Hermann Fegelein
Hermann Georg Otto Hermann[5] Fegelein (Ansbach, 30 oktober 1906 – Berlijn, 29 april 1945) was een Duits SS-officier. Hij werd onderscheiden met het Ridderkruis van het IJzeren Kruis met Eikenloof en Zwaarden als erkenning voor extreme dapperheid en succesvol militair leiderschap.
| Hermann Otto Fegelein | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Hermann Fegelein in de Sovjet-Unie (1942)
| ||||
| Bijnaam | Flegelein[1] | |||
| Geboren | 30 oktober 1906 Ansbach, Duitse Keizerrijk | |||
| Overleden | 29 april 1945 Berlijn, nazi-Duitsland | |||
| Religie | Katholiek; verklaarde zich later Gottgläubig[2] | |||
| Land/zijde | .svg){kind=small} Duitse Keizerrijk.svg){kind=small} Weimarrepubliek.svg){kind=small} nazi-Duitsland
| |||
| Onderdeel | .svg){kind=small} Reichswehr Allgemeine-SS Waffen-SS
| |||
| Dienstjaren | 1925 - 1945 | |||
| Rang |   SS-Gruppenführer en Generalleutnant in de Waffen-SS | |||
| Eenheid | MG Zug 17. (Bayerisches) Reiter-Regiment (Reichswehr) November 1926[3] - 1926[4][5]/20 april 1927[3] Freiwillige Verbandes Rossbach-Jugend 1926 - 1927[3][4][5] Landespolizei 20 april 1927 - 16 augustus 1929[3][5] Adjudant/Gruppenreiterführer/[4] SS-Gruppe Süd 1 maart 1933 - 1 augustus 1933[3][5] | |||
| Bevel | SS-Reiterstandarte 15 5[6][5]/15[7] juli 1934 - September 1934[7][4]/ 30 januari 1936[6][5] Reiterabschnitte V 1 april 1935[8] - 31[8] oktober 1936[4] SS-Hauptreitschule München-Riem 16[4]/19 juni 1936[6] - 3[5]/5[6] september 1939 1.SS-Totenkopf Reiterstandarte 15 november 1939 - 1 juni 1940[5] SS-Totenkopf Kavallerie Rgt 1 6 december 1940 - 25 februari 1941[5] SS-Kavallerie-Brigade 2 augustus 1941 - 1 mei 1942[9][5] Inspekteur der Kavallerie/SS-FHA 1 mei 1942 - 31 december 1944[5][10] Inspekteur Reit u. Fahrwesen/SS-FHA 26 november 1942 - 31 december 1944[11][5][12] SS-Kampfgruppe Fegelein/Heeresgruppe B 1 december 1942 - 20 april 1943[11][13][5][12] 8. SS-Kavallerie-Division Florian Geyer 20 april 1942 - augustus 1943[14] 8. SS-Kavallerie-Division Florian Geyer 14 mei 1943 - 13 september 1943[14] 8. SS-Kavallerie-Division Florian Geyer 22 oktober 1943 - 1 januari 1944[14] Verbindungsführer d. Waffen-SS/Führerhauptquartier 1 januari 1944[15] - 29 april 1945[16][17] | |||
| Slagen/oorlogen | Tweede Wereldoorlog | |||
| Onderscheidingen | Zie decoraties | |||
| ||||
Levensloop
bewerkenIn de jaren twintig en dertig deed Fegelein, een begenadigd ruiter, mee aan diverse Europese ruitertoernooien.
Op 1 augustus 1932 trad Fegelein toe tot de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP) en de Sturmabteilung (SA). Bij de SA werd hij ingezet bij de Reiter-SA, dat – na de machtsovername van de SS ten opzichte van de SA in 1934 – in de Reiter-SS werd veranderd. Binnen de SS maakte Fegelein snel carrière en in 1937 werd hij directeur van de opperste rijschool van de SS. In 1942 werd Fegelein SS-Oberführer en trad hij tevens toe tot de Waffen-SS. In 1943 werd hij SS-Brigadeführer (brigadegeneraal) en Generalmajor in de Waffen-SS. Als commandant van de 8ste SS-Cavaleriedivisie werd hij ingezet bij de strijd tegen partizanen in het gebied van de Pripjet-moerassen in Rusland, waarbij hij zich schuldig maakte aan zware oorlogsmisdaden tegen de burgerbevolking. Na zijn huwelijk in juni 1944 met Gretl Braun, de jongere zus van Eva Braun, werd hij bevorderd tot SS-Gruppenführer (generaal-majoor) en Generalleutnant in de Waffen-SS. Hij werd tevens toegevoegd aan de Persönlicher Stab Reichsführer-SS van Heinrich Himmler, de leider van de SS. In die functie trad hij op als verbindingsman van Himmler in Berlijn (Himmler verbleef zelf even buiten Berlijn).
