , 11e,  )
  1000m 23e 500m
  5e 1000m
2006   500m
  1000m
  1500m
 
( ,  , 10e, 5e)
11e 500m
  5e 1000m
20e 1500m
43e 500m
12e 1000m
  7e 1500m
2007   500m
  1000m
  1500m
  12e
(15e, 8e, 17e, 8e)
16e 500m 36e 100m
19e 500m
  4e 1000m
  6e 1500m
2008   5e 500m
  1000m
  9e 1500m
  39e
(6e,  , 40e,  )
5e 1000m 25e 100m
24e 500m
   1000m
2009 8e 500m
6e 1000m
4e 5e 1000m 12e 1000m
2010 8e 500m
7e 1000m
29e 500m
12e 1000m
51e 500m
15e 1000m
2011 10e 500m
   1000m
  12e
(14e, 11e, 21e, 7e)

Wielrennen

bewerken
Jaar WK
Baan
Olympische
Spelen
2003 5e teamsprint
2004 6e teamsprint

Medaillespiegel

bewerken
Kampioenschap      
NK Afstanden 10 8 6
NK Sprint 6 3 2
WK Sprint Klassement 1 1 1
WK Sprint Afstanden 10 3 4
WK Afstanden 1 3 1
Olympische Spelen 0 2 0
Zie de categorie Jan Bos van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.