Donkere Duinen

bos in Den Helder, Nederland

De Donkere Duinen is een bos in Den Helder in de Nederlandse provincie Noord-Holland. Het bos ligt in het westen en noorden tegen de duinen aan en is onderdeel van Natura 2000-gebied Duinen Den Helder-Callantsoog. Aan de zuidkant is de Jan Verfailleweg de grens met het natuurgebied Mariëndal.

Donkere Duinen
De Donkere Duinen in 1931
Type Bos
Locatie Den Helder
Coördinaten 52° 56′ NB, 4° 44′ OL
Oppervlakte 40 ha.
Beheerder Gemeente Den Helder

De Donkere Duinen werden in 1917 aangelegd als naaldbos met Oostenrijkse dennen maar is langzaam aan het veranderen in een loofbos. Het plan om een gedeelte van de duinen te bebossen stuitte ook op kritiek, onder meer van de directeur van het Zoölogisch Station in Den Helder, het huidige NIOZ, vanwege het verlies van vochtige duinvalleien en bijzondere planten.[1]

Vanaf oktober 1973 leefde in het bos de in die tijd enige wilde oehoe van Nederland. De uil werd in februari 1981 door een onbekend persoon neergeschoten, iets wat hij niet overleefde.[2] In het bos was een houten uitkijktoren te vinden welke door het steeds hoger groeien van de bomen geen uitzicht meer gaf. In 2003 werd de toren vervangen door een nieuwe toren in het naastgelegen Mariëndal.

Tot 2010 was bij de ingang van het bos een kinderboerderij met onder andere konijnen, varkens, pauwen en een hertenkamp te vinden. In 2010 is dit verplaatst naar nieuwbouw: De Helderse Vallei. Aan de oostzijde van het bos bevond zich vanaf 1951 Camping De Donkere Duinen.[3] De camping verdween in 2022 na verkoop aan een projectontwikkelaar die van plan is om op het terrein luxe vakantiehuizen te bouwen.[4] Ook was er tot dat jaar een vogelasiel gevestigd. Er zijn plannen voor een nieuwe wildopvang bij bezoekerscentrum De Helderse Vallei maar voordat deze kon worden gerealiseerd sloot het vogelasiel zijn deuren in verband met achterstallig onderhoud.[5][6]

In het bos bevinden zich restanten van een aardwetenschappelijke wandelroute in de vorm van groene palen met daarbij fossielen, zoals versteend hout. Dit pad werd begin jaren 1990 aangelegd.[7] Aan de zuidwestzijde bevindt zich een restaurant en een hotel. Verder is er een kolonie blauwe reigers te vinden van circa 50 paren.

In het bos is een vijver gelegen met een eiland, naast diverse andere diersoorten leven hier tot enkele tientallen moerasschildpadden. Dit zijn voormalige huisdieren die zich hier zijn gedumpt maar zich door het relatief koude klimaat niet kunnen voortplanten. De oudste gevonden vermelding van de schildpadden op internet stamt uit 2010[8] en anno 2024 zijn de schildpadden nog aanwezig.[9]

Zie de categorie Donkere Duinen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.