Tijdens de laatste maanden van de Tweede Wereldoorlog verbleef hij met onder anderen Hitler, Eva Braun, Joseph Goebbels en Martin Bormann in de ondergrondse Führerbunker. Op 29 april 1945 bleek Fegelein echter spoorloos verdwenen. Hitler zond SS'ers om hem te zoeken. Die vonden hem thuis in burgerkleding. Hij werd gearresteerd en naar de bunker teruggebracht. Aannemelijk is dat Fegelein had geprobeerd te vluchten. Zijn vlucht werd door Hitler uitgelegd als onderdeel van Heinrich Himmlers plan om vrede te sluiten met de Westerse geallieerden. Fegelein werd gedegradeerd tot Schutze (soldaat) en later die dag door een krijgsraad ter dood veroordeeld en geëxecuteerd.
Het lot van Fegelein
bewerkenOver de zekerheid aangaande Fegeleins dood wordt in historische geschriften echter verschillend gedacht. In The Last Days of Hitler, merkt historicus Hugh Trevor Roper op dat “De werkelijke situatie omtrent de executie van Fegelein een van de weinige onderwerpen in dit boek is waarover geen absolute zekerheid is te vergaren.”
Journalist James O’Donnell heeft in zijn onderzoek ontdekt dat er verschillende theorieën zijn over wat er precies met Fegelein is gebeurd. Veel van de theorieën spreken elkaar tegen. Er is zelfs een theorie dat het Adolf Hitler zelf is geweest die Fegelein heeft doodgeschoten. Lange tijd was de theorie dominant dat Fegelein is geëxecuteerd na een veroordeling door een tribunaal. SS-Brigadeführer Wilhelm Mohnke, die voorzitter was van het tribunaal, vertelde O’Donnell (The Bunker, 1978) het volgende:
Adolf Hitler gaf me de opdracht een tribunaal op te zetten dat ik zelf moest gaan voorzitten. Ik besloot dat de beschuldigde (Fegelein) het recht had berecht te worden door een tribunaal dat bestond uit hoge officieren. De leden waren de generaals Wilhelm Burgdorf, Hans Krebs, Johann Rattenhuber en ikzelf. Op dat moment hadden we de intentie een rechtszaak te gaan houden. Het tribunaal vond plaats in een kamer in de buurt van mijn commandopost. Wij, de militaire rechters, namen plaats aan de tafel met het Duitse handboek voor militaire tribunalen voor ons. Toen we wilden gaan zitten, begon aangeklaagde Fegelein zich op zo’n woeste manier te gedragen dat de rechtszaak niet plaats kon vinden. Hij was stomdronken en keek vreemd uit zijn ogen. Fegelein betwistte de rechtsgeldigheid van het tribunaal en bleef roepen dat hij alleen maar verantwoording schuldig was aan Heinrich Himmler, en aan niemand anders dan Himmler. Ook niet aan Hitler. Hij weigerde zichzelf te verdedigen, trilde enorm en bibberde terwijl hij constant schreeuwde en vloekte. Hij haalde zelfs zijn penis uit zijn broek en begon op de vloer te urineren. De situatie was onmogelijk. Aan de ene kant was het – gebaseerd op het beschikbare bewijs, inclusief zijn eigen verklaring – duidelijk dat deze trieste officier gedeserteerd was. Aan de andere kant was het duidelijk voorgeschreven dat geen enkele Duitse soldaat berecht kon worden indien deze niet voldoende helder van geest en lichaam was, teneinde het aangevoerde bewijs te kunnen aanhoren. Ik bekeek de voorschriften nogmaals en overlegde met de andere rechters. Volgens ons was Hermann Fegelein niet in staat om voor het tribunaal te staan, hij kon letterlijk niet eens meer staan. Daarop sloot ik de procedure. Ik droeg Fegelein over aan SS-generaal Rattenhuber en zijn veiligheidsdienst. Ik heb de man daarna nooit meer gezien.
