Gebruiker:Jaccomarkus/Kladblok

Jeugdzorg in Nederland is de term die ook wel gebruikt wordt voor kinderen in Nederland die in de problemen komen en zorg nodig hebben. In Nederland focust de Jeugdzorg zich op alle maatschappelijke zorgvoorzieningen voor problemen van kinderen.

De jeugdzorg in Nederland bestaat uit zowel private als overheidsinstanties waarin de grootste twee de Raad voor de Kinderbescherming en Bureau Jeugdzorg zijn.

Geschiedenis van Bureau Jeugdzorg

Het logo van Jeugdzorg Nederland

Bureau Jeugdzorg is één van de grootste instanties op het gebied van jeugdzorg. Aan het begin van de jaren zeventig wil een vernieuwingsbeweging een verandering in de inhoud en effect van de hulp en opvang. Hier opvolgend stelt de regering in 1974 een beleid in genaamd de Gemengde Interdepartementale Werkgroep Jeugdwelzijnsbeleid. Twee jaar later komt hieruit het advies om de hulpverlening op een regionale schaal aan te bieden. De regering neemt deze aanbevelingen echter niet over en kiest voor de instelling van twee nieuwe interdepartementale werkgroepen: Een daarvan is de IWRV (Residentiële voorzieningen) en de ander is de IWAPV (ambulante en preventieve voorzieningen).

In 1984 leveren beide werkgroepen hun rapporten aan. De regering kiest voor het uitgangspunt waarin hulp voortaan zo dicht mogelijk bij huis moet plaatsvinden. Hierbij komt ook dat de hulp van zo kort mogelijke duur is en in een zo licht mogelijke vorm uitgevoerd moet worden. Dit beleid wordt ook wel het ‘zo-zo-zo’ beleid genoemd en is bepalend voor de Nederlandse Jeugdzorg.

In 1989 komt er een Wet op de jeugdhulpverlening, die ervoor zorgt dat de jeugdhulpverlening decentraliseert naar provinciaal niveau. Deze decentralisatie zorgt echter niet voor integratie of samenhang, maar blijft wel verdeeld over een vrijwillig deel (ministerie van VWS) en een justitieel deel (Ministerie van Justitie).

Het begrip Bureau Jeugdzorg als organisatie valt voor het eerst in 1994, waarin Taskforce Jeugdhulpverlening een advies uit brengt over doelmatiger werken. Bureau Jeugdzorg moet voortaan zorgen voor de coördinatie van de diagnosering, plaatsing en casemanagement in de jeugdzorg. In 1996 wordt in Zuid-Limburg het eerste Bureau Jeugdzorg geopend. Dit bureau richt zich vooral op advies, opvoedingsondersteuning en ambulante hulp. Er komen steeds meer bureaus bij in verschillende regio’s, alleen gaan deze bureaus er wel allemaal verschillend uit zien. Eén ding is echter wel overal gelijk. De jeugd-ggz heeft vrijwel overal een eigen toegang via de huisarts.

Geschiedenis van de Raad voor de Kinderbescherming

In het jaar 1901 worden de Kinderwetten aangenomen. In deze Kinderwetten komen maatregelen om kinderen te beschermen en komen er nieuwe regels voor het jeugdstrafrecht. Het is vanaf dit moment mogelijk om een kind bij hun ouders weg te halen als de situatie niet leefbaar meer is. Het kind wordt dan bij een voogd ondergebracht.

4 jaar later in 1905 worden de voogdijraden ingesteld. Hier kunnen burgers verwaarloosde kinderen melden. De rechter beslist vervolgens waar het kind opgevangen wordt.

Weer 17 jaar later in 1922 wordt de ondertoezichtstelling ingevoerd. Een kind in een zorgelijke situatie kan bij zijn ouders blijven wonen, mits het gezin begeleid wordt door een gezinsvoogd.

Vanaf 1956 worden de Raden voor de Kinderbescherming opgericht. De Raad bestaat uit een deel vrijwillige burgers (voorheen de voogdijraad) en een uitvoerend bureau. De vrijwillige burgers onderbouwen het advies van het bureau, dat onderzoek doet. Het bureau wordt steeds professioneler en krijgt steeds meer maatschappelijk werkers in dienst.

