Gebruiker:Jvleuven/Kladblok

Caroline Emilie Bleeker bewerken

Caroline Emilie Bleeker
 
Algemene informatie
Volledige naam Caroline Emilie Bleeker
Geboren 17 januari 1897
Middelburg
Overleden 8 november 1985
Zeist
Nationaliteit   Nederland
Beroep Doctor in de wis- en natuurkunde
Portaal      Natuurkunde
Wiskunde

Caroline (Lili) Emilie Bleeker (Middelburg, 17 januari 1897 – Zeist, 8 november 1985) was een Nederlandse doctor in de wis- en natuurkunde. Zij is in 1928 gepromoveerd bij prof. Dr. Leonard S. Ornstein.[1] Anderhalf jaar na haar promotie heeft zij op 5 juni in 1930 het Physisch Adviesbureau opgericht. Dit was een adviesbureau dat voorlichting gaf aan wetenschappelijke laboratoria en industrieën bij het ontwerpen en de bouw van instrumenten.[2] Tevens heeft zij samen met haar levenspartner Gerard Willemse de Nederlandsche Optiek- en Instrumentenfabriek Dr. C.E. Bleeker (NEDOPTIFA) opgericht in 1939. Deze fabriek kwam voort uit het Physisch Adviesbureau en legde zich toe op de productie van optische instrumenten en op de productie van wetenschappelijke apparaten zoals galvanometers voor laboratoria.[3]

Jeugdjaren bewerken

Caroline Bleeker groeide op in Middelburg als jongste kind in het gezin van Johannes Lambertus Bleeker, een Evangelisch-Lutherse predikant, en zijn vrouw Gerhardina Marta Döhne.[4] De moeder van Bleeker zag graag dat Bleeker na de lagere school hielp met het huishouden. Bleeker hielp een jaar lang in de huishouding maar had echter een grote wens om te studeren en volgde hierna een opleiding aan de hogereburgerschool (HBS) in Middelburg.[5] Na het behalen van haar HBS-diploma vertrok zij in 1916 naar Utrecht om wiskunde te studeren.[6] Na haar kandidaatsexamen ging zij lesgeven op een middelbare meisjesschool om op deze manier haar collegegeld bij elkaar te sparen voor de vervolgstudie astronomie. Haar baan als lerares was geen groot succes waardoor zij overging tot het geven van bijlessen aan studenten.[7]

Vanaf 1919 werkte Bleeker daarnaast acht jaar lang als assistente van verschillende hoogleraren, zoals Willem Henri Julius, op de Sterrenwacht Sonnenborgh en het Physisch Laboratorium in Utrecht.[8] In een personeelslijst van 1 januari 1926 staat vermeld dat Bleeker de enige hoofdassistente was. Naast een assistente van hoogleraren te zijn, hield Bleeker zich in 1920 bezig met de theoretische sterrenkunde en in de jaren daarna is zij overgestapt naar de theoretische en experimentele fysica.[9] Tijdens haar periode als assistente verrichtte Bleeker haar onderzoek bij de faculteit Wis- en Natuurkunde voor een proefschrift onder leiding van prof. Dr. Leonard S. Ornstein.[10] In 1928 promoveerde Bleeker cum laude op haar experimenteel fysisch proefschrift Emissie- en dispersiemetingen in de seriespectra der alkaliën tot doctor in de wis- en natuurkunde. Zij liet haar proefschrift drukken bij drukker G.J. Willemse uit Utrecht, de vader van Gerard Willemse, haar latere bedrijfscompagnon en partner.[11] In 1930 besloot Bleeker tot de oprichting van een Physisch Adviesbureau.[12] Dit adviesbureau heeft de Utrechtse chemicus H.R. Kruyt beïnvloed bij de oprichting van de Nederlandse organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO) in 1932. In 1939 richtte Bleeker de Nederlandsche Optiek- en Instrumentenfabriek Dr. C.E. Bleeker op, die voortkwam uit het Physisch Adviesbureau.[13]

Vernoemd naar Bleeker bewerken

In Utrecht is in april 1998 de thuisbasis van de Instrumentele Groep Fysica (IGF) naar Caroline Bleeker vernoemd: het Caroline Bleekergebouw.[14][15] Net als Bleeker hanteert de IGF een zeer strenge kwaliteitscontrole voor het produceren van instrumenten. Op deze manier vervult de IGF een belangrijke rol bij het bewerkstelligen van vooruitstrevend experimenteel fysisch en natuurwetenschappelijk onderzoek, vergelijkbaar met de manier waarop Caroline Bleeker met haar bedrijf werkte. Op basis van deze gedrevenheid en vakmanschap van Caroline Bleeker heeft de Utrechtse Universiteit besloten om deze vrouw te eren door haar naam te verbinden met de IGF en het gebouw waarin de IGF is gevestigd.[16]


  1. Gijsbert van Ginkel (augustus 1997). Dr. Caroline Emilie Bleeker en de Nederlandse Optiek- en Instrumentenfabriek Dr. C.E. Bleeker N.V., 1 en 19. ISBN 90-393-1911-1. Geraadpleegd op 13 oktober 2016.
  2. Marianne I. C. Offereins (1997). Caroline Emilie Bleeker (1897-1985): een vrouw in een fysisch bedrijf, pp. 298. ISBN 90-5235-122-8. Geraadpleegd op 13 oktober 2016.
  3. Offereins, 1997, p.299-300
  4. Offereins, 1997, p.297
  5. Van Ginkel, 1997, p.10
  6. Offereins, 1997, p.297
  7. Van Ginkel, 1997, p.12
  8. Van Ginkel, 1997, p.13
  9. Van Ginkel, 1997, p.17
  10. Van Ginkel, 1997, p.13 en 19
  11. Van Ginkel, 1997, p.1 en 19
  12. Van Ginkel, 1997, p.25
  13. Offereins, 1997, p.298-300
  14. Joep Engels, Caroline Emilie Bleeker (29 april 1998). Geraadpleegd op 15 oktober 2016.
  15. Gijsbert van Ginkel (1998). Het Caroline Bleeker Gebouw, thuisbasis van de Instrumentele Groep Fysica van de Universiteit Utrecht, pp. 12. Geraadpleegd op 15 oktober 2016.
  16. Van Ginkel, 1998, p.11-12