Een aantal andere betrokkenen die in de bunker aanwezig waren, verklaart dat Wilhelm Mohnke loog en dat het Mohnke zelf is geweest die Fegelein heeft vermoord en dat hij met zijn verklaring had geprobeerd zich zodoende van alle schuld te zuiveren. De situatie was gecompliceerd, omdat Mohnke het enige lid van het veronderstelde tribunaal was dat de oorlog heeft overleefd. Hans Krebs en Wilhelm Burgdorf pleegden op 2 mei zelfmoord. Alhoewel Johann Rattenhuber de oorlog heeft overleefd – hij werd tot in de jaren 50 door het Rode Leger in gevangenschap gehouden – is hij kort na zijn vrijlating gestorven en kon hij dus niet meer worden ondervraagd omtrent Fegelein.
Hoewel O’Donnell opmerkt dat niemand daadwerkelijk getuige is geweest van de executie van Fegelein (danwel heeft gezwegen), concludeert hij samen met veel andere historici dat Fegelein slachtoffer is geworden van het verraad van zijn baas, Himmler, alsmede van geruchten dat zijn maîtresse een spion zou zijn geweest. Fegelein werd daardoor op bevel van Hitler geëxecuteerd zonder voor een tribunaal te hebben gestaan. Waarschijnlijk is hij door leden van de SS in een nabijgelegen kelder opgehangen. Verder merkte O’Donnell op dat Hitler zijn bruiloft met Eva Braun had afgehouden, totdat hij wist dat Fegelein was vermoord. Dit was bedoeld om te voorkomen dat Hitler een verrader als zwager zou hebben.[18]
Een enkele overlevende van de bunker zegt dat Eva Braun Hitler heeft gesmeekt haar zwager te sparen. Anderen zeggen dat ze het helemaal niet voor hem heeft opgenomen. Wel is men het er over eens dat Eva Braun kort na de arrestatie van Fegelein aan Hitler heeft verteld dat haar zus zwanger was van Fegelein en dat Hitler daardoor aanvankelijk heeft overwogen hem zonder straf vrij te laten. Men is het er niet over eens of Braun heeft geprobeerd Fegelein vrij te krijgen, nadat Hitler hem al ter dood had veroordeeld.
Opvallend is dat Fegeleins ouders – die de oorlog hebben overleefd – hebben beweerd via een derde persoon berichten te hebben ontvangen dat hun zoon na de oorlog was ondergedoken.
In 2006 gaf Rochus Misch een interview aan het Duitse weblog www.roland-harder.de over de zaak Fegelein. Misch was de laatste nog in leven zijnde getuige van de gebeurtenissen in de Führerbunker kort voor het einde van de Tweede Wereldoorlog. Op de vraag wat er is gebeurd toen duidelijk werd dat Fegelein zonder toestemming uit de bunker was vertrokken, zei hij:
Fegelein was niet in de bunker. Ik heb hem thuis geprobeerd te bellen, maar kreeg hem niet te pakken. Daarop kwam het Reichssicherheitskommando in actie. Die troffen hem in zijn woning aan. Fegelein vroeg zich onverschillig af wat hij nog in de bunker te zoeken had. Daarna is het commando weer vertrokken. Iemand vertelde me dat Fegelein een vrouw op bezoek had, toen het commando hem kwam opzoeken. Het zou gaan om een presentatrice van de Duitse radio. Of dat waar is weet ik niet, maar dat is wat ik te horen kreeg. Over wat er verder met Fegelein gebeurd is, kan ik alleen maar vertellen wat men me er over verteld heeft. Toen Bormann ervan hoorde, schreeuwde hij: 'Erheen, meteen, arresteren!' Later werd hij verhoord door generaal Krebs en generaal Burgdorf. Ik weet niet of er nog meer mensen aanwezig waren bij dat verhoor. Hoe dan ook, Fegelein werd ter dood veroordeeld omdat hij gedeserteerd was. Mensen van de Reichssicherheitsdienst vertelden me, dat de Kriminalrat Hogl, een lid van de Reichssicherheitsdienst, het bevel gaf Fegelein dood te schieten. Het gebeurde ergens in een deel van de bunker. Hij werd van achteren door die RSD-man neergeschoten. Men heeft me ook de naam verteld van degene die hem doodgeschoten zou hebben, maar die naam ga ik niet noemen.