In 1989 heeft de Wet op de Jeugdhulpverlening ook impact op de Raad voor de Kinderbescherming. Hierdoor moet de Raad voor de Kinderbescherming zich gaan richten op onderzoek en advies. De zorg en hulpverlening wordt door andere organisaties op zich genomen.

Maar de Raad herziet in 1996 wederom haar organisatiestructuur op basis van zijn nieuwe kerntaken. Dit zorgt ervoor dat 1 landelijke Raad voor de kinderbescherming opgericht wordt, met daarnaast lokale vestigingen. Tegelijkertijd worden door de raad meer pedagogen en psychologen in dienst genomen.

In 2015 is de nieuwe jeugdwet een feit. Taken voor de kinderbescherming veranderen hier niet bij. Wel kreeg de Raad voor de Kinderbescherming er zo’n 400 nieuwe partners bij, namelijk de gemeenten.

De fabriekskinderen: "Leve mijnheer van Houten", 1874, Elias Spanier.

Het begin van de Jeugdzorg in Nederland

De jeugdzorg in Nederland begon officieel op de dag dat het Kinderwetje van Van Houten werd bedacht. De wet, ook wel de wet houdende maatregelen tot het tegengaan van overmatigen arbeid en verwaarlozing van kinderen genoemd, was de eerste wet in Nederland die ervoor zorgde dat er een einde kwam aan de kinderarbeid in Nederland en was tevens ook de eerste wet die voor de jeugd op kwam. Praktisch gezien was deze wet de eerste vorm van jeugdzorg in Nederland.

De wet werd opgesteld in het jaar 1874 en hield in dat het voor kinderen tot 12 verboden was om in fabrieken te werken. Het verbod gold echter niet voor diensten aan huis, persoonlijke diensten of veldarbeid.

Kinderwet

In de praktijk begon jeugdzorg in Nederland pas echt vanaf de toetreding van de kinderwet in 1901. Vóór de Kinderwet was kinderarbeid heel gebruikelijk. Mede door de armoede in Nederland waren er veel voorstanders van de kinderarbeid. Ondanks verschillende protesten van onder andere Jacob Jan Cremer, die de schrijnende werkomstandigheden in een textielfabriek in Leiden beschreef, gaf de politiek nauwelijks gehoor. Op het boek 'Het Vaderland' dat hij schreef was de respons en steun van het volk echter groot, waardoor hij overging op het schrijven van een Openbare Brief aan Zijne Excellentie Den Minister van Binnenlandsche Zaken.

Jacob Jan Cremer, gefotografeerd door M. Verveer.

Na de Kinderwet ging het fabriekswerk voor jonge kinderen echter gewoon door. Dit kwam mede door te weinig controle op het gebied van kinderarbeid. Hier kwam in 1901 verandering in, toen een nieuwe kinderwet een einde maakte aan de kinderarbeid en de leerplicht instelde. Deze leerplicht hield in dat kinderen van 6 tot 12 jaar verplicht onderwijs moesten volgen. Later is deze leeftijd verlengd naar 16 jaar. Na het 16e jaar tot en met het 18e jaar bestaat er een gedeeltelijke leerplicht, waarin iemand minimaal een startkwalificatie mbo-diploma niveau 2 of hoger moet hebben om niet meer leerplichtig te zijn. Leerlingen van 19 tot 23 jaar zijn kwalificatieplichtig. Dit houdt in dat de onderwijsinstelling waaraan de leerling studeert zich in moet spannen om de leerling minimaal mbo-diploma niveau 2 te laten behalen.

Wetgeving

Op 1 maart 2014 is een wet aangenomen inzake regels over de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor preventie, ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en ouders bij opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen (jeugdwet). Als gevolg hiervan is op 1 januari 2015 de jeugdzorg gedecentraliseerd naar gemeenten. Reden van deze decentralisatie is dat de jeugdzorg beter en goedkoper uitgevoerd moet worden. Door deze redenen heeft de rekenkamer ervoor gekozen een onderzoek te starten naar zowel de voorbereiding als de decentralisatie van de Jeugdzorg. Dit onderzoek werd niet alleen door de Haagse rekenkamer uitgevoerd, maar ook door de andere G4-rekenkamers. Deze decentralisatie is een van de drie grote decentralisaties in het sociale domein