Hendrik I van Guise
Hendrik I van Guise (Joinville, 31 december 1550 — Blois, 23 december 1588) was de aanvoerder van de katholieken en de Heilige Liga tijdens de Hugenotenoorlogen. Hij volgde zijn vader op als aanvoerder van de Franse katholieke fractie en deed de strijd tegen de protestantse hugenoten tot een hoogtepunt komen door zijn verantwoordelijkheid voor de Bartholomeusnacht in 1572.
| Hendrik van Guise | ||
|---|---|---|
| 1550-1588 | ||
| ||
| Hertog van Guise | ||
| Periode | 1563-1588 | |
| Voorganger | Frans | |
| Opvolger | Karel I | |
| Graaf van Eu | ||
| Periode | 1570-1588 (samen met Catharina) | |
| Voorganger | Antoon III van Croy | |
| Opvolger | Karel I | |
| Vorst van Joinville | ||
| Periode | 1563-1588 | |
| Voorganger | Frans | |
| Opvolger | Karel | |
| Vader | Frans van Guise | |
| Moeder | Anna d'Este | |
| Dynastie | Huis Guise | |
| Broers/zussen | Lodewijk van Guise | |
| Partner | Catharina van Nevers | |
| Kinderen | 14 | |
LevensloopBewerken
Hendrik was de oudste zoon van Frans van Guise (bijgenaamd le Balafré = met het litteken) en Anna d'Este. Sinds hij gewond werd in 1575, had Henri dezelfde bijnaam. Toen zijn vader in 1563 bij de belegering van Orléans door een Hugenoot vermoord werd was hij nog maar 13 jaar oud. Hij koesterde sindsdien een wrok tegen de hugenoten en met name tegen Gaspard de Colligny die hij verantwoordelijk achtte voor de dood van zijn vader.
Om militaire ervaring op te doen, trok Hendrik in 1566 naar Wenen, maar de oorlog tegen de Turken was al beëindigd bij zijn aankomst. Hij keerde terug naar Frankrijk en werd geliefd bij de Parijse bevolking door zijn bravoure. Catherina de' Medici deed een beroep op het huis Guise om zich te ontdoen van Gaspard de Colligny, die na de Vrede van Saint-Germain-en-Laye (1570) veel invloed had gekregen op koning Karel IX. Hij was betrokken bij het plannen van de Bartholomeusnacht en de moord van Colligny, maar nam geen deel aan de slachtpartij zelf. Hij beschutte zelfs een honderdtal hugenoten in zijn huis.
Toen in 1574 de vijandelijkheden tussen katholieken en hugenoten opnieuw uitbraken, stelde Hendrik zich aan het hoofd van de radicale katholieke strijdkrachten. Hij werd in 1576 leider van de Ligue, de Heilige Liga, die werd gevormd uit ongenoegen over de vrede die koning Hendrik III sloot met de hugenoten.[1] Hij maakte zich populair bij het volk en genoot de steun van buitenlandse mogendheden (in het bijzonder Spanje). Nadat de protestantse Hendrik van Navarra in 1584 de rechtmatige troonopvolger was geworden, door de dood van Frans van Anjou, haalde Hendrik van Guise de band met Spanje nog nauwer aan. Hij sloot met koning Filips II in het geheim het Verdrag van Joinville.
In 1585 koos koning Hendrik III schoorvoetend de zijde van de Ligue, waarna hij samen met De Guise de strijd opnam tegen Hendrik van Navarra (de zogenaamde Drie-Hendriken-oorlog). De Ligue vertrouwde Hendrik III echter niet, en dat gevoel werd in het bijzonder gedeeld bij het Parijse volk; in die stad kwam door een omwenteling de aanhang van de Guise aan de macht. Deze begaf zich daarop, ondanks het strenge verbod van de koning, naar Parijs, waar hij geestdriftig als een koning werd onthaald.
Hendrik III moest hierna de ambitie van Guise nog meer dan te voren ontzien: door de bijeenroeping van de Staten-Generaal in het kasteel van Blois hoopte hij zich uit zijn oncomfortabele situatie te bevrijden. De Staten verklaarden zich echter niet bereid Hendrik III tegen de Guise te steunen. De koning liet daarop Hendrik van Guise in het kasteel van Blois vermoorden (23 december 1588) en de volgende dag diens broer en medestrijder kardinaal Lodewijk van Guise (1555, sinds 1578 kardinaal) terechtstellen. Hun lichamen werden verbrand en de as werd in de Loire geworpen.
FamilieBewerken
Hendrik was gehuwd met Catharina van Nevers en werd de vader van:
- Karel I (1571-1640), hertog van Guise, prins van Joinville, getrouwd met Henriette Catherine van Joyeuse
- Hendrik (1572-1574)
- Catharina (1573)
- Lodewijk (1575-1621), kardinaal en aartsbisschop van Reims, mogelijk gehuwd met Charlotte des Essarts
- Karel (1576)
- Marie (1577-1582)
- Claude (1578-1657), hertog van Chevreuse, getrouwd met Marie de Rohan
- Catharina (1579 - jong gestorven)
- Christina (1580 - jong gestorven)
- Frans (1581-1582)
- Renée (1585-1626), abdis van het klooster Saint Pierre in Reims
- Johanna (1586- 1638), abdis van het klooster Notre-Dame de Jouarre
- Louise-Margaretha (1588-1631), getrouwd met 1) Frans van Bourbon, prins van Conti, 2) François de Bassompierre, maarschalk van Frankrijk
- Frans-Alexander Paris (1589-1614).
Bronnen, noten en/of referenties
|
