Gemeenlandshuis van Diemen

Gemeenlandshuis van Diemen
	Gemeenlandshuis van Diemen, foto 2008
Locatie
Locatie	Diemerzeedijk 27
Adres	Diemerzeedijk 27, 1095 KK Amsterdam
Status en tijdlijn
Oorspr. functie	Waterschapbestuur
Bouw gereed	1727
Verbouwing	2014
Bouwinfo
Architect	Cornelis van der Does
Eigenaar	Vereniging Hendrick de Keyser
Erkenning
Monumentstatus	Rijksmonument
Monumentnummer	878
Portaal	Civiele techniek en bouwkunde

Het Gemeenlandshuis van Diemen staat aan de Diemerzeedijk 27 in Amsterdam-Oost.

Gebouw bewerken

Het rechthoekige vrijstaande gebouw werd aan de zeedijk opgetrokken naar ontwerp van timmermansbaas Cornelis van der Does en werd opgeleverd in 1727; eigenlijk als vergaderlocatie en uitvalsbasis bij dijkbewaking. Op het schilddak zijn vier schoorstenen te zien. Daaronder staat een gebouw met hoeklisenen, een voor- en achtergevel met middenrisaliet. De sierlijke ingang aan de dijk wordt nog eens benadrukt door middel van een chronogram. Het vermeldt "Hic de freti batavi furore arcendo agris tuendis agitur", te lezen als "Hier wordt gehandeld over het beveiligen van de landerijen door het temmen van de Bataafse Zee".^[1] In de gevel is in een wapensteen een restant terug te vinden dat overgekomen is uit het toen afgedankte Herberg "Daer de Jaeger Uuythangt" uit 1609, dat tevens diende tot gemeenlandshuis maar toen plaats moest maken voor dit gebouw; men wilde een luxere uitstraling. Het interieur wordt nog opgesierd met een stucgang door Christiaan Wittenbeeker en een trap en/of schouwen gebeiteld door Pieter le Normant. Het gebouw heeft in de vensters nog de oorspronkelijke roedenverdeling.^[2] De centrale hal is opgetrokken in Lodewijk XIV-stijl met daaraan gekoppeld regentzalen met gedecoreerde schouwen. Achter het gebouw staan nog een stal en koetshuis; hetgeen het idee van een buitenplaats versterkt.^[3]

Het was ruim 250 jaar in het bezit van het Hoogheemraadschap van den Zeeburg en Diemerzeedijk en zijn rechtsopvolgers waaronder Waterschap Amstel, Gooi en Vecht. De waterschappen droegen zorg voor de Zuiderzeedijk tussen Amsterdam en Muiden.

Sinds 2008 is het pand in eigendom van de Vereniging Hendrick de Keyser.^[4] De restauratie in oorspronkelijke staat werd voltooid in mei 2014. Het wordt nu verhuurd als kantoorruimte en voor evenementen.^[5]

Het gebouw staat in de slagschaduw van de Zeeburgerbrug.