Hoewel Rochus Misch een verklaring gaf die op details verschilt van andere verklaringen, leek ook hij er dus van uit te gaan dat Hermann Fegelein geëxecuteerd is. Misch benadrukte daarbij wel duidelijk dat hij deze informatie van horen zeggen had.
Op claims van Fegeleins ouders na, wijst alles erop dat Hermann Fegelein op 29 april 1945 is gestorven. Geen van de getuigen uit de bunker heeft ooit anders gesuggereerd.
Fegeleins vrouw, die waardevolle juwelen erfde van Eva Braun, overleefde de oorlog en kreeg op 5 mei 1945, zes dagen na de dood van haar man, een dochter die vernoemd werd naar haar tante: Eva Barbara Fegelein. Eva Fegelein pleegde in 1971 zelfmoord.
Carrière
bewerkenFegelein heeft verschillende rangen bekleed zowel in de Allgemeine-SS als in de Waffen-SS. De volgende tabel laat zien dat de bevorderingen niet synchroon zijn gelopen.
| Datum | Reichsheer | Beierse politie | Allgemeine-SS | Waffen-SS |
|---|---|---|---|---|
| 1925[19] | Zeitfreiwilliger | — |
— |
—
|
| 20 april 1927[3] | — |
Unteroffizier[3] en Offiziersanwärter[4] |
— |
—
|
| 1931 | — |
— |
SS-Bewerber | —
|
— |
— |
Staffel-Anwärter | —
| |
— |
— |
SS-Anwärter | —
| |
| 10 april 1933[5][3][20] | — |
— |
SS-Mann | —
|
| 19 juni 1933[20] (met Patent van 12 juni 1933[5][21][22][23][4][3][20]) |
— |
— |
SS-Sturmführer | —
|
| 11 april 1934[20] (met ingang van 20 april 1934[21][22][23][4][3] |
— |
— |
SS-Obersturmführer | —
|
| 8 november 1934[20] (met ingang van 9 november 1934[5][22][23][4][3] |
— |
— |
SS-Hauptsturmführer | —
|
| 27 januari 1936[20] (met ingang van 30 januari 1936[5][21][22][4][3] |
— |
— |
SS-Sturmbannführer | —
|
| 30 januari 1937[5][21][22][4][3][20] | — |
— |
SS-Obersturmbannführer | —
|
| 1 maart 1940[5][24][3] | — |
— |
— |
SS-Obersturmbannführer der Reserve (W-SS)[25] |
| 24 juli 1937[20] (met Patent van 25 juli 1937[5] - 1938[21][22][4][25][3][20]) |
— |
— |
SS-Standartenführer | —
|
| 1 februari 1942[5][24][3] | — |
— |
— |
SS-Standartenführer der Reserve (W-SS) |
| 28 januari 1943[20] (met ingang van 1 december 1942[26][5][3][20]) |
— |
— |
— |
SS-Oberführer der Reserve (W-SS) |
| 1 mei 1943[5][21][24][13][3][20] | — |
— |
SS-Brigadeführer | Generalmajor in de Waffen-SS |
| 10 juni 1944[20] (met ingang van 21 juni 1944[5][21][27][15][28][3]) |
— |
— |
SS-Gruppenführer | Generalleutnant in de Waffen-SS |
Lidmaatschapsnummers
bewerkenDecoraties
bewerkenSelecie:
- Ridderkruis van het IJzeren Kruis op 2 maart 1942 als SS-Standartenführer in de SS-Kavallerie-Brigade / XXIII.Armeekorps / 9.Armee / Heeresgruppe Mitte[21][30][31][32][5][33]
- Ridderkruis van het IJzeren Kruis met Eikenloof (nr.157) op 22 december 1942 als SS-Oberführer en Commandant van de Kampfgruppe Fegelein / Heeresgruppe Mitte[21][31][34][35][13]
- Ridderkruis van het IJzeren Kruis met Eikenloof, Zwaarden (nr. 88) op 30 juli 1944 als SS-Gruppenführer en Generalleutnant in de Waffen-SS en Commandant van het 8. SS-Kavallerie-Division Florian Geyer[21][31][36]
- IJzeren Kruis 1939, 1e Klasse (15 december 1940) en 2e Klasse (28 juni 1941)[31][37]
