Flora Batava

Eerste geïllustreerde overzicht van de wilde inheemse flora in Nederland, met teksten van Jan Kops bij de eerste 9 delen. Het verscheen in 28 delen tussen 1800 en 1934.

Flora Batava is een geïllustreerd overzicht van alle planten die in Nederland in de negentiende eeuw inheems waren. In tegenstelling tot veel andere flora's bevat Flora Batava geen determinatiesleutels, en de soorten worden in schijnbaar arbitraire volgorde behandeld. Het werk is verschenen in afleveringen, die vervolgens tot delen gebonden moesten worden. In totaal zijn 461 afleveringen uitgegeven, met 2240 illustraties. Flora Batava werd in eerste instantie uitgegeven door Jan Christiaan Sepp. Zijn bedrijf, J.C. Sepp & Zn., gaf wetenschappelijke werken uit met zelfvervaardigde handgekleurde platen. Jan Kops schreef de teksten bij de eerste delen van Flora Batava. Na de dood van Sepp werd steeds minder geïnvesteerd in nieuwe uitgaven, maar Flora Batava werd voortgezet totdat J.C. Sepp & Zn. in 1868 werd opgeheven. Latere delen van de flora zijn uitgegeven door achtereenvolgens De Breuk & Smits in Leiden, Vincent Loosjes in Haarlem en Martinus Nijhoff in Den Haag.[1]

Flora Batava
Flora Batava
Auteur(s) * Jan Kops (deel I-IV),
Land Nederland
Taal Nederlands
Onderwerp afbeeldingen en beschrijvingen van in Nederland voorkomende wilde planten
Genre botanisch boek
Uitgever * J.C. Sepp & Zn. (deel I-XIII, 1800-1868)
  • De Breuk & Smits (deel XIV-XIX, 1872-1893)
  • Vincent Loosjes (deel XX-XXII, 1898-1906)
  • Martinus Nijhoff (deel XXIII-XXVIII, 1911-1934)
Uitgegeven 1800-1934
Medium print
Grootte en
gewicht
28 delen
Portaal  Portaalicoon   Literatuur

Illustraties bewerken

 
Orchis latifolia, ingekleurde kopergravure, Flora Batava, Volume 1 (1800), nu brede orchis (Dactylorhiza majalis)

De illustraties waren aanvankelijk kopergravures en later met de hand ingekleurde lithografieën, terwijl in de laatste vier delen meerkleurendruk werd gebruikt.

Bibliografische betekenis bewerken

Het heeft 134 jaar geduurd voordat de flora af was. Door die lange looptijd laat dit werk bij uitstek de ontwikkelingen in druk-en illustratietechniek in de negentiende- en vroeg-twintigste-eeuwse boekproductie zien.

Delen bewerken

jaar deel omvat auteur(s)
1800 Deel 1 Afbeelding en beschrijving 1 - 80 Jan Kops
1807 Deel 2 Afbeelding en beschrijving 81 - 160 Jan Kops
1814 Deel 3 Afbeelding en beschrijving 161 - 240 Jan Kops
1822 Deel 4 Afbeelding en beschrijving 241-320 Jan Kops
1828 Deel 5 Afbeelding en beschrijving 321-400 Jan Kops en H.C. van Hall
1832 Deel 6 Afbeelding en beschrijving 401-480 Jan Kops en H.C. van Hall
1836 Deel 7 Afbeelding en beschrijving 481-560 Jan Kops en H.C. van Hall
1844 Deel 8 Afbeelding en beschrijving 561-640 Jan Kops en H.C. van Hall
1846 Deel 9 Afbeelding en beschrijving 641-720 Jan Kops en J.E. van der Trappen
1849 Deel 10 Afbeelding en beschrijving 721-800 Jan Kops en J.E. van der Trappen
1853 Deel 11 Afbeelding en beschrijving 801-880 P.M.E. Gevers Deynoot (vanaf plaat 836)
1865 Deel 12 Afbeelding en beschrijving 881-960 F.A. Hartsen
1868 Deel 13 Afbeelding en beschrijving 961-1040 F.A. Hartsen (tot plaat 1026) en F.W. van Eeden
1872 Deel 14 Afbeelding en beschrijving 1041-1120 F.W. van Eeden
1877 Deel 15 Afbeelding en beschrijving 1121-1200 F.W. van Eeden
1881 Deel 16 Afbeelding en beschrijving 1201-1280 F.W. van Eeden
1885 Deel 17 Afbeelding en beschrijving 1281-1360 F.W. van Eeden
1889 Deel 18 Afbeelding en beschrijving 1361-1440 F.W. van Eeden
1893 Deel 19 Afbeelding en beschrijving 1441-1520 F.W. van Eeden
1898 Deel 20 Afbeelding en beschrijving 1521-1600 F.W. van Eeden
1901 Deel 21 Afbeelding en beschrijving 1601-1680 L. Vuyck
1906 Deel 22 Afbeelding en beschrijving 1681-1760 L. Vuyck
1911 Deel 23 Afbeelding en beschrijving 1761-1840 L. Vuyck
1915 Deel 24 Afbeelding en beschrijving 1841-1920 L. Vuyck
1920 Deel 25 Afbeelding en beschrijving 1921-2000 L. Vuyck
1924 Deel 26 Afbeelding en beschrijving 2001-2080 L. Vuyck
1930 Deel 27 Afbeelding en beschrijving 2081-2160 L. Vuyck
1934 Deel 28 Afbeelding en beschrijving 2161-2240 W.J. Lütjeharms, en A. de Wever

Voetnoten bewerken

  1. Van Delft, 1998

Literatuur bewerken

  • van Delft, Marieke (1998) - 'De Flora Batava: Het eerste overzicht van de Nederlandse wilde planten in woord én beeld.' In: Jaarboek van het Nederlands Genootschap van Bibliofielen 1998. Vol. 6. Amsterdam : De Buitenkant. p. 115 - 143.
  • Esther van Gelder en Norbert Peeters (red.): Flora Batava 1800-1934. De wilde planten van Nederland. Lannoo, 2023.

Externe link bewerken

Zie de categorie Flora Batava, Netherlands van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.