- Duits Kruis in goud op 1 november 1943 als SS-Brigadeführer en Generalmajor in de Waffen-SS in de SS-Kavallerie-Division[31][38][13]
- Nahkampfspange in brons, zilver (11 september 1943[31][39]) en goud[40]
- Duits Olympisch Ereteken, 1e klasse "Voor zeer bijzondere verdienste bij het organiseren van de spelen."[2]
- Duitse Ruiter Onderscheiding in goud[21][2][4]
- Militaire Dapperheidsmedaille (Roemenië) in 1942[21]
- Ridder in de Orde van de Kroon van Roemenië met Zwaarden in 1942[21]
- Medaille voor Militaire Dapperheid in zilver[21][31] in 1942[2]
- Gewondeninsigne van de 20e juli 1944 in zilver[15] op 20 juli 1944[21][39] - 26 juli 1944[5] - 20 augustus 1944[2]
-
Fegelein (rechts) met Karl Gesele, 1942 -
Bernard Griese (links), Heinz Gödecke (midden), Fegelein en Rudolf Pannier (rechts) -
Fegelein en Wilhelm Bittrich in Rusland, 21 juni 1942 -
Concert in het Berlijnse radiostation op Pinkstermaandag 1942, met de nieuwe Ridderkruisdragers Oberstleutnant Bernard Griese, SS-Sturmbannführer Rudolf Pannier en SS-Standartenführer Fegelein
- (de) Berger, Florian. Mit Eichenlaub und Schwertern. Die höchstdekorierten Soldaten des Zweiten Weltkrieges. Wenen, Oostenrijk: Berger. 1999, ISBN 3-9501307-0-5.
- (de) Fellgiebel, Walther-Peer [1986]. Die Träger des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes, 1939–1945: Die Inhaber der höchsten Auszeichnung des Zweiten Weltkrieges aller Wehrmachtteile. Friedberg, Duitsland: Podzun-Pallas. 2000, ISBN 978-3-7909-0284-6.
- (de) Krätschmer, Ernst-Günther. Die Ritterkreuzträger der Waffen-SS. Coburg, Duitsland: Nation Europa Verlag GmbH. 1999, ISBN 3-920677-43-9.
- (en) O'Donnell, James P. (1978). The Bunker: The History of the Reich Chancellery Group. Boston: Houghton Mifflin. ISBN 978-0-395-25719-7.
- (de) Patzwall, Klaus D.; Scherzer, Veit. Das Deutsche Kreuz 1941–1945 Geschichte und Inhaber Band II. Norderstedt, Duitsland: Patzwall. 2001, ISBN 3-931533-45-X.
- (de) Scherzer, Veit. Ritterkreuzträger 1939–1945 Die Inhaber des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes 1939 von Heer, Luftwaffe, Kriegsmarine, Waffen-SS, Volkssturm sowie mit Deutschland verbündeter Streitkräfte nach den Unterlagen des Bundesarchives. Jena, Duitsland: Scherzers Miltaer-Verlag. 2007, ISBN 978-3-938845-17-2.
- (de) Stockert, Peter. Die Eichenlaubträger 1939–1945 Band 2. Bad Friedrichshall, Duitsland: Friedrichshaller Rundblick. 1997, ISBN 978-3-9802222-9-7.
- (de) Thomas, Franz. Die Eichenlaubträger 1939–1945 Band 1: A–K. Osnabrück, Duitsland: Biblio-Verlag. 1997, ISBN 3-7648-2299-6.
- (en) Yerger, Mark C. (1997). Waffen-SS Commanders; The Army, Corps and Divisional Leaders of a Legend Augsberger to Kreutz. Schiffer Military History, Atglen, PA, 164, 165, 168, 169. ISBN 0-7643-0356-2. Geraadpleegd op 28 november 2021.
- (en) Kursietis, Andris J. (2015). The Fallen Generals; The Destruction of the German Officer Corps in World War II and its aftermath. Uitgeverij Aspekt, Nederland, pp. 106. ISBN 978-9461536051. Geraadpleegd op 29 november 2021.
- (en) Kursietis, Andris J. (1999). The Wehrmacht at War 1939-1945; The Units and Commanders of the Ground Forces during World War II. Aspekt, pp. 260. ISBN 90-75323-38-7. Geraadpleegd op 29 november 2021.
- (de) SS Officers List; SS-Standartenführer to SS-Oberstgruppenführer. Schiffer Publishing Ltd, Verenigde Staten (2000), pp. 30. ISBN 0-7643-1061-5. Geraadpleegd op 29 november 2021.
- (en) Yerger, Mark C. (1997). Allgemeine-SS; The Commands, Units and Leaders, of the General SS. Schiffer Military History, Atglen, PA, 215, 219. ISBN 0-7643-0145-4. Geraadpleegd op 29 november 2021.
- (en) Miller, Michael D., Andreas Schulz, Ken McCanliss (2006). Leaders of the SS & German Police Volume 1. R. James Bender Publishing, San Jose, 306, 307, 309, 312, 313, 315. ISBN 978-93-297-0037-2. Geraadpleegd op 24 mei 2022.
- (de) Schulz, Andreas, Günter Wegmann (2003). Die Generale der Waffen-SS und der Polizei Band 1 A-G. Biblio Verlag, Bissendorf, 294, 295, 298, 299, 300. ISBN 3-7648-2373-9.
- ↑ Degenen die het dichtst bij Fegelein stonden, hadden hem een bijnaam "Flegelein" gegeven (O'Donnell 1978, p. 186). In het Duits wordt iemand bedoeld als een Flegel (pummel of snotaap) wegens gebrek aan manieren en passend gedrag. Flegelein is de koosnaam vorm van een Flegel.
- ↑ a b c d e Miller 2006, p.315.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Miller 2006, p.306.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Yerger 1997, p.164.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac Tixier 2019, p.SS GRUF FEGELEIN.
- ↑ a b c d Miller 2006, p.307.
- ↑ a b Yerger 1997, p.219.
- ↑ a b Yerger 1997, p.215.
- ↑ Miller 2006, p.309.
- ↑ Schulz 2003, p.298.
- ↑ a b Miller 2006, p.312.
- ↑ a b Schulz 2003, p.299.
- ↑ a b c d Yerger 1997, p.169.
- ↑ a b c Kursietis 1999, p.260.
- ↑ a b c Yerger 1997, p.171.
- ↑ Miller 2006, p.313.
- ↑ Schulz 2003, p.300.
- ↑ Kursietis 2015, p.106.
- ↑ Schulz 2003, p.295.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Schulz 2003, p.294.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o (de) Fegelein op Ritterkreuztraeger.info. Gearchiveerd op 8 augustus 2022.
- ↑ a b c d e f Stockert 1997, p.227.
- ↑ a b c (de) Dienstaltersliste der Schutzstaffel der NSDAP van 01.07.1935. p.32-33. Gezien op 19 dec. 2015.
- ↑ a b c Stockert 1997, p.228.
- ↑ a b c d SS Officers List 2000, p.30.
- ↑ Yerger 1997, p.168.
- ↑ Stockert 1997, pp.227–230.
- ↑ Dienstalterliste der Waffen-SS (SS-Obergruppenführer bis SS-Hauptsturmführer) 1.Juli 1944. p.10.
- ↑ a b Schulz 2003, p.296.
- ↑ Fellgiebel 2000, p.178.
- ↑ a b c d e f g Hermann Fegelein op TracesOfWar.nl. Gearchiveerd op 13 juni 2023.
- ↑ Scherzer 2007, pp. 115–116, 128.
- ↑ Yerger 1997, p.165.
- ↑ Fellgiebel 2000, p.63, 477.
- ↑ Volgens Krätschmer, 157e Eikenloof als commandant van Kampfgruppe "Fegelein" (Krätschmer 1999, p.265).
- ↑ Fellgiebel 2000, p.44.
- ↑ Thomas 1997, p.161.
- ↑ Patzwall & Scherzer 2001, p.110.
- ↑ a b Berger 1999, p.70.
- ↑ Hermann Fegelein zou gezien zijn aantal 'nahkampftage', recht hebben gehad op de Nahkampfspange in goud. Er is tot op heden geen verificatie gevonden dat hij deze ook zou hebben ontvangen.
.svg){kind=small}
